چرا اعتبار مورخ انگلیسی در جریان اصلی تاریخ‌نویسی کم شد؟/ راوی داستان درس‌های نیاموخته.ایبنا

به مناسبت 22 اکتبر، سالروز مرگ آرنولد توین‌بی

چرا اعتبار مورخ انگلیسی در جریان اصلی تاریخ‌نویسی کم شد؟/ راوی داستان درس‌های نیاموخته

مورخ انگلیسی، آرنولد توین‌بی، در فلسفه نظری تاریخ هم چهره سرشناسی بود و آثارش در اواسط قرن گذشته جزو پرخواننده‌ترین کتاب‌ها محسوب می‌شد. می‌گویند گذر زمان و تحولات تاریخ‌نویسی، اعتبار بسیاری نظریه‌های او را مخدوش کرده است، اما هنوز هم – حداقل برخی - حرف‌های او شنیدنی‌اند و ارزش کمی درنگ را دارند.

چرا اعتبار مورخ انگلیسی در جریان اصلی تاریخ‌نویسی کم شد؟/ راوی داستان درس‌های نیاموخته

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- مرتضی میرحسینی: آرنولد توین‌بی که سال 1975 در چنین روزی (22 اکتبر) درگذشت، جملات قصار کم ندارد. مثل این جمله‌اش که «تاریخ بیش از هر چیز، داستان درس‌های نیاموخته است» یا درباره نقش هرکدام از ما انسان‌ها در تاریخ، که معتقد بود «همگی بازیگران نمایشی هستیم که تماشا می‌کنیم».

نزدیک به نیم سده از مرگ او می‌گذرد و بسیاری از نظریاتش اکنون دیگر چندان معتبر شمرده نمی‌شوند. البته هنوز هم – کسانی که حوصله می‌کنند و کتاب‌هایش را می‌خوانند – دانش وسیع و ظرافت بیان او را می‌ستایند و حتی کوشش‌های او برای رسیدن به درکی منسجم و نظام‌مند از سیر حیات بشر را لایق تحسین می‌دانند.
 

ادامه نوشته

«تاریخ ملک‌آرا»؛ چگونگی به قدرت رسیدن قاجارها را بیان می‌کند/ تصحیح بر اساس سه نسخه. ایبنا

«تاریخ ملک‌آرا»؛ چگونگی به قدرت رسیدن قاجارها را بیان می‌کند/ تصحیح بر اساس سه نسخه

«تاریخ ملک‌آرا» چگونگی به قدرت رسیدن قاجارها را بیان می‌کند، که در بررسی تاریخ ایران دارای اهمیتی وافر است. این کتاب تاریخ ملک‌آرا بر اساس سه نسخه تصحیح شده است.

«تاریخ ملک‌آرا»؛ چگونگی به قدرت رسیدن قاجارها را بیان می‌کند/ تصحیح بر اساس سه نسخه

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)،
کتاب «تاریخ ملک‌آرا» (چگونگی به قدرت رسیدن قاجارها) نوشته میرزا علی‌قلی بن محمد (اقبال) چلاوی با تصحیح مشترک جمشید قائمی، رامین یلفانی، شقایق فتحعلی‌زاده و رقیه آقابالازاده از سوی انتشارات ندای تاریخ منتشر شد. «تاریخ ملک‌آرا» چگونگی به قدرت رسیدن قاجارها را بیان می‌کند، که در بررسی تاریخ ایران دارای اهمیتی وافر است. کتاب تاریخ ملک‌آرا بر اساس سه نسخه تصحیح شده است. این سه نسخه عبارتند از: نسخه کتابخانه ملک، نسخه کتابخانه ملی و نسخه کتابخانه مجلس. در تهیه کتاب نسخه ملک اساس مطالعه قرار گرفته است. در معدودی، مطالب و اصطلاحات و اسامی که نسخه ملک با دو نسخه دیگر تفاوت داشت، دو نسخه مجلس و ملی ملاک قرار گرفته شده است. 

ادامه نوشته

آشپزی جزو بیگاری‌های زنان در جنگ‌های شاه عباس بود

گفت‌وگو با دانشیار دانشگاه اصفهان درباره کتاب «فتوحات گیتی‌ستان»؛

آشپزی جزو بیگاری‌های زنان در جنگ‌های شاه عباس بود/ مشخص‌کردن طبقات فرادست و فرودست در جنگ

نزهت احمدی درباره کتاب «فتوحات گیتی‌ستان» گفت: در این کتاب به نکات جالبی اشاره شده این‌که در جنگ‌ها از زنان برای آشپزی استفاده می‌کردند و جزو بیگاری‌هایی بوده که از آنها می‌گرفتند. همچنین درباره ابزار جنگ و جزییاتی از کشته شده‌ها آمده که چه تعداد از طبقات فرادست و چند تن از طبقه فرودست هستند.

آشپزی جزو بیگاری‌های زنان در جنگ‌های شاه عباس بود/ مشخص‌کردن طبقات فرادست و فرودست در جنگ

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «منظومه‌ای در تاریخ شاه عباس (فتوحات گیتی‌ستان)» با مقدمه و تصحیح نزهت احمدی (صراف) و محسن محمدی فشارکی از اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان در دانشگاه اوپسالا سوئد منتشر شده است.
 
«فتوحات گیتی‌ستان» منظومه‌ای تاریخی، بازگشته به سده 12 هجری منسوب به سیداحمد حسینی خلیفه است. این کتاب برپایه نسخه منحصر‌به‌فرد و نفیس خطی متعلق به کتابخانه و موزه ملی ملک در شرح رخدادهای زمان حکومت شاه عباس یکم صفوی در قالب مثنوی به شمار می‌آید که با نام «تاریخ شاه اسماعیل دوم یا فتوحات شاه اسماعیل دوم» به شماره 4769 در کتابخانه و موزه ملی ملک به ثبت رسیده است. پژوهش بر این نسخه اما نشان داده است درون‌مایه آن هیچ پیوندی به دوره شاه اسماعیل دوم ندارد و مشخص نیست علت نام‌گذاری آن به تاریخ شاه اسماعیل چه بوده است، تنها برپایه گواه‌ها و درون‌مایه نسخه می‌توان پنداشت فهرست‌نویس در روزگار گذشته، نخستین نامی که در صفحه دوم کتاب آمده را مصداق گرفته و درون‌مایه کتاب را در پیوند با آن پنداشته است.

ادامه نوشته

الله قلی قراخانوف،زبانشناس اندیشمند نوشته ی: پنا تویلیف ترجمه ی :محمد قجقی

 

الله قلی قراخانوف،زبانشناس اندیشمند نوشته ی: پنا تویلیف ترجمه ی :محمد قجقی

الله قلی قراخانوف در سال ۱۸۹۲ در استان مرو،در روستای< مولک باغشی > از توابع شهرستان مرو ترکمنستان ،دیده به جهان گشود.هنوز به سن رشد نرسیده بود که یتیم شد.کار نگهداری و تربیت او را یکی از خویشاوندان،به نام<اوراز چاری> به عهده گرفت.تحصیل را در محضر <قدم آخوند > که در منطقه ی مرو،شهرت داشت ،آغاز کرد ودر مدرسه ای واقع در  بخارا ادامه داد. مدتی بعد در مهم ترین مرکز آموزش عالی آن زمان، اوفا ثبت نام کرد.همزمان با به قدرت رسیدن بلشویک ها،تحصیل در دانشگاه آسیای میانه در تاشکند را به پایان برد.

در سال ۱۹۲۰ به خواهش و پیشنهاد < غایغیسیز آتابایف  >در شهر مرو مدرسه ی تربیت معلم را تاسیس کرد.فارغ التحصیلان مدرسه به عنوان معلم دبیرستان،هنرستان و مدارس عالی به کار می پرداختند.

 مسایل عملی زبان، مشکلات الفبا و قواعد نوشتاری آن ،همیشه جلب توجه نموده است. قراخانوف در مورد این مسایل به شکلی گسترده اندیشیده و کارهای بزرگی انجام داده بود.در اواسط نیمه ی اول دهه ی ۱۹۲۰، به صورتی فعال در کار تنظیم مجدد الفبای عربی - که ترکمن ها به کار می بردند - مشارکت کرد.

ادامه نوشته

اهمیت بالای پژوهش‌های تاریخی انجمن زنان پژوهشگر. ایبنا

گفت و گو با منصوره اتحادیه درباره وضعیت تاریخ‌نگاری زنان در دوره معاصر/1

متاسفانه هنوز از شیوه تاریخ‌نگاری نو غفلت می‌کنیم/ اهمیت بالای پژوهش‌های تاریخی انجمن زنان پژوهشگر

منصوره اتحادیه، استاد اسبق دانشگاه تهران، مورخ و ناشر معتقد است: متاسفانه تاریخ‌نگاران و پژوهشگران ما کمتر سراغ تاریخ‌نگاری نو می‌روند، شیوه تاریخ‌نگاری که خیلی حرف‌ها و بحث‌های جدیدی را مطرح می‌کند، امروز در غرب تاریخ‌نگاری جدید دنبال این است که اگر صحبت از زنان است؛ منظور کدام زنان است؟ زن روستایی، زن اقلیت‌های مذهبی، زن پیر یا جوان و...

متاسفانه هنوز از شیوه تاریخ‌نگاری نو غفلت می‌کنیم/ اهمیت بالای پژوهش‌های تاریخی انجمن زنان پژوهشگر

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- ماهرخ ابراهیم‌پور: انتشار کتاب‌هایی درباره زنان در دوره‌های تاریخی به ویژه در عصر مشروطه و مورد توجه قرار گرفتن آنها حاکی از آن است که نیاز به بررسی مجدد بعضی رویدادهای تاریخی با نگاه نو و گاه با تکیه بر اسناد نویافته است. از طرف دیگر تقریبا طی دو سالی که ایران درگیر کروناست، به نوعی می‌توان گفت منابع بسیار زیادی دیجیتال شد و در دسترس آسان مخاطبان قرار گرفت، منابعی که پژوهشگران جوان را وامی‌دارد که سری به وضعیت تاریخی زنان بزنند، در این میان بعضی کتاب‌ها نیز حرف جدیدی ندارند و کپی از تالیفات گذشته است، برای نگاهی به وضعیت تاریخ‌نگاری زنان در ادوار تاریخ به ویژه دوره معاصر با دکتر منصوره اتحادیه صحبت کردیم و با توجه به دیجیتال شدن بسیاری از منابع نظرشان را درباره تاثیر این مهم بر تالیف تاریخ زنان جویا شدیم.

ادامه نوشته

موضع دولت عثمانی درباره مشروطه ایران پیچیده‌ است/ ایرانیان ساکن استانبول دغدغه هویت ملی داشتند

گفت‌گو با حسن حضرتی درباره کتاب «مشروطه ایران به روایت عثمانی»

موضع دولت عثمانی درباره مشروطه ایران پیچیده‌ است/ ایرانیان ساکن استانبول دغدغه هویت ملی داشتند

حسن حضرتی با اشاره به این‌که اسناد کتاب «مشروطه ایران به روایت عثمانی» نشان‌دهنده سیاست‌ها و رویکرد دولت عثمانی به تحولات مشروطه ایران است، گفت: این اسناد به خوبی نشان می‌دهد که رویکرد عثمانی نسبت به مشروطه ایرانی چیست. درباره کلیت موضوع می‌توان گفت موضع دولت عثمانی درباره مشروطه ما موضع پیچیده‌ای است که بسیاری از پژوهشگران به آن توجه نکرده‌اند.

موضع دولت عثمانی درباره مشروطه ایران پیچیده‌ است/ ایرانیان ساکن استانبول دغدغه هویت ملی داشتند

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- مرتضی ویسی: وقوع انقلاب مشروطه در ایران نقطه عطف بسیاری از تحولات معاصر تاریخ کشور ما است اما نکته ای که حائز اهمیت است وجوه پنهان ابعاد این اتفاق و تحول مهم است. با گذر بیش از یک قرن از پیروزی ظاهری انقلاب مشروطه در ایران اما همچنان وجوه نامکشوف و دیده‌نشده این اتفاق مهم کاملا آشکار است به همین جهت همچنان مورخان در پی کشف و عیان‌سازی این سویه‌های پنهان هستند. در این میان یکی از مهمترین تحقیقات و آثاری که اخیرا در این باره منتشر شده است، کتاب «مشروطه ایران به روایت عثمانی» تالیف دکتر حسن حضرتی است. این کتاب متشکل از صد و یازده سند عموما ترکی تا کنون دیده نشده درباره انقلاب مشروطه است که از آرشیو اسنادی عثمانی استخراج و ترجمه شده است حسن حضرتی اعتقاد دارد که برای یک مورخ قدم اول کشف و انتشار اسناد و مدارک دست اول برای محققان است و این کتاب توانسته اسناد بسیار مهمی را درباره نگاه دولت عثمانی نسبت به انقلاب مشروطه ایران در اختیار مخاطبان قرار دهد.

ادامه نوشته

نشست "مولانا و حافظ" در شیراز برگزار می‌شود.ایبنا

نشست "مولانا و حافظ" در شیراز برگزار می‌شود

نشست

ایسنا/فارس به مناسبت روز بزرگداشت مولانا جلال‌الدین، یک نشست علمی هنری با موضوع "مولانا و خواجه حافظ؛ میناگران سلوک الهی" در شیراز برگزار خواهد شد.

به‌مناسبت هفتم مهرماه و روز بزرگداشت حضرت جلال‌الدین محمد بلخی، یک نشست علمی هنری با عنوان "مولانا و خواجه حافظ؛ میناگران سلوک الهی" و با سخنرانی محمدیوسف نیری، مولوی‌شناس و استاد دانشگاه شیراز، برگزار می‌شود.

مرکز حافظ شناسی-کرسی پژوهشی حافظ، این نشست علمی هنری را پیش‌آهنگ برنامه‌های یادروز حافظ دانسته و اعلام کرده است که این نشست علمی حاصل همکاری با مرکز پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز است.

به گزارش ایسنا، نشست "مولانا و حافظ" قرار است عصر چهارشنبه هفتم مهر و با استفاده از بستر فضای مجازی برگزار شود و در برپایی آن اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیریت فرهنگی دانشگاه شیراز و شرکت دانش بنیان ابردراک، همکاری دارند.

علاقه‌مندان می‌توانند راس ساعت 18 و 30 عصر چهارشنبه هفتم مهر، این نشست را در نشانی‌های https://derak.cloud/hafez و @hafezstudiescenter (صفحه مرکز حافظ‌شناسی در اینستاگرام) دنبال کنند.

انتهای پیام

اریک هابسبام مورخ «تاریخ اعماق»/ «مردم» در تواریخ او . ایبنا

نگاهی به کتاب «درباره‌ی تاریخ» ترجمه حسن مرتضوی

اریک هابسبام مورخ «تاریخ اعماق»/ «مردم» در تواریخ او موج می‌­زند

کتاب «درباره‌ی تاریخ» یکی از مهم­ترین متون در زمینه تاریخ­‌نگری و تاریخ‌­نگاری اعماق است که در دو دهه اخیر به‌­فارسی ترجمه شده است. اریک هابسبام را نیز باید مورخی محسوب کرد که سخت گرایش تاریخ از پایین و تاریخ اعماق داشت و «مردم» در تواریخ او موج می‌­زند.

اریک هابسبام مورخ «تاریخ اعماق»/ «مردم» در تواریخ او موج می‌­زند

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- سیدقاسم یاحسینی: معمولاً ادوارد پالمر تامپسون نویسنده کتابِ کلاسیک شده «تکوین طبقه کارگر در انگلستان» را، که با قلم خوبی توسط استاد محمد مالجو به­ فارسی هم ترجمه و منتشر شده، از جمله مورخان و پایه­‌گذاران تاریخ‌­نگاری و تاریخ‌­نگری «تاریخ از پایین» و یا «تاریخ مردم» می­‌دانند. تاریخ از پایین، که مورخان و فیلسوفان مارکسیست نقش پُر رنگی در شکل­‌گیری نخستین و اولیه و همچنین تکامل بعدی آن داشتند، شیوه‌­ای در تاریخ­‌نگاری است که گرایش آن دوری از تاریخ رسمی و حاکمیتی، تاریخ سیاسی و روی­‌آوری و گرایش به­ نگاه و نگارش زندگی توده­‌های عادی مردم، زنان، حاشیه‌­نشینان و طردشدگان تاریخ و حتی بزهکاران و
اَب‌­نُرمال­‌ها و همچنین توجه خاص به‌­زندگی روزمره توده‌­ها و «بود و باش» آنان است. خود اریک هابسبام در درس­گفتاری درباب «تاریخ اعماق» جورج رُده را «مورخ تاریخ اعماق» نامیده است، با این همه به‌­باور من، خود هابسبام را نیز باید مورخی محسوب کرد که سخت گرایش تاریخ از پایین و تاریخ اعماق داشت. «مردم» در تواریخ او موج می‌­زند.

ادامه نوشته