ریش سفیدان و خان ها بین خود جلسه ای برگزار می کنند عده ای موافق و عده ای مخالف دادن نیرو برای روسها می شوند و در نهایت بعضی از طوایف با اعتقاد به اینکه دادن سرباز به روسها یعنی کمک به دشمنان اسلام است ترک و جلای وطن را به ذلت و خواری ترجیح می دهند و طوایفی از توماج ، قرنجیک ، تاتار ، اکرم و .... تصمیم به ترک "قوم داغ" و مهاجرت از منطقه تحت نفوذ روسيه مي كنند.

طوایف مذکور به همراه دامهای خود  کوچ می کنند و خوشبختانه تا خروج آنان از مرز ترکمنستان فعلی با سربازان روس برخورد نمی کنند و به سلامت از رود اترک عبور می کنند تا اینکه پس از عبور از اترک و روستای دماغ فعلی سیاهی لشکری از روسها از دور نمایان می شود. این کاروان که با داشتن زنان و اطفال و دامهای خود امکان راهپیمایی سریع را نداشتند چاره ای جز مقابله با لشکر گران روس نمی بینند واین جا شهید عراز حاجی توماج فرماندهی گروه کوچک نظامی را بر عهده می گیرد و بیست دلاور جوان ترکمن به همراه وی داوطلب می شوند تا جلوی قشون روسیه را بگیرند تا کاروان و افراد دیگر از تیررس دشمن دور شوند و به عمق خاک ایران نفوذ کنند و خود را نجات بدهند.

گروه کوچک شهید عراز حاجی توماج در پشت دره ای در تپه ماهورهای منطقه سنگر می گیرند و با اسلحه های سبک و بسیار ابتدایی خود یکی دو روز لشکر روس را در همان نقطه متوقف می کنند و در این مدت نیز بقیه افراد، خود را کاملا از دسترس روسها دور کرده جان خود را نجات می دهند و شهید عراز حاجی و بیست جنگاور وفادارش تا آخرین نفر در آن نقطه دلاورانه و شجاعانه در مقابل دشمن تا بن دندان مسلح مقاومت می کنند و تمامی آنان به درجه ی رفیع شهادت نائل می شوند.

هم اکنون مزار آن شهیدان زیارتگاه علاقمندان و نوادگان و بازماندگان آن شهیدان بزرگوار و دیگر مردم منطقه است و به همت نوه ی شهید عراز حاجی برای آسایش و راحتی زائران سه باب زائر سرا ، یک سایبان بزرگ ، آب انبار و سرويس بهداشتي در آن مکان احداث گردیده است و همه ساله و بخصوص در فصل بهار که منطقه جذابیت و زیبایی خاصی دارد افراد زیادی برای زیارت آن شهیدان می روند.

آرامگاه این شهیدان در جنوب روستای "دماغ " در کنار جاده ی داشلی برون به   مراوه تپه است.


روحشان شاد و یادشان گرامی باد.

  منبع:www.dieji.blogfa.com