قبايل تركمن در آناتولي. تركمنهاي بوز اولوس بين سالهاي 1540 تا 1640 نوشته ی: دکتر توفان گوندوز
قبايل تركمن در آناتولي. تركمنهاي بوز اولوس بين سالهاي 1540 تا 1640
نوشته ی دکتر توفان گوندوز. انتشارات بيلگه. چاپ اول 1997
ترجمه ی : محمد قجقی، عضو هیئت موسس و مدیر عامل بنیاد مختومقلی فراغی گنبد کاووس
توضيح: دكتر توفان گوندوز، استاد تاريخ دانشگاه حاجت تپه در آنكاراي تركيه است. كتابي كه ايشان تاليف كردهاند متشكل از اين بخشها است: در خصوص منابع و تحقيقات، مدخل «از مام وطن به آناتولي»
قسمت اول: تركمنهاي بوزاولوس، قسمت دوم: ساختار اداري بوزاولوس وظايف مالي آن قسمت سوم: بوزاولوس و زندگي در ييلاق و قشلاق
نتيجه- كتابشناسي، ضمايم و فهرست.
بنده از مجموعهي مطالب فوق فقط «مدخل» يعني از صفحه 17 تا 42 را ترجمه نمودهام. در مدخل اين مطالب را خواهيم خواند: ازمام وطن به آناتولي: اسم تركمن و دولت سلجوقي و تركمنها. این ترجمه مدتها قبل( سال 1384) انجام گرفته است . از دكتر توفان گوندوز كه با ارسال مدخل تجديد نظر شدهي كتاب امكان به روز شدن مطلب را فراهم آوردند، تشكر و تقدير مينمايم. مترجم.
از مام وطن به آناتولی
اسم تركمن. مسئلهي منشاء قومي تركمنها، كه پدران تركان آناتولي، تركمنستان، آذربايجان، عراق، ايران، سوريه، افغانستان و بالكان ميباشند، هنوز به صورت قطعي حل و فصل نشده است.بر اساس جغرافياي اسلام مقدسی ، احتمال بسيار دارد كه ساكنان تركمن شهر «اردو» در شمال شرقي اسفیجاب اولين گروه از تركان باشند، كه اسلام را پذيرفتهاند. چينيها هم با نام تركمنها، به عنوان افرادي كه در محدودههاي حاكميت قارلوقها ميزيستهاند، آشنا بودهاند. از اين جهت احتمال اينكه از زمرهي قارلوقها بوده باشند، يا اينكه پس از پايان يافتن حاكميت گوگ تركها- به سبب حملات اويغورها و اوغوز قارلوقها، كه ديگر اصطلاح «گوك ترك» را بكار نميبردهاند، مسئلهي كاربرد اسم تركمن را پيش كشيده باشند- نیز وجود دارد. هر چند اين ديدگاه مورد تاييد محمود كاشغرلي نميباشد. او ضمن اينكه مينويسد: قارلوقها جزئي از تركمنها هستند، اينها «قارلوقها» طايفهاي از تركمنها هستند و «قارلوق نام قسمتي از تركان كوچ نشين است» از اوغوزها متفاوت هستند، مثل اوغوزان تركمن هستند». قارلوقها را شاخهاي از تركمنها بحساب ميآورد. ضمناً محمودكاشغرلي اگر چه قارلوقها را بخش و جزء شمرده و مورد بحث قرار داده، آنها را در فهرست 22 طايفه ی اوغوزنامهي خويش قيد نكرده است. علت اينكه كاشغرلي آنها را از اوغوزان مستقل شمرده، ميتواند وجود تفاوت در لهجهي آنها باشد. معناي عبارت "مثل اوغوزان تركمن هستند" شاید علاوه بر برادري خوني (خويشاوندي نژادي) بیانگر شباهت در شیوه ی زندگي و كوچ نشين بودن ایشان باشد.