آخور  دایره المعارف بزرگ اسلامی جلد 1   شماره ی مقاله 106


آخور

 این مقاله  هنوز مقابله تایپی نشده است.

آخور: يا آخُر، مركز ناحية «دهستان»‌ از توابع گرگان قديم. دهستان در شمال بندر آبَسكون (ه‍ م) قرار داشته و به نوشتة ابن حوقل فاصلة آن تا آبسكون 6 منزل بوده است (ص 398). آگاهيهايي كه در باب دهستان در دست است، بسيار اندك و متناقض است. ظاهراً قديم‌ترين نوشته در اين باره از ابن رسته است كه در آن از «رباط آخر» كه شمالي‌ترين نقطة طبرستان است ياد شده است (ص 149). رباط در اينجا به معني پست نظامي مرزي است، زيرا اين نقطه چنانكه ابن حوقل نوشته سرحدّ ممالك اسلامي و متصرفات ايلات ترك از قوم غُز بوده است. اصطخري دهستان را در حدود 50 فرسنگي آبسكون و پناهگاه كشتي ها به هنگام طوفان دريا، و جايگاه ماهيگيران دانسته است (ص 219). ابن حوقل كه اكثر مطالب خود را از اصطخري گرفته، دهستان را به همين گونه وصف كرده و آن را مانند قريه‌اي كم جمعيت دانسته است (ص 388). وي مي‌نويسد: دهستان شهري متوسط است و منبري دارد و مرز تركان غُز است و اندكي اختلال بدان راه يافته (ص 388). وي مي‌نويسد: دهستان شهري متوسط است و منبري دارد و مرز تركان غُز است و اندكي اخلال بدان راه يافته (ص 383)، ولي از آخور ذكري نمي‌كند.

ادامه نوشته

جايگاه فردوسی در فرهنگ ملل آسيای مركزی               پروفیسور داكتر حق نظر قربان محمّد اف

پروفیسور داكتر حق نظر قربان محمّد اف

استاد دانشگاه ملی ازبكستان

حكيم فردوسي طوسي، بدون شك از جمله‌ي آن شاعران و انديشمندان جهاني است كه بدون نام و ‌آثار او، تصوّر ادب و فرهنگ بشري، خارج از امكان است. اگر شاعران روس مانند «پوشكين»، «ژوكوسكي» ، «ونييوپتين اف»، «كيوخيلبكر»، «ليرمانتف»، «پوليشرايف»، «فيت»، «بونين»، «ايسينين» و ديگران در آرزوي ديدن
ادامه نوشته

سلجوقیان و اتابکان

سلجوقیان و اتابکان:

 

 

 

سلجوقیان و اتابکان:

سلجوقيان طايفه اي از تركان بودند. نسب آنان به سلجوق پسر دقاق مي رسد. اولين پادشاه اين سلسله طغرل(429-455هـ.ق) است پس از وي برادرزاده اش الب ارسلان(455-465 هـ.ق) بر تخت نشست. ملكشاه پسر الب ارسلان از 465 تا 485هـ.ق سلطنت كرد. سلجوقيان به شاخه هاي سلجوقيان عراق، سلجوقيان شام، سلجوقيان كرمان و سلجوقيان روم تقسيم شده اند. بعضي از آنان تا اوايل قرن هشتم سلطنت كرده اند و سرانجام به دست پادشاهان عثماني به تاريخ سپرده شدند.

اتابكان در واقع لـله هايي بودند كه پادشاهان سلجوقي فرزندان خود را براي تربيت به آنان مي سپردند. بعضي از آن غلامان به سبب شايستگي كه از خود نشان مي دادند به مقاماتي رسيدند. چون پادشاهان سلجوقي ناتوان شدند آنان در نواحي سلجوقيان براي خود حكومتي تشكيل دادند. در قلمرو سلجوقيان، سلسله هاي مستقل و نيمه مستقل به نامهاي: اتابكان فارس، اتابكان آذربايجان، اتابكان لرستان، اتابكان موصل، اتابكان يزد، اتابكان دمشق و اتابكان سنجار پديد آمدند.

ادامه نوشته

فيلم برداري بخشي از مستند ' اهل تسنن در ايران' در مراوه تپه

بخشي از مستند ' اهل تسنن در ايران' در مراوه تپه فيلم برداري مي شود
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی گروه هنری بنیاد مختوملی فراغی به نقل از ایرنا بخشي از مجموعه مستند ' اهل تسنن در ايران '‌ كه توسط سيماي انگليسي شبكه جهاني سحر تهيه مي شود در شهرستان مرزي مراوه تپه در استان گلستان فيلم برداري مي شود.

به گزارش ايرنا، جانشين تهيه كننده اين مستند گفت:‌ اين مجموعه به كارگرداني ' هوشنگ فضلي ' در 11 قسمت تهيه مي شود .
' محمد احمدي ' افزود: اين مجموعه به معرفي توانمنديهاي اهل سنت و خدمات جمهوري اسلامي در مناطق سني نشين مي پردازد.
وي گفت:‌ تصويربرداري اين مجموعه از تهران اغاز شد و بعد از استانهاي كردستان و سيستان و بلوچستان ادامه ان در اين منطقه مرزي استان گلستان فيلم برداري مي شود.
احمدی خاطر نشان كرد:‌ همكاري مجموعه استانها بويژه اهل تسنن ، اقوام و طوايف مختلف كرد ، بلوچ و تركمن واقعاً قابل تحسين بود كه اين امر ما را در ادامه اين كار دلگرم كردند.
به گفته وي، قرار است در اين مجموعه از بخشهايي از مراكز ديني و گردشگري مانند حوزه علميه چنارلي ، مدرسه قديمي علوم ديني سيد قليچ ايشان و آرامگاه مختومقلي فراغي شاعر نامي مسلمان تركمن ، اجراي برنامه هاي هنري گروه موسيقي قره دالي گوگلانگ جمعيت فرهنگي و هنري مختومقلي كلاله و ادامه ديوار دفاعي گرگان در روستاي تمرقره قوزي به تصوير برداري شود.

برگزاری همایش علمی بین المللی" علم باستانشناسی و مردم شناسی ترکمنستان ..."


 
رایزن فرهنگی ایران در جمع دانشگاهیان ترکمنستان "علم باستانشناسی و مردم شناسی به ما نشان می دهد که گذشتگان چگونه زیسته اند"

 همایش علمی بين المللي « علم باستانشناسي و مردم‌شناسي تركمنستان
در دوران رستاخيز جديد  و تحولات بزرگ و مراحل طي شده و چشم‌اندازهاي نوين »
در ترکمنستان برگزار شد

آقای ناصری رایزن فرهنگی ایران در عشق آباد که یکی از سخنرانان جلسة عمومی و افتتاحیة این همایش بود طی سخنرانی مفصلی به اهمیّت علم باستانشناسی پرداختند و گفتند روش و اعمال گذشتگان هم تجربه ای است برای آیندگان و هم نشان دهندة نحوة برخورد و عکس العمل آنها در مقابل حوادث روزگار و مسائلی که با آنها مواجه بوده اند از آنجائیکه علم باستانشناسی دانشی است که دربارة اشیاء و آثار ابنیة باستانی و شناسائی آنها بحث می کند هر قوم و کشوری که دارای آثار باستانی بیشتری باشد میدان این علم بازتر و سرمایه گذاری در رابطه با شناخت آن از اهمیّت ویژه ای برخوردار است.

ادامه نوشته

زنجيري ناگسستني (گذري به تاريخچة روابط فرهنگي ج.ا. ايران و تاجيكستان، قبل و پس از فروپاشي شوروي)

زنجيري ناگسستني

(گذري به تاريخچة روابط فرهنگي ج.ا. ايران و تاجيكستان، قبل و پس از فروپاشي شوروي)

نوشتة ميرزا شكورزاده

 

 نه افغانيم و نه ترك و تتاريم
چمنزاريم و از يك شاخساريم
تميز رنگ و بو بر ما حرام است
كه ما پروردة يك نوبهاريم

«علامه اقبال لاهوري

ادامه نوشته

برگزاری نخستین کارگاه بین المللی اختفاهای نجومی در گنبد کاووس

نخستین کارگاه بین المللی اختفاهای نجومی در مورخه ی ۲۶ تا ۲۸ آبانماه

 سال جاری، در شهر گنبد کاووس و با حضور اساتید برجسته و علاقمندان

 به نجوم از سراسر ایران اسلامی برگزار خواهد شد.مراسم افتتاحیه این

کارگاه در مورخه ی ۲۶ آبانماه از ساعت ۱۵ تا ۱۷ در سالن همایش های

اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی گنبد کاووس برگزار خواهد شد.

(با آرزوی موفقیت برای آقای آتیلا پرو،نماینده ی مجمع جهانی اختفاهای نجومی در خاورمیانه و انجمن نجوم فعال گنبد کاووس ، بنیاد مختومقلی فراغی)

اصلی و کرم

اصلی و کرم

 

داستان عاشقانهٔ ترکی که روایت‌های گوناگون از آن در فرهنگ و ادبیات کشورهای آذربایجان، ارمنستان، ترکیه ، افغانستان ، ترکمنستان ، ازبکستان ، قزاقستان ، قرغیزستان ، عراق ، سوریه ، چین و...... رواج دارد، در اوایل سدهٔ دهم قمری‌/ شانزدهم میلادی به وجود آمده و از همین زمان به بعد در میان مردم ترکتبار، قفقاز، آسیای میانه و آسیای صغیر رواج یافته است‌.

ادامه نوشته

خط بابری

 

خط بابری

تورکان در تاریخ چندین خط اختراع نموده، آنهارا به گنجینۀ دانش وتمدن بشری افزوده اند. خط ارخون – یینی سای وخط اویغوری از آن شماراند.افزون براینها ، تورکان در درازای تاریخ از خطوط مختلفی چون میخی ، هیروغیلف ، آرامی ، سغدی ، لاتین ، عربی ، سیرلیک وغیره  استفاده نموده اند.

همچنان ، آنها بااستفاده از خطوط دیگر خطهای دیگری نیز ایجادکرده اند. ظهیرالدین محمد بابرشاه درسده دهم هجری دست به اختراع خطی تازه زد که درتاریخ به نام " خط بابری" یاد میشود. به گونه یی که خودبابر در اثر ماندگارش " بابرنامه " نوشته ، او این خط را در سال 910 هجری درکابل اختراع کرده است.چنان مینمایدکه ، بابرباتوجه به نارسایی خط عربی در ارائه ونمایش ویژگی ها آوایی زبان تورکی ودشواریهای نوشتاری وخوانشی متنهای نوشته شده با این خط " خط بابری" را اختراع کرده است.

ادامه نوشته

شیدایی

شیدایی

شیدایی ( 1730- 1800 میلادی ) یکی ازشعرای برجسته این سده است. اگرچه او میراث ادبی بزرگی را ازجهت کمیت بجا نگذاشته است ، ولی داستان منظوم ( گل وصنوبر) او دربین مردم مشهور ومنظور شده است. سوژه این داستان به داستان « سیف الملوک ومدخال جمال »  معروفی نزدیک بوده ، شیدایی نیز مانند معروفی در آفریدن این داستان از کتاب معروف « هزارویک شب» بهره برده است. اما هریک از آنها به شیوه خود از این اثر معروف استفاده نموده اند

ادامه نوشته

کلمه ترکمن

کلمه ترکمن

سئوالی که در ابتدا به آن می‌پردازیم‌ این است كه‌ چرا تركمن‌ها به‌ این‌ اسم‌ خوانده‌ شده‌اند؟ برای‌ روشن‌ كردن‌ این‌ نكته‌ لازم‌ می‌آید كه‌ از مناسبت‌های‌ تركمن‌- اوغوز حركت‌ كنیم‌. برای‌ اینكه‌ این‌ امر در حل‌ معمای‌ منشاء و ماهیت‌ نام‌ تركمن‌ كمك‌ شایانی ‌خواهد كرد.
اینكه‌ واژه‌ های‌ تركمن‌ و اوغوز دو نام‌ برای‌ یك‌ قوم‌ معین‌ ترك‌ است‌، در منابع‌ تاریخی‌ ترك‌ بطور كلی‌ امری‌ پذیرفته‌ شده‌ به‌ نظر می‌رسد. در نیمه‌ دوم‌ قرن‌ گذشته ‌ا. وامبری اینطور می‌گوید: « قبول‌ این‌ دیدگاه‌ كه‌ اجتماعاتی‌ كه‌ اعراب‌ به‌ آنها نام‌ «غز» را داده‌اند، تركمنهای ‌زمان‌ ما هستند، كاملا درست‌ است. ‌(1)»

ادامه نوشته

سه فیلم ایرانی در جشنواره فیلم کوتاه «استانبول»

سه فیلم ایرانی در بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه «استانبول» حضور دارند.
به گزارش پایگاه خبری گروه هنری بنیاد مختومقلی فراغی به نقل از «وب سایت فیلم کوتاه» این جشنواره یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های فیلم استانبول است که همه ساله حدود 12 هزار تماشاگر دارد.
خانه‌ام ابری است ساخته کریم عظیمی، مهمانی زیر آب ساخته بابک امینی و نیم پرده ساخته حمیده جوادی فیلم‌های ایرانی حاضر در این دوره جشنواره هستند.
جشنواره «استانبول» میزبان فیلم‌های کوتاه داستانی، انیمیشن و تجربی زیر 25 دقیقه است.
این جشنواره در کنار نمایش فیلم‌ها جلسات پرسش و پاسخ و ورک‌شاپ نیز برگزار می‌کند.
بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه «استانبول» 8 تا 13 نوامبر در ترکیه برگزار می‌شود.

انیمیشن ساز گنبدی در جشنواره فیلم کوتاه تهران

انیمیشن ساز گنبدی در جشنواره فیلم کوتاه تهران به رقابت 51 انیمیشن ساز از 12 کشور دنیا می رود. 

به گزارش پایگاه خبری گروه هنری بنیاد مختومقلی فراغی ، 52 اثرانیمیشن از ایران، آمریکا، آلمان، فرانسه، استرالیا، کانادا، لهستان، اسکاتلند، هلند، ایتالیا، آرژانتین، انگلستان  برای رقابت در بخش مسابقه بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران  انتخاب شده اند. در بین این  فیلم‌ها انیمیشن "آنفولانزا – ای" ساخته " اکتای نیک سرشت، " از گنبدکاووس دیده می شود.این انیمیشن توسط جوانان گنبدی پویانمایی شده است. نویسنده ، کارگردان و طراح سه بعدی این انیمیشن آقای اکتای نیک سرشت و کامپوزیت ، طراحی دوبعدی ، صداگذاری و تدوین انیمیشن توسط امید یارمحمدی به انجام رسیده است.

- جلسات نقد و بررسی فیلم‌های ایرانی جشنواره جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به منظور اهتمام به مقوله نقد در سینمای کوتاه در طول ایام برپایی، میزبان جلسات نقد و بررسی فیلم‌های ایرانی جشنواره می‌شود. این جلسات در سینما فلسطین تهران برگزار می‌شود.

- بهترین فیلم‌های کوتاه ایرانی از نگاه تماشاگران درجشنواره بیست و هفتم انتخاب می‌شود. این طرح با هدف ایجاد فرصت برای تماشاگران در ارزشیابی عمومی آثار، ارزیابی میزان مخاطبان و گسترش و تقویت پیوند میان فیلم‌های کوتاه و تماشاگران پیش‌بینی شده و در طول دوره‌های گذشته همواره با استقبال توامان فیلمسازان و مخاطبان قرار گرفته است.

علاقه‌مندان به منظور استفاده از این فیلم‌ها می‌توانند طی روزهای 28 آبان تا 3 آذر به مجموعه سینمایی فلسطین مراجعه کنند.  

نامهاي مركب و ساده  (3)                     ترجمه ی:   قربان صحت درخشان

نامهاي مركب و ساده

نامهاي بلند و كوتاه

در گذشته نامهاي مركب كه از 2يا 3 كلمه تشكيل مي يافت ، مورد پسند تركها بود.

به اسامي برخي از اشخاص كه در قرون (8-5) در سنگ نوشته‌هاي اورخون-يني‌سئي به يادگار مانده و

قبلاً نيز به آن اشاره شد توجه كنيد: بوقاغ توتوق، يوُللوغ تِگين ، كوٌل بيلگه قاغان ، تاغ آرسلان ، اوُغول

بارس، قارا بارس ، قارا چور، بِگ چور، بيلگه قاغان و ...

هر چند در اين سنگ نوشته ها اسامي ساده همانند :"بارس" ، "قاپاغان" ، "اوُزمئش"، تاچام" ، "تِكِش "

 كه فقط از يك كلمه ساخته شده اند ، وجود دارد، ولي در مقايسه با نامهاي تركيبي از تعداد كمتري

 برخوردارند.

ادامه نوشته

نامهاي زنان – دختران و مردان  (2)                               ترجمه ی: قربان صحت درخشان

نامهاي زنان – دختران و مردان

در بين روسها و برخي ديگر از ملل ، اسامي زنان و مردان بر اساس پسوندهايشان شناخته ميشود.

 الكساندر، والنتين ، يوگني اسامي مردان اما الكساندرا، والنتينا، يوگنييا از اسامي زنان ميباشد.

پسوندهاي اين چنين كه جنس مونث را مشخص كند در زبانهاي تركي و از آن جمله در زبان تركمني

وجود ندارد. كلماتي چون (موغاللئما، شاهئرا، ماشينيستكا ، كوُمسوُمولكا را كه از زبانهاي عربي و

روسي وارد زبان ما شده به حسان نياوريم) در اين صورت آيا تشخيص نامهاي زنان و مردان تركمن وتمايز

 آنها از يكديگر ممكن است ؟

ادامه نوشته

سير و سياحت نامها  (1)                                    ترجمه ی:  قربان صحت بدخشان

سير و سياحت نامها

برخي از نامها به طور مشترك در بسياري از ملل بكار گرفته مي شوند و اين در نتيجه رفت و آمد و

ارتباطي است كه به عناوين مختلف بين ملتها وجود داشته و دارد. (ما در اينجا نامهاي هم معني را در

نظر نمي گيريم . مثلاً به شير تركمنها : آرسلان ، يوُلبارس ، شير روسها به آن لِو ، عربها : حيدر ، اَسَد ،

 قزاقها: آرئستان و يونانيها لِوُن مي گويند كه همة آنها به معني شير ميباشد).

 

 

ادامه نوشته

عناصر فهرست‌نويسی نسخه‌های خطی و تعاريف آن

 

1. عنوان اصلي نسخه:
عنوان اصلي يا نام كتاب، عنواني است كه مؤلف آن را بر اثر اطلاق كرده باشد.
2. عنوان مشهور يا ديگر:
سواي از عنوان اصلي بوده و همان‌گونه كه از نامش پيداست عنواني است كه اثر به آن نام نيز شهرت دارد.
3. موضوع نسخه:
موضوعاتي كه نسخه درباره آنها بحث مي‌كند در اين قسمت قرار مي‌گيرد و براي موضوعات بايد سعي كرد اصطلاح مرسوم و متناسب قديمي را درباره اثر بكار برد. به ‌هيچ وجه متناسب نيست كه آثار قديمي با اصطلاحات جديد شناسانده شود. مثلاً در مورد كتب مربوط به جغرافيا اصطلاح مسالك و ممالك را بايد بكار برد.
ادامه نوشته

 ابن قایماز. ابو عبدالله شمس الدین محمد بن احمد ذهبی   لغت نامه دهخدا

ابن قایماز  
ابن قایماز. [ اِ ن ُ ] (اِخ ) ابوعبداﷲ شمس الدین محمدبن احمد ذهبی . از مشاهیر محدثین و مورخین ، ملقب به حافظ ذهبی . و او را در فن تاریخ و تراجم رجال کتب بسیار است . مولد او به سال 673هَ .ق . و از ابوالحسین علی بن الفقیه در بعلبک و ابوالحسن علی بن مسعود موصلی و محمودبن ابی بکر ارموی و شرف الدین احمدبن ابراهیم فزاری در شام و از قاسم بن محمدبن یوسف برزالی در مصر و صدرالدین بن حمویه و گروهی دیگر از علمای مصر و شام حدیث شنوده است . او راست : کتاب تاریخ الاسلام در بیست جلد. تاریخ النبلا در بیست جلد. الدول الاسلامیه . طبقات القراء. طبقات الحفّاظ در دو جلد. نباءالرجال . تذهیب التهذیب . اختصار تهذیب الکمال در سه جلد. اختصار کتاب الاطراف در دو جلد. الکاشف . اختصارالتذهیب . اختصار سنن البیهقی در پنج جلد. میزان الاعتدال فی نقد الرجال در سه جلد. المشتبه فی الاسماء و الانساب . تنقیح احادیث التعلیق لابن الجوزی . المستحلی اختصار المحلی . المقتنی فی الکنی . المقتفی فی الضعفا. العبر فی خبر من غبر در دو جلد. اختصارالمستدرک للحاکم در دو جلد. مختصر تاریخ ابن عساکر در ده جلد. مختصر تاریخ الخطیب البغدادی در دو جلد. اختصار تاریخ نیشابور. الکبائر. احادیث مختصر ابن الحاجب . توقیف اهل التوفیق علی مناقب الصدیق . نعم السمر فی سیرة عمر. التبیان فی مناقب عثمان . فتح الطالب فی اخبار علی بن ابیطالب . معجم الاشیاخ . اختصار کتاب الجهاد لابن عساکر. مابعدالموت . اختصار کتاب القدر للبیهقی . هالةالبدر فی عدد اهل بدر. اختصار تقویم البلدان لأبی الفدا. نقض الجعبه فی اخبار شعبه . قضا نهارک فی اخبار ابن المبارک . اخبار ابی مسلم الخراسانی . وفات او به سال 748 بوده است .

خاتون بخارا با خرد ورزی زنانه سی سال بر بخارا حکم راند.


خاتون بخارا با تسامح و گفتگو سی سال بر بخارا حكمرانی كرد. علی‌رغم تمامی داستان پردازی‌های ناموسی كه جامعه مردانه به وی نسبت داده بودند...
پیشینه پادشاهی و فرمانروایی زنان در ایران به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد. پادشاهی زنانی چون پوراندخت و آذرمیدخت دختران خسرو پرویز ساسانی كه بر اریكه تخت شاهی تكیه زدند، اگر چه كوتاه بود اما نشانگر تسامحی بود كه در پذیرش زنان در عرصه‌های پادشاهی در ایران آن دوران وجود داشته است.
ادامه نوشته

قرن پنجم و ششم عصر غزنويان و سلجوقيان و خوارزمشاهيان

 

آميزش زبان فارسي با زبان عربي

زبان پارسي كه در قرن چهارم از آميزش با زبان عربي تا حدي مصون مانده و لغات تازي در آن اندك بود از قرن پنجم ببعد بنسبت بيشتري با لغات عربي درآميخت. پيداست كه اين آميزش يكباره با شروع قرن پنجم بكمال نرسيد بلكه تدريجاً صورت گرفت و اين سير تدريجي چنان بود كه كثرت كلمات عربي در پايان قرن پنجم خيلي بيشتر از آغاز آن و در آخر قرن ششم زيادتر از اول آن بوده است. از علل عمده اين امر يكي تزايد نفوذ دين اسلام در اين دو قرن و زبان ملازم آن يعني زبان عربي بود. ديگر آنكه در اين دو قرن تعليم و تعلم زبان عربي با شدتي بيشتر از پيش در ايران رواج داشت و چون توسعه و افزايش مدارس در قرن پنجم و ششم با قوت بسيار صورت گرفته و از مواد اصلي و اساسي دروس در اين مدارس زبان و ادب عربي بود، طبعاً همه اهل سواد و كساني كه در پي تحصيل علم و ادب بودند از زبان و ادب عرب آگاهي مي‏يافتند و از اينجاست كه در قرن پنجم و ششم كمتر كسي از شاعران و نويسندگان را مي‏يابيم كه اثري از ادب عربي در گفتار او نباشد.
ادامه نوشته

انتشار کتاب: صدر ضیا, و تذکره های او- اثر  استاد سحاب الدین صدیقی


 
انتشار کتاب « صدر ضیاء و تذکره‌های او ‌»،‌ اثر تحقیقی مرحوم ‌استاد سحاب الدین صدیقی؛ محقق سخت کوش تاجیک توسط این رایزنی فرهنگی

کتاب « صدر ضیاء و تذکره‌های او ‌»،‌ اثر تحقیقی مرحوم ‌استاد سحاب الدین صدیقی؛ محقق سخت کوش تاجیک، با ویراستاری اساتید برجستة تاجیکستان، آکادمیسین جناب محمد جان شکوری بخارایی؛ عضو پیوستة فرهنگستان علوم جمهوری تاجیکستان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی جمهوری اسلامی ایران و خانم دکتر مطلوبه خواجه اوا؛ رئیس دانشکدة زبان و ادبیات تاجیکی در دانشگاه دولتی باباجان غفوراف خجند، توسط این رایزنی فرهنگی، به الفبای سیریلیک (مقدمه به دوخط فارسی و سیریلیک)، با شمارگان 1000 نسخه، انتشار یافت

 انتشار شماره ی جدید مجله ی خاوران در ترکمنستان


شماره جديد مجله خاوران در تركمنستان منتشر شد

مجله خاوران شماره 30 توسط رايزني فرهنگي سفارت جمهوري اسلامي ايران در تركمنستان به زبان روسي به چاپ رسيد.
در اين شماره مطالبي بشرح زير براي خوانندگان چاپ شده است:
 معرفی استان زنجان
 دستاوردهای جدید ایران
• دستاوردهای علمی
• دستاوردهای فرهنگی
• دستاوردهای پزشکی
• دستاوردهای صنایع نظامی
• دستاوردهای ورزشی
 اخبار رایزنی  فرهنگي
 اخبار فرهنگی ترکمنستان
گفتني است مجله خاوران هر سه ماه يكبار توسط رايزني فرهنگي چاپ و بين شخصيتهاي فرهنگي و آموزشي تركمنستان، فارسي آموزان رايزني و سفارتخانه هاي خارجي مقيم عشق آباد توزيع مي شود.

منبع: رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ا. در عشق آباد

ایران‌شناسی در سنت‌پتربورگ

 
 
 
ايراس: ایران‌شناسی به عنوان یک موضوع و خط مشی تحقیقی، پدیده‌ای کاملا جدید برای روسیه و البته شرق‌شناسی جهانی است. طبق اطلاعاتی که در دست است، دانشکده‌های شرقی اتحاد جماهیر شوروی طی سال‌های 30  قرن بیستم ایرانشناسانی را تربیت کردند. تا قبل از آن در خاک امپراطوری روسیه و در ابتدای دوره شوروی، سیستم آموزشی محصلان این دانشکده‌ها به صورت تخصصی برای تمام مسلمانان شرق همراه با آموزش یکسان زبان‌های اصلی مسلمانان جهان از جمله، عربی، فارسی و ترکی طراحی شده بود. به همین خاطر سخن راندن از ایران‌شناس و ایران‌شناسان مطلق در قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم اشتباه است. در هر صورت تقدم تحقیقات در خصوص قوم‌شناس ایرانی در منطقه (مناطق امروز جمهوری های مرکزی/ آسیای مركزي، ایران، افغانستان و بخشهایی از هند) با برخی از دانشمندان روس در قرن نوزدهم است (ب.آ. درن[1]، ک.گ. زالمان[2]، و.آ. ژوکفسکی[3]) همین مساله نشان از دانش کم وسعت ایران‌شناسی در آن زمان دارد، ضمن اینکه همین محققین پایه گذار موضوعات مختلف ایران‌شناسی در شرق‌شناسی معاصر به شمار می‌روند.
ادامه نوشته

فهرست الفبايي كليه آثار مركز پژوهشي ميراث مكتوب( ن_ ي)  

 . نامه‌ها و منشآت‌ جامی/ عبدالرحمان‌ جامی‌؛ تصحیح‌ عصام‌الدین‌ اورون‌بایف‌ و اسرار رحمانف

‌(نا ياب)

 . نبراس‌ الضیاء و تسواء السواء فی‌ شرح‌ باب‌ البداء و اثبات‌ جدوی‌ الدعاء / المیر محمد باقر الداماد (المتوفی‌ 1041   )؛ تحقیق‌ حامد ناجی‌ اصفهانی‌ بهاء 12000 ریال‌

 . نزهة‌الزاهد/ ناشناخته‌؛ تصحیح‌ رسول‌ جعفریان‌ بهاء 14000 ریال‌

 . نسخة‌ خطی‌ و فهرست‌نگاری‌ در ایران‌ مجموعة‌ مقالات‌ و جستارها به‌ پاس‌ قدردانی‌ از زحمات‌ سی‌ سالة‌ فرانسیس‌ ریشار؛ به‌ كوشش‌ احمدرضا رحیمی‌ ریسه‌(نا ياب)

 . نقد و بررسی‌ آثار و شرح‌ احوال‌ جامی‌/ تألیف‌ اعلاخان‌ افصح‌زاد (نا ياب)

 . هفت‌ دیوان‌ محتشم‌ كاشانی‌ (2 ج‌) / كمال‌ الدین‌ محتشم‌ كاشانی‌؛ دكتر عبدالحسین‌ نوایی‌، مهدی‌ صدری‌ بهاء 130000 ریال‌

فهرست الفبايي كليه آثار مركز پژوهشي ميراث مكتوب( ش_م)

 

 . شرح‌ الاربعین/ القاضی‌ سعید القمی‌؛ تحقیق‌ نجفقلی‌ حبیبی‌ (نایاب‌)

 . شرح‌ القبسات‌/ میر سید احمد علوی‌؛ تحقیق‌ حامد ناجی‌ اصفهانی‌  (نایاب‌)

 . شرح‌ ثمرة‌ بطلمیوس‌/ خواجه‌ نصیرالدین‌ طوسی‌؛ تصحیح‌ جلیل‌ اخوان‌ زنجانی‌  (نایاب‌)

 . شرح‌ دعای‌ صباح/ مصطفی‌ خوئی‌؛ تصحیح‌ اكبر ایرانی‌ قمی‌ (نایاب‌)

 . شرح‌ دیوان‌ منسوب‌به‌ امیرالمؤمنین‌ علی‌بن‌ ابی‌طالب‌ علیهما السلام‌ / میر حسین‌ بن‌ معین‌ الدین‌ میبدی‌ یزدی‌؛ تصحیح‌ حسن‌ رحمانی‌ و سید ابراهیم‌ اشك‌ شیرین‌ بهاء 55000 ریال‌

ادامه نوشته

فهرست الفبايي كليه آثار مركز پژوهشي ميراث مكتوب( ج_س)

 

 . جامع‌التواریخ‌: اغوز/ رشیدالدین‌ فضل‌ الله‌ همدانی‌؛ تصحیح‌ و تحشیه‌ محمد روشن‌ بهاء 24000ريال

 . جامع‌التواریخ‌: تاریخ‌ افرنج‌، پاپان‌ و قیاصره‌/ رشیدالدین‌ فضل‌ الله‌ همدانی‌؛ تصحیح‌ و تحشیه‌ محمد روشن‌ بهاء 24000 ریال‌

 . جامع‌التواریخ‌ (تاریخ‌ اقوام‌ پادشاهان‌ ختای‌)/ تألیف‌ رشیدالدین‌ فضل‌ الله‌ همدانی‌؛ تصحیح‌ و تحشیه‌ محمد روشن‌

 . جامع‌التواریخ‌: هند و سند و كشمیر/ رشیدالدین‌ فضل‌ الله‌ همدانی‌؛ تصحیح‌ و تحشیه‌ محمد روشن‌ بهاء 54000 ریال‌

ادامه نوشته

فهرست‌ آثار منتشر شده‌ مركز پژوهشی‌ میراث‌ مكتوب(الف_ث)‌

 

 . آثار احمدی/ احمد بن‌ تاج‌الدین‌ استرابادی‌ (قرن‌ 10 )؛ تصحیح‌ میرهاشم‌ محدّث‌ بهاء 16000 ریال‌

 . احیای‌ حكمت‌ (2 ج‌)/ علیقلی‌ بن‌ قرچغای‌ خان‌ (قرن‌ 11)؛ تصحیح‌ فاطمه‌ فنا (نا ياب)

 . ارج‌نامه‌ حبیب‌ یغمایی/ سید علی‌ آل‌ داود بهاء 47000ريال

 . ارج‌نامة‌ ملك‌الشعراء بهار/ علی‌ میرانصاری‌ بهاء 46000ريال

 . ارشاد / عبداللّه‌ بن‌ محمّد بن‌ ابی‌ بكر قَلانِسی‌ نَسَفی/ عارف‌ نوشاهی بهاء ‌57000ريال

 . اسكندرنامه‌: (بخش‌ ختا)/ منسوب‌ به‌ منوچهرخان‌ حكیم‌؛ تصحیح‌ علی‌رضا ذكاوتی‌ قراگزلو بهاء 36000ريال

 . اسناد پادریان‌ كَرمِلی‌ / بازمانده‌ از عصر شاه‌ عباس‌ صفوی/ دكتر منوچهر ستوده‌ ـ ایرج‌ افشار بهاء 35000 ریال‌

ادامه نوشته

انتشار بزرگترين فهرست نسخ خطي جهان در ايران

انتشار بزرگترين فهرست نسخ خطي جهان در ايران

ميراث مكتوب: فهرستواره دستنوشت‌هاي ايران در دوازده جلد از سوي كتابخانه مجلس شوراي اسلامي منتشر شد،‌ اين فهرستواره  فرهنگ جامع 320  هزار نسخه‌هاي خطي موجود در ايران اعم از عربي و فارسي در همه كتابخانه‌هايي است كه فهرست آنان انتشار يافته است.
ادامه نوشته

معرفي كتاب سه زبانه مختوم قلي فراغي : تركمني- فارسي–انگليسي

 

 مشخصات كتابشناختي اثر:

نام اثر : مختومقلي فراغي ( تركمني، فارسي ، انگليسي)

                  سري ميراث ادبي تركمن

تأليف وترجمه : مسعود احمدي ، قمر الدين باديردست ، آنادردي عنصري

ناشر : گرگان – نشر مختومقلي فراغي

چاپ ا ول : 1388

قطع رقعي

شا بك 4-298-508-964-978

ادامه نوشته

قابليت‌هاي توسعه‌ي گردشگري آق‌تقه                         نوشته ی: دكتر‌ابراهيم كلته

مقدمه

در طي سده‌ اخير بسط شيوه زندگي شهرنشيني و خستگي از يكنواختي ملال آور آن از يك سو و گسترش ارتباطات و سهولت جابجايي افراد از سوي ديگر سبب گرديده تا گذران اوقات فراغت به عنوان يكي از نيارهاي اساسي انسان امروز از توسعه‌ قابل توجهي برخوردار شده و حجم مسافرين و گردشگران روز به روز افزايش يابد. از همين رو است كه نياز به شناسايي و سامان‌دهي مناطق با قابليت گردشگري از سوي دولت‌ها و سازمان‌هاي ذيربط امري ضروري و الزامي مي نمايد.

ادامه نوشته

 كلاسيك شاهير مسكين غئلئجئنگ عؤمري و دؤره ديجيليگي                    غفور خوجه

كلاسيك شاهير مسكين غئلئجئنگ عؤمري و دؤره ديجيليگي

كؤپلرچه چشمه لردن ماغلوم بوُلئشئ شاهيرئنگ چئن آدي غئلئچ بوُلوپ سوُنگ ايل آراسئندا ديني

عئلم اوُقانئ اوچين موُلاّ غئلئچ آدئ بيلن تانئلئپ شاهيرئنگ اؤزي هم مسكين غئلئچ دييِن اده بي

لاقامئ اوللانئپ دئر .آيدئلشئنا گؤرأ شاهير 1268ـنجي(ه ـ ق)يئلئندا انه دن دوُغولوپ 1325ـنجي (ه ـ ق )

يئلئندا هم آرادان چئقئپ دئر(امّا شونونگ آنئقديغي تاحقيق بللي دأل).  مسكين غئلئچ ايلكي اوُقونئ

اوُبا مكتب لردن آليار،سوُنگ خيوادا ،بوخارادا اوُقاپ اؤز دؤوروٌنئنگ بيليم لي ـ عئلئم لي آداملارئندان بوُلوپ

 يتيشيأر.اول عاراپ ـ پارس ـ ديل لريني گوندوغارينگ مشهور شاهئر لاري فردوسي، نظامي،نوايي و آيرئ

 شاهئرلارينگ اثر لرني اوُقاپ اؤورنيأر.

 

ادامه نوشته

معرفي و نقد كتاب تاريخ نگاري در اسلام                  نوشته ی: حسام الدين آشنا

مقدمه                                                                                                    

در ميان دروس پيش نياز دوره دكتري فرهنگ و ارتباطات درس تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي در دو واحد ارائه شد. متن اصلي اين درس كتاب كارنامه اسلام نوشته دكتر عبدالحسين زرين كوب بود. استاد محترم ضمن تدريس از دانشجويان خواستند كه هر يك فصلي از كتاب را به عنوان موضوع انتخاب كرده و گزارشي حضوري در كلاس و مقاله‌اي تحقيقي به هنگام برگزاري جلسه امتحان ارائه كنند.

اين نوشته گزارشي دير هنگام براي آن درس است. از آنجا كه ارائه گزارش تا انتشار كتاب تاريخ نگاري در اسلام - حاصل كار مشترك آقايان دكتر هادي عالم زاده و سيد صادق سجادي – به تاخير افتاد با اشاره استاد محترم معرفي انتقادي آن اثر به عنوان تكليف درسي معين شد.


ادامه نوشته

فیلم برداری مستند ' اهل تسنن در ايران' در مراوه تپه گنبد کاووس

بخشي از مستند ' اهل تسنن در ايران' در مراوه تپه فيلم برداري مي شود
مراوه تپه - بخشي از مجموعه مستند ' اهل تسنن در ايران '‌ از كه توسط سيماي انگليسي شبكه جهاني سحر تهيه مي شود در شهرستان مرزي مراوه تپه در استان گلستان فيلم برداري مي شود.

به گزارش ايرنا، جانشين تهيه كننده اين مستند گفت:‌ اين مجموعه به كارگرداني ' هوشنگ فضلي ' در 11 قسمت تهيه مي شود .

ادامه نوشته

گفت وگوي مظفر شاهدي با دکتر حسين آباديان پيرامون جنگهاي ايران و روس (۲)

□ لطفاً درباره دلايل شکل گيري انديشه جهاد بر ضد روسيه تزاري در آستانه شروع دوره دوم جنگهاي ايران و روس ديدگاههاي خود را بيان بفرماييد.

چون روسها قره باغ، شروان و گنجه را به تسلط خود در آورده بودند باعث آزار و اذيت مردم نواحي مي‌شدند. آنها محصولات کشاورزان را مصادره مي کردند و به روسيه حمل مي‌نمودند و مردم را در حال فقر نگه مي‌داشتند. مردم اين سه ولايت به ستوه آمدند و بالآخره فرستاده اي به عتبات فرستادند و در نزد سيد محمد اصفهاني مشهور به مجاهد و علماي ديگر از تعديات روسها در حق مسلمانان شکوه کردند و از بزرگان روحاني خواستند که به شکايات آنها رسيدگي شود تا شايد روستاييان از چنگ روسها رهايي يابند. روحانيون عتبات عموماً با اين امر موافقت کردند اما به صوابديد سيد محمد اصفهاني لازم ديدند که ابتدا دولت ايران را از شکايات مردم آگاه سازند.

ادامه نوشته

گفت وگوی مظفر شاهدی با دکتر حسین آبادیان پیرامون جنگهای ایران و روس (بخش اول)

 
□ با تشکر و قدرداني از حضرتعالي که قبول زحمت فرموده و در اين گفت و گو شرکت کرديد، به عنوان اولين سؤال لطفاً ديدگاه و نگرش کلي خود را پيرامون رخدادهاي ناگواري که تحت عنوان «جنگهاي ايران و روس» اشتهار پيدا کرده است بيان فرماييد.

سلسله نبردهايي که در سالهاي 1218 تا 1228 و 1241 تا1243 هجري قمري در منطقة قفقاز صورت گرفت و در تاريخهاي عمومي ايران از آن به جنگهاي ايران و روس ياد شده است، يکــي از درخشان‌ترين حماسه هاي مردمي در برابر اشغال ايران توسط بيگانه به شمار مي‌آيد.

ادامه نوشته

سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه

((سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه ))وامبری، آرمین، ‎۱۸۳۲ـ Vambery, Armin‎۱۹۱۳  با ترجمه فارسی ((فتحعلی خواجه نوریان )) در سال 1337 به وسیله ((بنگاه ترجمه و نشر كتاب )) منتشر شده است . این كتاب با وجود چند اشتباه و سهل بینی نویسنده‌اش از جمله مراجع معتبر است برای طالبان مطالعه در احوال گذشته تركمانان .
وامبری، آرمین، ‎۱۸۳۲ـ Vambery, Armin‎۱۹۱۳
سیاحت درویش دروغین در خانات آسیای میانه/ تالیف: آرمینیوس وامبری ؛ترجمه فتحعلی خواجه نوریان.- تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ‎۱۳۴۳. ۱۲، ‎۵۳۹ ص. مصور.- ( ( انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب؛ ‎۷۹. مجموعه ایرانشناسی؛ ‎۱۶))

ادامه نوشته

نگاهی به كتاب بررسی سفرنامه های دوره صفوی

   مهمترین سفرنامه هایی كه در دوران صفویه نگاشته شده، سفرنامه های مأموران سیاسی و سفیران اروپایی است كه با هشیاری و آگاهی و خردمندی عازم ایران و انجام مأموریت خود می شدند. نكته شنیدنی اینكه سفرای ایران كه به ظاهر از كشوری عقب مانده كه درصدد احیای عظمت گذشته خویش است، عازم اروپا می شدند، با لباسها و ظاهری كه به روستاییان به شهر آمده می ماند.

ادامه نوشته

سفرنامه آدام اولئاریوس

 آدام اولئاریوس دانشمند آلمانی و مسافر خاور زمین و عضو هیات بازرگانی فردریك سوم فرمانروای دوك نشین شلزویگ هول شتاین گوتورپ بوده كه در تاریخ یازدهم اوت 1603 در آشرس لبن از توابع هولشتاین به دنیا آمده و پس از 68 سال عمر در 23 فوریه 1671 در شلزویگ بدرود حیات گفته است. اولئاریوس تحصیلات مقدماتی خود را از زادگاه خویش به پایان رسانید.

ادامه نوشته

سفرنامه از خراسان تا بختیاری / هنری رنه دالمانی

  در سال 1333ش سفرنامه دالمانی توسط صنعتی زاده كرمانی از اروپا به ایران آورده شد و ابراهیم رمضانی مدیر كتابفروشی ابن‏ سینا آن  را خریداری نمود و برای ترجمه در اختیار علی محمد فره ‏وشی متخلص به مترجم همایون (1347- 1254ش) گذاشت. ایشان بعد از دو  سال آن را به فارسی برگرداند كه در یك جلد توسط انتشارات گیلان در تهران به چاپ رسید. ترجمه دیگری نیز از همین كتاب توسط  غلامرضا سمیعی (1372-1292ش) صورت گرفته است كه نشر طاوس آن را در دو جلد در سال 1378 ش در تهران منتشر كرده است.

ادامه نوشته

سفرنامه رابی بنیامین تودولایی

سفرنامه رابی بنیامین تودولایی

  پدیدآورنده: مهوش ناطق، ناصر پورپیرار (مترجم) ناشر: کارنگ - 1381  قیمت:  12500 ریال
 بنیامین تودولایی Benjamin De Tudele جهانگرد و ربای یهودی اسپانیایی (سال وفات ۱۱۷۳) اطلاعات سودمند و ارزنده‌ای درباره یهودیان ایران گردآوری کرده است. او به هنگام مسافرت‌های بسیاری که به کشورهای مختلف از جمله مشرق زمین و آفریقای شمالی داشته، به مطالعه درباره وضعیت جمعیت‌های یهودی پرداخته و در روایت‌های خود چنین می‌نویسد: در اواخر قرن دوم میلادی، قسمت اعظم تولید و بافت قالی‌های ایران، حاصل کار جمعیت‌های یهودی ساکن شهرهای همدان، اصفهان و شیراز بوده است.
 

ادامه نوشته

خاطرات ژان شاردن جهانگرد معروف فرانسوی از ایران

 سر ژان شاردن،جهانگرد و فیلسوف بزرگ فرانسوی در ۱۶ نوامبر سال ۱۶۴۳ در پاریس بدنیا آمد. ژان  بعد از اینکه تحصیلات خود را به پایان رسانید در سن ۲۲ سالگی تصمیم گرفت که اولین سفر جهانگردی خود را از آسیا و هند شرقی آغاز نماید که بیشترین تمایلش از این سفر،عشق به دیدن ایران بود.شاردن دوبار به ایران سفر کرد که بار اول ۶ سال و در مرتبه ی دوم ۴ سال در ایران ماند و زبان فارسی را یاد گرفت. شاردن اولین جهانگرد اروپایی بود که توانست زبان فارسی را یاد بگیرد،بخواند و بنویسد .

ادامه نوشته

کتاب «سفرنامه براداران شرلی»

حکایت دو برادر در دربار شاه عباس صفوی
كتاب حاضر، سفرنامه سرآنتوان شرلی وس ر رابرت شرلی به ایران است.
سفرنامه برادران شرلی از چنان اهمیتی برخوردار است كه به عنوان یكی از مآخذ تاریخ صفویه مورد استناد قرار می گیرد.
این سفرنامه برای اولین بار با ترجمه شخصی به نام آوانس منتشر شد.
مترجم در توضیح كار خود می نویسد در مدت توقف در فرنگ به علت علایق به اسناد تاریخی راجع به ایران در كتابخانه بریتش میوزیم به این سفرنامه برمی خورد و دست به ترجمه آن می زند.

ادامه نوشته

گفتگو با ولادیمیر ایوانوف، رییس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آسیا- آفریقا در مسکو

گفتگو با ولادیمیر ایوانوف، رییس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آسیا- آفریقا در مسکو
 
ايراس: تاریخ آموزش زبان و فرهنگ شرق در دانشگاه دولتی مسکو به سالهای 50 قرن هجدهم برمیگردد. انستیتوی کشورهای آسیا و آفریقا (ایسآ) در سال 1956 در کنار سایر گروهها در دانشکده های تاریخ و زبانشناسی تاسیس شد. این انستیتو مرکز اصلی آماده سازی شرق شناسان در روسیه به شمار میرود و دانشجویان آن امکان کسب تحصیلات اختصاصی در یکی از سه شاخه تاریخ، زبانشناسی و علوم اجتماعی – اقتصادی را دارند. پس از اتمام دوره چهار ساله لیسانس با گرایش «شرق شناسی و آفریقا شناسی» فارغ التحصیلان علاقهمند میتوانند دو سال دیگر در دوره فوق لیسانس به تحصیلات خود ادامه دهند. در حال حاضر انستیتو دارای دوره های لیسانس، فوق لیسانس و دکتری میباشد. مدیریت گروه فعال ایرانشناسی این انستیتو را آقای ولادیمیر باریسویچ ایوانف، شرق شناس پرانرژی روس برعهده دارد که صاحب آثار بسیاری در خصوص زبان فارسی و سیستم آوایی آن می‌باشد.
ادامه نوشته

ديدگاه دكتر عنايت‌ا... رضا دربارة ضرورت روسيه‌شناسي در ايران

ديدگاه دكتر عنايت‌ا... رضا دربارة ضرورت روسيه‌شناسي در ايران
 
ايراس: دکتر عنایت الله رضا، از ایران‌شناسان برجسته و عضو دائره‌المعارف اسلامی، در طول عمر پر بار خود خدمات بسیار زیادی به فرهنگ و زبان فارسی کرده و این خدمت‌رسانی را تا به آخرین روزهای زندگی‌اش در بنیاد دائره‌المعارف اسلامي ادامه داد. دکتر رضا تحصیلات ابتدايی و متوسطه خود را در شهرهای رشت و تهران گذراند و در 1316 خورشیدی دیبلم متوسطه خود را در رشته ادبیات از دبیرستان دارالفنون اخذ کرد و سپس در همان سال در دانشکده افسری ثبت نام کرد و در سال 1318 به جرگه افسران ارتش ایران پیوست. در همین دوره بود که فعالیت‌های سیاسی خود را آغاز کرد و به سبب همین فعالیت‌ها در سال 1325 به تبعیدی رفت که حدود 20 سال به طول انجامید. او در دوره تبعید نخست در دانشکده حزبی شهر باکو موفق به اخذ مدرک لیسانس شد و پس از آن در آزمون دکترای رشته فلسفه دانشگاه دولتی، «اندیشه‌های کسروی» به راهنمایی پرفسور ماکاولسکی از استادان بزرگ فلسفه در اتحاد جماهیر شوروی با درجه عالی دفاع کرد.
ادامه نوشته

روابط تاریخی- فرهنگی ایران و داغستان                                       ن.گ. محمد‌زاده

روابط تاریخی- فرهنگی ایران و داغستان
ن.گ. محمد‌زاده
 
ايراس: ايران و داغستان در دوره‌ها و مقاطع مختلف تاريخ خود روابط نزديكي با يكديگر داشته و به‌رغم اينكه اين روابط در ابعاد مختلفِ سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جريان داشته، اما تعاملات فرهنگي از ساير حوزه‌ها مبرزتر است. در اين ميان، داغستان يادگارهاي مغتنم زيادي از فرهنگ ايران‌‌زمين به ميراث برده كه نمود‌هاي آن از جمله در گويش‌هاي مردم محلي اين جمهوري قابل مشاهده است. مرور اسناد تاريخي گواه آن است كه هرچند در مقاطعي تعاملات فرهنگي دو طرف به واسطة شرايط و محذوريت‌هاي سياسي و امنيتي كاهش يافته، اما هيچگاه قطع نشده است. در شرايط حاضر نيز ايران و داغستان به بسط روابط فرهنگي عنايت دارند كه در اين زمينه مي‌توان به همكاري دانشگاه‌هاي دو طرف اشاه كرد.
ادامه نوشته

بررسي روابط فرهنگي ايران و روسيه در مصاحبه دكتر ابراهيمي تركمان با ايراس

بررسي روابط فرهنگي ايران و روسيه در مصاحبه دكتر ابراهيمي تركمان با ايراس
 
 
ايراس: ديپلماسی فرهنگی به معنای استفاده از ابزارها و مکانيسم‌های فرهنگی برای معرفی و انتقال فرهنگ و تمدن يک سرزمين به سرزمين و فرهنگ ديگر است. روابط فرهنگی میان ج.ا.ایران و فدراسیون روسیه، قدمتی چهارصد ساله دارد و با وجود فراز ‌و‌ فرود در تاریخ روابط سیاسی دو کشور، روابط فرهنگی همواره وجود داشته و رو‌‌‌ به گسترش نهاده است. با عنايت به نقش مهم حوزه فرهنگي در گسترش روابط دو‌جانبه، موسسه مطالعات ايران و اواسيا (ايراس) مصاحبه‌اي با آقاي دكتر ابوذر ابراهيمي تركمان، مدير محترم رايزني فرهنگي كشورمان در مسكو  انجام داده است كه در ادامه از نظر مي‌گذرد...
 
ادامه نوشته

دورنماي مثبت همكاري‌هاي علمي و آموزشي ايران و روسيه

دورنماي مثبت همكاري‌هاي علمي و آموزشي ايران و روسيه
 
ايراس: دكتر 'علي باكويي' رايزن علمي ايران در روسيه با اشاره به روند رو به توسعه روابط ايران و روسيه و امكانات گسترده دو كشور در زمينه هاي علمي گفت: همكاريهاي علمي و آموزشي ايران و روسيه دورنماي خوبي براي توسعه دارند. به گزارش ايرنا؛ باكويي گفت: اقدامات فراواني براي توسعه همكاريهاي علمي و آموزشي روسيه و ايران صورت گرفته و براي گسترش روابط دو كشور در اين زمينه مصمم هستيم. باكويي گفت: در سايه اين فعاليت ها، ارتباطات علمي بين مراكز دانشگاهي دو كشور افزايش يافته، بطوريكه در سال گذشته شاهد مسافرت چند هيات دانشگاهي ايران به روسيه و رايزني براي توسعه همكاري هاي ميان دو كشور بوديم. وي افزود:در سفر هيات دانشگاه فردوسي مشهد به جمهوري مسلمان نشين باشقيرستان روسيه، اين دانشگاه و دانشگاه تربيت معلم 'اوفا'، قرارداد همكاري امضاء كردند.
ادامه نوشته

فعاليت‌هاي فرهنگي روسيه در ايران در گفتگوي گنادي آودي‌يِف با ايراس

فعاليت‌هاي فرهنگي روسيه در ايران در گفتگوي گنادي آودي‌يِف با ايراس
 
 
ايراس: مناسبات فرهنگي ايران و روسيه داراي بيش از چهار قرن سابقه است و وجود گنجينه‌‌هاي بزرگ و نفيس آثار هنري ايراني در موزه هاي روسيه مويد قدمت اين روابط پرسابقه و ديرينه مي‌باشد. اما اين همکاري‌ها در سال‌هاي اخير نسبت به دوره‌هاي پيشتر از جمله در دورة شوروي تفاوت اساسي  کرده است .در اين ميان، هرچند گسترش روابط فرهنگي به عنوان سازوكاري براي ايجاد هم‌فهمي بيشتر و بسترساز تقويت روابط در ساير زمينه‌هاي دانسته مي‌شود، اما به ويژه از سوي طرف روس‌، نشانه‌هاي مشهودي براي تحكيم همكاري‌ها در اين زمينه ديده نمي‌شود. با توجه به اهميت اين مقوله، موسسه مطالعات ايران و اوراسيا (ايراس) مصاحبه‌اي پيرامون "فعاليت‌هاي فرهنگي روسيه در ايران" با آقاي دكتر گنادي آودي‌يِف، ايران‌شناس برجسته روس و كارشناس ارشد انستيتو تمدن‌هاي جهاني روسيه انجام داده كه مشروح آن در ادامه از نظر مي‌گذرد؛

 

ادامه نوشته

نگاهی گذرا بر  تاریخچه آموزش زبان فارسی در روسيه

 

 
مقدمه

ایران به عنوان کشوری که حلقه رابط بین اروپا و آسیا محسوب می شود از قرون گذشته مورد توجه اروپایی ها لوده است. از زمان پتر کبیر دو ویژگی باعث جلب توجه روسیه به ایران شد: نخست دکترین پتر مبنی بر دستیابی بر آبهای گرم و دوم رقابت با اروپاییان برای دستیابی بر آسیا. طبیعی است که ایجاد ارتباط نیاز به یاد داشتن زبان طرف مقابل دارد به این ترتیب بود که متوجه می شویم سابقه آموزش زیان فارسی در روسیه به زمان پتركبير بر می گردد. البته این آموزش نه در یکی از مراکز دانشگاهی این کشور بلکه در اصفهان و  در اوايل قرن 18 ميلادي آغاز شد. پتر، در سال 1716 پنج نفر از را انتخاب و به ايران فرستاده است تا زبان فارسي را ياد بگيرند و بتوانند به عنوان مترجم در دربارش خدمت كنند

ادامه نوشته

ایران شناسی در روسیه

 

 

    پيشگفتار

اهميت و ضرورت بررسي و ارزيابي وضعيت و جايگاه مطالعات ايران شناسي و آموزش زبان فارسي به منظور رشد، توسعه و ارتقاي سطح كمي و كيفي آنها بركسي پوشيده نيست. اين مهم در كشوري همچون فدراسيون روسيه اهميت و اعتباري خاص مي يابد. وجود مرزهاي مشترك جغرافيايي و همسايگي اين كشور مهم و پهناور با جمهوري اسلامي ايران، پيشينه روابط فرهنگي ميان دو كشور، قدمت فراوان كرسيهاي ايران شناسي و آموزش زبان فارسي بويژه در شهر سن پترزبورگ _ كه به بيش از 150 سال مي رسد _

ادامه نوشته