تورکان در تاریخ چندین خط اختراع نموده، آنهارا به گنجینۀ دانش وتمدن بشری افزوده اند. خط ارخون – یینی سای وخط اویغوری از آن شماراند.افزون براینها ، تورکان در درازای تاریخ از خطوط مختلفی چون میخی ، هیروغیلف ، آرامی ، سغدی ، لاتین ، عربی ، سیرلیک وغیره  استفاده نموده اند.

همچنان ، آنها بااستفاده از خطوط دیگر خطهای دیگری نیز ایجادکرده اند. ظهیرالدین محمد بابرشاه درسده دهم هجری دست به اختراع خطی تازه زد که درتاریخ به نام " خط بابری" یاد میشود. به گونه یی که خودبابر در اثر ماندگارش " بابرنامه " نوشته ، او این خط را در سال 910 هجری درکابل اختراع کرده است.چنان مینمایدکه ، بابرباتوجه به نارسایی خط عربی در ارائه ونمایش ویژگی ها آوایی زبان تورکی ودشواریهای نوشتاری وخوانشی متنهای نوشته شده با این خط " خط بابری" را اختراع کرده است.

باوجود آنکه ، بابر در " بابرنامه " در مورد خط اختراعی خود سه بار سخن رانده ، ولی درهیچ یک از آنها راجع به مقصدش از این کار و ویژه گی های آن معلوماتی نمیدهد. بابر دریکی از شعر هایش از این خط چنین یاد کردی دارد:

تورکلرخطی نصیبینگ بولماسه بابر نیتانگ

بابرخطی ایماس دور خطی سیغناقی دورور

در دانش بابرشناسی امروز، دو الفبای منسوب به " خط بابری" برای دانشمندان معلوم است :

یکی الفبای متشکل از 29 حرف است که طاهربن محمد قاسم مؤرخ عصرهشترخانی درکتاب " عجایب الطبقات " با عبارت " خط بابری این است " معرفی کرده است.

دیگری خط " مصحف بابری " است که زیرشماره (50) درکتابخانه آستان قدس رضوی شهر مشهد (ایران ) محفوظ است. گفتنی است ، خط مصحف شماره (50) درکتابخانه آستان قدس رضوی سالها ناشناخته مانده بود. نهایت ، دانشمند ایرانی احمد گلچین معانی بامطالعه وپژوهش روی خط این مصحف دستویس ، نظر به اینکه سال کتابتش نیمه نخست سده هفدهم میلادی ( نزدیک به زمان بابر) ، کاغذش کشمیری وتذهبش هندی وخطش مجهول وناشناخته بود، خط مصحف را بدون شک وشبهه همان " خط بابری" اعلان کرد. حال ما دو الفبای مختلف منسوب به " خط بابری" در اختیار داریم که هیچ یک از حروف آنها به هم همانندی ندارد. این مسئله را که کدام یک ازاین دو خط واقعاً " خط بابری" است یا اینکه هیچکدام ، پیداشدن یک متن نوشته به این خط کدام از کتابخانه یی حل خواهد کرد. به هر رنگ ، " خط بابری" آخرین خط اختراعی تورکان درتاریخ تمدن بشری است.

 

هردوالفبا را باحروف عربی به گونه مقایسوی در جدول ذیل نشان داده شد:

خط بابری

محمد حلیم " یارقین "

منبع:www.yeget.blogfa.com