پس از مرگ چه بر سر جسم ما می آید؟ مومیائی چیست؟ مومیائی های طبیعی،مومیایی های مصنوعی، مومیایی کردن در نقاط مختلف دنیا، مومیایی برنادت مقدس .

دغدغه ها و نگرانی های یک تاریخ پژوه

     تا اواسط دوره دبیرستان فکر می کردم که منطقه گرگان و دشت (استان گلستان فعلی) تنها یک شخصیت شناخته شده و برجسته دارد آن هم استاد الشعراء فخرالدین اسعد گرگانی؛ پس از پیروزی حجت الاسلام سید محمد خاتمی در انتخابات ریاست جهموری و حضور ایشان در شهر گرگان با عده ای از دوستان مشتاق و علاقه مند از جمله مسعود شاهینی، سید مجید شریف الحسینی، سید محمد مرتضوی و تعدادی دیگر از دوستان آن دوران که مجدانه و شبانه روزی در ان سن و سال برای انتخاب شدن مرد بزرگ اصلاحات از جان و دل مایه گذاشته بودیم، به محل مصلای سابق گرگان در محله سرچشمه رفتیم تا پای سخنان آن بزرگمرد دوست داشتنی بنشینیم. فکر می کنم حدود سال 77 یا 78 بود از میان همه صحبت های آقای خاتمی تنها دو اسم مرا به خود مشغول کرد میرداماد و میرفندرسکی، با خود می اندیشیدم که این دو تن کیستند که رئیس جمهور مملکت آنها را در زمره مفاخر گرگان نام برده است و اینجا را سرزمین میرداماد و میرفندرسکی می داند.

                         آسیای میانه با نگرانی های ناشی از تامین آب دست و پنجه نرم می کند.

یک متخصص قزاقستانی در ماه سپتامبر در استان آلماتی دستگاهی را نشان می دهد می تواند از فرو رفتن آب در خاک جلوگیری کند. آسیای میانه نگران تامین آب است. [اولگا پاولوسکایا]

نسخه ای نفیس از مثنوی معنوی از شیرازِ سده سیزدهم

مثنوی معنوی مولوی از زمان سرایش تاکنون همواره مورد توجه هنرمندان بوده و همین امر باعث شده تا نسخه‏های پرآرایش و نفیس فراوانی از آن بر جای بماند. یکی از این نفایس دستنویسی است که به شماره 21127 در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‏شود و تمام کارهای کتابت و تذهیب و جلدسازی آن در شیراز سده سیزدهم انجام گرفته و در واقع نمایانگر هنر قاجاری این شهر است. در واقع به قرینه آن که کاتب و صحاف نسخه شیرازی‏اند می‏باید دیگر مراحل فراهم‏سازی نسخه مانند ساخت کاغذ و مرکب را نیز اثر هنرمندان این شهر دانست.

در این جا برای معرفی نسخه، نخست به شرح حال ودیگر آثار محمدابراهیم منعم شیرازی (کاتب نسخه) و آقا لطفعلی صورتگر شیرازی (صحاف آن) اشاره می‏کنیم و سپس مشخصات خود نسخه.

                                         بازی های بومی ترکمن   

انسانها با توجه به مقتضیات زمانی خود ، نیاز به بازی و سرگرمی داشته اند و این نیازها در زمانهای گذشته ، آنزمان که از تلویزیون و رادیو خبری نبود ، شدید احساس می شد. زمانی که همه چیز طبیعی بودوانسانها با خود وطبیعت زندگی می کردند و همیشه باطبیعت درجنگ و ستیز و مبارزه بودند ، به شدت احساس به سلامت جسمانی را در خود می دیدند ، شروع به ابداع بازیهای مختلف با توجه به محیط خود کرده اند. بعضی از این بازیها سازمان یافته و در دوره های بعدی نیز ادامه پیداکرده است.

مبحث «زمان» و «اسطوره» از مفاهیم بنیادی تفكر و جهان‌شناسی هند است. كلیه وجوه اصلی اعتقادات معنوی، مناسك دینی و نوع تلقی از روابط اجزای هستی، به نحوی با این دو مبحث مربوط می‌شوند. بنابراین چنان چه بخواهیم دامنه افكار خود را در باب «نگاه شرقی به هستی» وسعت بخشیم و تجسم خود را از سطح به عمق سیر دهیم، كلید ورودمان به این وادی پهناور، همانا درك مسائل مربوط به «زمان» و جایگاه «اسطوره‌» در فرهنگ و هنر دینی هند خواهد بود.یكی از خدمات ارزنده‌ی فرهنگ و معارف باستانی هند به جامعه‌ی بشری همانا افسانه‌ها و داستان‌های ژرف و خردمندانه‌ی آن است. این حكایت‌ها در قالب‌های جذاب و دلپذیر، اشاره‌های صریح و نافذی به اسرار ازلی دارند و ذهن بشر گرفتار در نگاه خطی مدرن را جِرم‌زدایی و جَزم‌زدایی می‌كنند. این حكایت‌ها، انسان را به عالمی می‌برند كه حقیقت نه تنها در لایه زمینی و امروزی دانش محدود و نوین علوم جدید، بلكه در لایه‌های بی‌شمار و ژرف ناشناخته‌ای جریان می‌یابد.

                                              1323-1375 تهران

 فارغ التحصیل دانشکده هنرهای دراماتیک

اولین اثر سینمایی حاتمی در سال ۱۳۴۸ با عنوان حسن کچل ساخته شد.

 درباره ريشه قومي و نژادي بختياري‏ها چند نظريه وجود دارد که هر يک از آنها بر افسانه‏ها، روايات شفاهي، حدس و گمان‏ها و البته تحقيقات تاريخي و جامعه‏شناسي استوار شده‏اند. در اينجا به ذکر سه ديدگاه که بيشتر قابل اعتنا هستند، اشاره مي‏شود:

 ديدگاه اول، منشأ پيدايش بختياري‏ها را در دوران ورود يونانيان به همراه اسکندر مقدوني و در پي فروپاشي قدرت هخامنشيان جست‏وجو مي‏کند. طبق اين نظريه، به دنبال تهاجم و لشکرکشي اسکندر مقدوني به قلمرو هخامنشيان و مرگ او و در نتيجه، پراکندگي سپاهيان اسکندر، گروهي از آنها اراضي محل سکونت فعلي بختياري‏ها را به جهت خوبي آب و هوا براي اسکان انتخاب کردند و به مرور زمان در برخورد با مردمان و سکنه بومي ايران چنين بدانها گفته مي‏شد که «شما در فتح ايران هنري نکرديد، بلکه بخت يار شما بود» و از آن پس، بختياري نام گرفتند. وجه اساسي طرح اين نظريه، شباهت زياد رقص بختياري‏ها با رقص يونانيان عنوان شده است. ¹

 از جمله مهمترين ابزارهاي اعمال قدرت سياسي و نيز نظامي روسيه تزاري در ايران نيروي قزاق بود. نيروي قزاق که در سال 1879م در دوره سلطنت ناصرالدين ‌شاه و با همت افسران روسي تأسيس شد، تا پايان حضور روسيه تزاري در عرصه سياسي ـ نظامي ايران مهمترين نيروي نظامي سازمان يافته ايران محسوب مي‌شد که در تمام آن دوران فرماندهي و مديريت عاليه آن در اختيار افسران روسي بود. اين فرماندهان روسي بريگاد قزاق که مستقيماَ توسط دولت روسيه برگزيده مي‌شدند پيش از آنکه مجري دستورات دولت ايران باشند، طبق آموزه‌ها و دستورالعملهاي دولت روسيه رفتار مي‌کردند.¹ 

                         قرارداد اوت 1907م / شهريور 1286 ش                           آزيتا لقائي

 ورود به قرن بيستم با چند واقعة مهم براي ايران همزمان شد. يكي از اين وقايع انعقاد قرارداد 31 اوت 1907م/ 22 رجب 1325ق/ 9 شهريور 1286 ميان انگلستان و روسيه است. هدف قرارداد حل اختلاف دو كشور بود و موضوع آن به تقسيم منافع آنها در افغانستان، تبت و ايران اختصاص داشت. تقريباً از اوايل 1901م/ 1319ق سياستمداران انگليسي تلاش كردند روسها را براي حل اختلافاتشان پاي ميز مذاكره بكشند. لنز داون در گفتگو با سفير روسيه در اكتبر 1901م / 1319ق پيشنهاد تقسيم ايران را داد. اما روسيه كه نمي‏خواست در منافعش با انگلستان در ايران سهيم شود با پيشنهاد لنز داون مخالفت كرد. انگلستان براي وادار ساختن روسيه به تقسيم ايران به اقداماتي دست زد. از جمله در 30 ژانويه 1902م/ 20 شوال 1319ق قراردادي با ژاپن منعقد كرد با اتكا به اين قرارداد در 9 فوريه 1904م/ 22 ذيقعده 1321 ق ژاپن به روسيه حمله كرد و اين جنگ به شكست روسيه انجاميد و در بعد داخلي وخارجي تبعات سنگيني براي روسيه داشت. اقدام ديگر انگلستان عقد قراردادي با فرانسه بود كه متحدي ديگر براي خود در اروپا به دست آورد. اعزام سر چارلز هاردينگ به سن پترزبورگ هم براي مهيا كردن زمينه‏هاي قرارداد صورت گرفت. 

درباره نبرد شهيد عراز حاجي و 20 شهيد دلاور تركمن با سپاه روسيه تزاري

در  جنگ جهانی اول ( از 1914 تا 1918 میلادی )  روسیه ی تزاری نیز در اتحاد با انگلستان و فرانسه و بر علیه آلمان وارد جنگ می شود که با طولانی و فرسایشی شدن جنگ و اوضاع نابسامان روسیه ، دولت تزاری روسیه تصمیم به سربازگیری از قبایل جنوبی روسیه شامل ترکمن ها و قزاق ها و دیگر اقوام ساکن ترکستان بزرگ میکند و هیئت هایی را برای توجیه سران قبایل و طوایف برای دادن سرباز و اعزام به میادین جنگ  راهی می کند. در سال 1917 و قبل از وقوع انقلاب اکتبر روسیه ، هیئتی از نظامیان روسی به قوم داغ ترکمنستان وارد می شوند و به سران طوایف ترکمن هشدار می دهند که ظرف چند روز تعدادی سرباز به نسبت جمعیت طوایف خود در اختیار دولت روسیه قرار دهند.

سيدحسن تقي‌زاده فرزند سيدتقي اردوبادي در رمضان سال 1295ق (شهريور 1256ش) در شهر تبريز در يك خانواده روحاني و اهل علم به دنيا آمد. از چهار سالگي خواندن قرآن، نماز و آداب شرعي را ياد گرفت و تحصيلات متداول آن زمان يعني فارسي، ادبيات و صرف و نحو عربي را آموخت و به زبانهاي فرانسه و انگليسي به راحتي تكلم مي‌نمود. همزمان با كسب علم و دانش به همراه محمدعلي تربيت (شوهر خواهر خود) كتابفروشي كوچكي در تبريز تأسيس نمود. در اين كتابفروشي كم كم با روشنفكران و آزاديخواهان آشنا گرديد و با مطالعه بعضي از جرايد غربي و فارسي چاپ قاهره و استانبول از تحولات سياسي و اجتماعي كشورهاي اروپايي مطلع گرديد و شيفته فرهنگ غرب شد و به تجددخواهي روي آورد. كتابفروشي مزبور به مرور رونق گرفت و به صورت يك قرائت‌خانه و محل ترويج افكار نو درآمد. سپس با همكاري تربيت، اعتصام‌الملك و شريف‌زاده مجله گنجينه فنون را در تبريز منتشر كرد.

Gadymy Merwiň şuglasy

گزارشی از چگونگی فرآیند شناسایی مجموعه تصویر هزاران نسخه خطی ماوراالنهر.

چند سال پس از فروپاشی دولت تزاری روسیه و تشکیل

جمهوری های شوروی سابق، تحولاتی در مناطق

مختلف آن قلمرو برای کسب استقلال و برافراشتن پرچم

ملی شکل گرفت. این اقدامات به دلیل گسترش اندیشه

کمونیسم و فشار نظامی- سیاسی روس ها بر صفحات

جنوبی در قفقاز و آسیای مرکزی سودمند نیافتاد.

Gadymýetiň ajaýyp sowgatlary

Türkmen zergärçilik sungatynyň däp-dessurlarynyň häzirki zaman bilen sazlaşygy

میراث مکتوب - در بررسي دورۀ زماني پديد آمدن نگاره‌ها يكي از مهم ‌ترين عوامل، تاريخ كتابت نسخه‌ است اما گاهي نيز مي‌بينيم كه نگاره ‌هاي يك نسخه چند قرن پس از كتابت آن ترسيم شده است و لذا تاريخ كتابت نسخه را نمي‌توان همواره معيار متقني براي داوري درباره سبك و دوره پديد آمدن نگاره‌هاي آن دانست. به همين دليل پژوهشگران نگارگري دورۀ اسلامي مشخصه ‌هايي را براي شناسايي نگاره ‌هاي هر دوره در نظر مي‌گيرند ...

بررسي دستنويس ‌هاي مصور دورۀ اسلامي نشان مي‌دهد كه كهن‌ترين نمونه‌هاي بازمانده از اين نگاره‌ها مربوط به نيمۀ دوم سدۀ ششم هجري است و در اصالت يكي دو دستنويس مصور كهن‌تر از اين دوره ترديدها و گفتگوها‌يي وجود دارد. به همين دليل وقتي از كهن‌ترين نمونه‌هاي نگارگري نسخه‌ها سخن مي‌رانيم بايد توجه داشت كه آغاز اين دوره در حدود سدۀ ششم هجري است. البته نمونه‌هايي از ديوارنگاره‌ها يا نقاشي روي ظروف سفالين در دست است كه قدمت آن‌ها به مدت‌ها پيش از سدۀ ششم هجري بازمي‌گردد اما گفتگوي ما در اينجا در زمينه نگارگري نسخه‌ها است و لذا از ديوارنگاره‌ها و سفال ‌نگاره‌ها فقط هنگام ضرورت گفتگو خواهيم كرد.

نشریه صحرا:             ترجمه از: رحیم کاکایی

اتنوگرافی واقعی ارتباط تنگاتنگی با فولکلور دارد. بازخورد این دو دانش حتی موجب زبان شناسی فرهنگی ( اتنیکی – قومی ) شد. گ.ای.کارپوف نتوانست ازغنای تفکر ملی ترکمن برکنار بماند. وی ضمن حضور در نقاط مختلف جمهوری ترکمنستان، به نمونه های فولکلور ترکمنی گوش فرامیداد، آنها را یاد‌ داشت و جمع آوری می کرد، که این مجموعه بویژه درسال ۱۹۳۴ زمانیکه گئورگی ایوانویچ کمدی فولکلوری – ادبی خود بنام « کِل » [ طاس ] را بوجود آورد، مفید واقع شد.

مطالب نسخ خطی و برخی نشرهای او مجموعه ای از فولکلور را به یا‌دگار گذاشت. البته انتشار بارزترین و تاثیرگذارترین در این زمینه که در سال ۱۹۳۶ در شهر مسکو چاپ شد کتاب « آثارخلق های ترکمنستان » بود که گ.ای. کارپوف به همراه ان.ف. لِبِد‌ف تدارک دیده بود. گذشته از این، این نسخه در آن دوره در نوع خود درحکم نسخه تیپیک و خاص، نه تنها در زمینه آشنایی با نمونه های فولکلور و آثار شفاهی مردمی ترکمن، بلکه آشنایی با بهترین نمونه های اشعار کلاسیک و معاصر بود.

کودتايي که با پشتيباني بلاترديد انگليسيان در سوم اسفند 1299 در ايران به وقوع پيوست، در روندي تدريجي، ولي مداوم موجبات و مقدمات پايان کار قاجارها را فراهم آورد. با قدرتيابي و صعود رضاخان سردارسپه و عامل نظامي کودتا بر پست نخست وزيري که با ايجاد رعب و خفقان مضاعفي نيز توأم بود، آگاهان به امور در همان زمان حيات سياسي قاجارها را پايان يافته تلقي کردند. مجلس پنجم شوراي ملي نيز به رغم حضور اقليتي مستقل تحت کنترل رضاخان قرار گرفت و به ويژه شهرباني مخوف او اکثريت نمايندگان مجلس را به حمايت از رضاخان وادار ساخت و بدين ترتيب نمايندگان راه يافته به مجلس عمدتا بر اثر تهديد و تطميع آماده شدند تا با تصويب قانوني انقراض سلسله قاجاريه، صعود رضاخان به سلطنت را اعلام کنند. اين فرصت بدفرجام در روز 9 آبان 1304 روي داد و ماده واحده اي با رأي موافق 80 نماينده (از 85 نماينده حاضر در جلسه) و با کارگرداني افرادي چون سيدمحمد تدين نايب رئيس موقت مجلس تصويب شد: "ماده واحده- مجلس شوراي ملي. به نام سعادت ملت انقراض سلطنت قاجاريه را اعلام نموده و حکومت موقتي را در حدود قانون اساسي و قوانين موضوعه مملکتي به شخص آقا رضاخان پهلوي واگذار مي نمايد. تعيين تکليف حکومت قطعي موکول به نظر مجلس مؤسسان است که براي تغيير مواد 36-37-38-40 متمم قانون اساسي تشکيل مي شود."

پس از تصويب ماده واحده سيد محمد تدين با گروهي ديگر از نمايندگان چاپلوسانه به حضور رضاخان رسيدند و به او تبريک گفتند و رضاشاه نيز ضمن ابراز امتنان و خوشوقتي طي بخشنامه اي موضوع انقراض قاجاريه صعودش به رياست حکومت را که مقدمه سلطنتش بود، به اطلاع عموم مردم رسانيده، به دستور او محمدحسن ميرزا وليعهد بلافاصله از کشور اخراج گرديد.

مأخذ:

حسين مکي. تاريخ بيست ساله ايران: انقراض قاجاريه و تشکيل سلسله ديکتاتوري پهلوي، جلد سوم، چاپ دوم، تهران، اميرکبير، 1357 

منبع: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران

تأثير طريقت های يسویه و نقشبنديه در عرفان مختومقلی

         نگارش : خدایی جان  و  قربان دردی گلدیف         ترجمه ی : محمد قجقی

     هراز چند گاهی، در جایی از جهان انسانی سر بر می آورد، انسانی کامل..اگر به آن ها به مثابه

انسانی در میان انسان ها، انسان خطاب نمایی، گویا به مقام و منزلت ایشان، تعرّض نموده ای. اگر 

" فرشتگانی در کسوت انسان" بنامیشان، به نظر برازنده تر است.امّا اگر قرار باشد هر زمانی که از آن ها

صحبت می شود، فرشتگانی انسان نما،نامیده شوند،موجب اطناب کلام می گردد.به هر تقدیر اسامی

خاص ایشان ما را از این مضیقه رهایی می بخشد.به تدریج اسم آن ها تقدّس می یابد، فرشته گون

 می شود و باعث مباهات و افتخار یک ملّت. می خواهیم از یکی از این اسامی تقدس یافته برایتان

بگوئیم.چون خواننده ی این مقاله هستید، می دانید از چه کسی سخن می گوئیم.

                            به نام خدا   

                      نور محمّد عندلیب ( متولّد 1670-1665 متوفّای ؟؟؟؟)

                        " به مناسبت 350 مین سال تولّد عندلیب"

                 نویسندگان: قربان دوردی گلدیف – خدایی جان. ترجمه: محمّد قجقی 

   عندلیب یکی از مهم ترین شاعران ترکمن، در قرن 18/ م می باشد. او علاوه بر شاعربودن، داستان سرایی توانمند است. شاعر که نام اصلیش " نور محمّد" است ، در برخی  آثارش از تخلّص" غریب" استفاده نموده است. عندلیب در روستای" قره مازی" در اورگنج، به د نیا آمده است.  در مورد تاریخ تولّد و در گذشت وی دیدگاه های متفاوت وجود دارد. در حالی که طی دوره ای طولانی، با اتّکا به یک شعر از شاعر، سال های 1711- 1710 به عنوان سال تولّد او محسوب شده بود، در این اواخر پژوهش و تحقیقات نادرستی آن را معلوم ساخت و احتمال تولّد شاعر در سال 1665 یا 1670 را بسیار تقویت نمود.

تاتاران (مغولان) در قرن ۱۳/م قسمت عمده ای از چین ،تركستان ،ايران ،عراق ، سو ریه،آناتولي ،روسيه امروز، قفقازيه ،كريمه ،اوكراين و لهستان را در تصرف داشتند. ملت هايي هم كه تحت حاكميت اين « تاتاران» مي زيستند،از آن جهت كه تحت اداره ي خاندان تاتار (مغول) بوده اند، «تاتار »ناميده شدند. بنا بر اين از آغاز قرن ۱۴/م ديگر اصطلاح «تاتار » ربطي با قوم ،نژاد و تبار نداشت ،بلكه اصطلاحي شد كه مسآ له ي تابعيت و نوعآ  «هم وطني » را افاده مي كرد. يعني از اين به بعد اصطلاح تاتار  «مفهومي سياسي » و نه نژادي  «قومي » به خود گرفت .آنهايي كه در خارج از سرزمين هاي تركان بودند، به تدريج از تحت حاكميت تاتاران «مغولان » خارج شدند. كاربرد اسم سياسي« تاتار» براي گروه هاي تركي كه در مناطق درياي  خزر و شمال درياي سياه زندگي مي كردند،تداوم يافت. دولت « گوگ اوردا » در شمال درياي سياه و درياي خزر -كه اعراب و اروپاييان آن را  «آلتين اوردا » مي نامند- تحت حاكميت پسر ديگر چنگيز خان، يعني «جوچي» پا به عرصه ي وجود نهاد.

اسم « تاتار » در زمان های مختلف،با معاني متفاوتي مورد استفاده قرار گرفته است.روس ها اين اصطلاح را،در طي چندين قرن، براي مسلماناني كه نسب تركي داشته و در روسيه ي اروپايي زندگي مي كرده اند،به كار برده اند.نوينسدگان و پژوهشگران غربي، كلمه ي « تاتار » را در مورد ترکانی که در ترکستان و قسمت های شمالی دریای سیاه، زندگي مي كنند،به كار برده اند.اما عثماني ها،از قرن ۱۶ ميلادي اصطلاح« تاتار »را در مورد «ترکان شمال» به کار بسته اند.