خود نشینی چالشی بر ادبیات ترکمن صحرا

پایگاه خبری اولکامیز – قمرالدین سیدی: رویا بود یا واقعیّت؟ در خیال خویش هر از گاهی با آن به کلنجار می نشینم.

در دهه های نه چندان دور، این صحرای سکرت آور و سِحر گون، در تاریخ طوفانی خود چه تلاطم ها وچه تعرّض هایی را به پهن دشت پهناور خویش ندیده و چه غرّش های برق آسایی را بر طاق آسمان نیلگونش نسائیده است ؟

این صحرای بزرگ از امتزاج این بغرنج ها و بحران ها، مردان بزرگی را در دامان به درد آلوده خود ، به افسون دُردِ دُردانه خویش به انسان های بزرگی تبدیل و به جامعه عرضه نموده است.

مقالات کاربردی، ظرفیت طلایی حل مسائل کشور/ isc فرصتی برای رقابت در میدان علم نافع

Isc را می توان به مثابه آینه‌ای روشن از توانمندی‌های کشور و سند رقابت موفق دانشمندان ایرانی با اندیشه ورزان خارجی عنوان کرد که در طول سالیان متمادی و از سوی سازمان های بین‌المللی نسبت به آن اعتراف شده که جمهوری اسلامی ایران نقش بسزایی در تولید علم اثربخش در جهان امروز داشته است.

به گزارش ایسنا، برای درک اثرگذاری تولید علم کاربردی در فرآیند حل مسائل کشور، ابتدا باید بستر انتشار بخشی از محتوای علمی، یعنی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام موسوم به «ISC» و تاریخچه و چرایی تشکیل آن را فهم نماییم. مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، یک مرکز علمی و پژوهشی است که هدف آن ترویج و پیشرفت علم و فناوری در جهان اسلام است. سازمانی است که خدمات مرتبط با تحقیق و نشر علمی، نمایه سازی استناد و ارزیابی علمی را به جامعه دانشگاهی جهان اسلام ارائه می‌کند. ISC در سال ۱۹۸۷ تاسیس شد و مقر آن در فرهنگ شهر تاریخی شیراز است. این مرکز از بدو تأسیس تاکنون و در گام اول با ابتکارات و برنامه‌های مختلف در تلاش بوده تا شکاف بین جهان اسلام و سایر جوامع علمی را از بین ببرد. دیگر گامی که در پس پرده‌ی این تارنمای اسناد علمی دنبال می‌شود، تجمیع و بهره‌مندی از محتواهای کاربردی این مجموعه برای حل مسائل کشورهای عضو است. موسسه ISC شامل مقالاتی از بیش از ۵۰ کشور جهان است و طیف وسیعی از رشته‌های علمی از جمله علوم طبیعی، علوم اجتماعی و علوم انسانی را پوشش می‌دهد. ناگفته نماند که این موسسه به طور مداوم با مقالات و استنادات جدید به روز می‌شود و آن را به منبعی ارزشمند برای محققانی تبدیل می‌کند که مایلند با آخرین پیشرفت‌ها در زمینه خود به روز بمانند.

اندیشه غالب بر نوشته‌های تاریخی دورۀ سلجوقی در ایران: کلام اشعری و حکمت عملی

نویسنده پروین ترکمنی‌آذر دانشیار پژوهشکده تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران

چکیده

از ویژگی‌های تاریخنگاری دوره سلجوقی، جمع میان کلام اشعری و حکمت عملی ایرانیان پیش از اسلام است. از سویی احیای اندیشه سیاسی ایرانشهری و تبیین آن به عنوان الگوی عملی سلاطین در دوره سلجوقی در کتاب‌های سیر الملوک و متون تاریخی تجلی یافت. از سوی دیگر نفوذ کلام اشعری در ایران با آغاز وزارت نظام الملک، به اوج رسید و نوشته اغلب مورخان این دوره را متأثر نمود. مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این مسائل است که چگونه و چرا دو اندیشه اشعری و حکمت عملی ایرانیان در تاریخ نگری مورخان این دوره ظاهر شد، آیا زمینه حضور و جمع میان دو تفکر نشان از تعادل و توازن دارد یا استحاله و یا غلبه یکی بر دیگری؟ تحقیق حاضر نشان خواهد داد، تاریخ نگری مورخان دوره سلجوقی، تجلی‌گاه برخی دیدگاههای مشترک دو تفکر بود. در برخی موارد دیگر مورخان این دوره موجد تحولی در اندیشه‌های ایرانیان پیش از اسلام و اسلامی کردن آن بودند و در مواردی فارغ از دیدگاه‌های اشعریان، برای تبیین جایگاه مستقل پادشاهان، از حکمت عملی ایرانیان سود جستند.

کلیدواژه‌ها: ایران، تاریخ نگاری،تاریخ نگری،حکمت عملی، سلجوقیان، کلام اشعری،

​​​​

ابراهیم حسن بیگی؛ نویسنده مشهور به آق قلا می آید

پایگاه خبری اولکامیز – ابراهیم حسن بیگی نویسنده صاحب نام کشورمان به آق قلا می آید.

حکیم پقه یکی از فعالان ادبیات داستانی آق قلا در این باره گفت: گروه منطق نقد در راستای اشاعه فرهنگ کتابخوانی و داستان نویسی در نظر دارد نشست پرسش و پاسخ و داستان‌خوانی با حضور استاد ابراهیم حسن بیگی و استاد امام بردی پانگ برگزار کند.

۵۰سالگی را ندید ولی نامش ماند.

هجدهم دی‌ماه زادروز بهرام صادقی است؛ نویسنده‌ای که نامش با دو اثر مشهورش «ملکوت» و «سنگر و قمقمه‌های خالی» به جا مانده است.

به گزارش ایسنا، بهرام صادقی در دی‌ماه ۱۳۱۵ در شهر نجف‌آباد اصفهان متولد شد که دو روایت درباره روز تولد او وجود دارد؛ ۱۵ دی روایت خانوادگی و ۱۸ دی به روایت شناسنامه‌.

او دوران دبستان را در زادگاهش به اتمام رساند و برای دوران متوسطه راهی اصفهان شد و بعد هم برای تحصیل در رشته پزشکی راهی تهران شد.

به گفته خود صادقی، نوشتن را از شش‌سالگی آغاز کرده است؛ «در خود احساسی، چیزی را سراغ داشتم که در بچه‌های هم‌سن و سالم پیدا نمی‌شد. چیزی رنج‌آور و آزاردهنده... آنگونه سهمگین که قادر نبودم با کلمات رایجی که بر سر زبان مردم بود، بازگو کنم. می‌باید ذهنیات خود را، در فرم و شکل دیگری بیان می‌کردم. شکل و فرمی که بعدا به چنگ آوردم که همانا داستان و شعر بود. به مدرسه رفتم و خواندن و نوشتن آموختم و شب‌ها، هنگام نظاره آسمان و ستاره، آن یورش ذهنی را به روی کاغذ می‌آوردم.»

بهاءالدین نقشبند نویسنده (ها) : محمد کریمی زنجانی اصل

بَهاءُالدّینِ نَقْشْبَنْد، خواجه‌ محمدبن‌ محمد بن‌ محمد بخاری‌ (۷۱۸-۷۹۱ق‌ /۱۳۱۸-۱۳۸۹م‌)،عارف‌ نامدار ومؤسس‌ سلسلۀ نقشبندیه‌ كه‌ نزد تركان‌ به‌ شاه‌ نقشبند مشهور است‌. وی‌ در قصر هندوان‌، روستایی‌ در نزدیكی‌ بخارا كه‌ بعدها به «قصر عارفان‌» شهرت‌ یافت‌، به‌ دنیا آمد (بخاری‌، ۸۰؛ فضل‌الله‌، ۴۳؛ كاشفی‌، ۱ /۹۵)؛ پدرش‌، بابا صاحب‌ سرمست‌، از صوفیان‌ زمان‌ خود بود كه‌ مزارش‌ در نزدیكی‌ مسجد جوزجانیۀ سمرقند قرار داشت‌ (سمرقندی‌، ۱۲۷).
جد بهاءالدین‌ كه‌ نامش‌ را جلال‌الدین‌ نیز ذكر كرده‌اند (غلام‌ سرور، ۱ /۵۴۹) از مریدان‌ خواجه‌ محمد بابای‌ سماسی‌ (د ۷۵۵ق‌ / ۱۳۵۴م‌)، شیخ‌ صوفیان خواجگانی از پیروان خواجه‌ یوسف‌ همدانی‌ بود. وی‌ نوه‌اش‌ را در سومین‌ روز تولد نزد خواجه‌ سماسی‌ كه‌ به‌ تازگی‌ به‌ قصر هندوان‌ وارد شده‌ بود، برد تا از او بركت‌ یابد. سماسی‌ نیز بهاءالدین‌ را به‌ فرزند خواندگی پذیرفت‌ و او را «مقتدای‌ روزگار» پس‌ از خویش‌ خواند (بخاری‌، ۷۹-۸۰؛ جامی‌، نفحات‌...، ۳۸۵-۳۸۶؛ خواجه‌ محمد پارسا، قدسیه‌، ۹).

ر

احمد یسوی نویسنده (ها) : توفیق هاشم پور سبحانی

اَحْمَدْ یَسَوی، فرزند ابراهیم (د ۵۶۲ق/ ۱۱۶۷م)، صوفی بزرگ ترک. زادگاه او را برخی سایرام (سیرام) (کوپرولو، 61؛ «دائرةالمعارف[۱]...»، II/ 159). و برخی دیگر شهر یسی دانسته‌اند (کاشفی، ۱/ ۱۷؛ خانی، ۱۰۹)، اما باتوجه به اینکه در کتاب جواهرالابرار من امواج البحار تألیف حزینی که به گفتۀ کوپرولو (ص 27, 61, 62 و حاشیه)، از کهن‌ترین و مهم‌ترین مآخذ دربارۀ شخصیت، احوال و آداب طریقۀ احمد یسوی است، زادگاه او سایرام آمده است (نیز نک‍ : یارمحمد، 9)، نظر اول درست‌تر می‌نماید، تاریخ تولد او نیز دانسته نیست. برخی منابع متأخر ولادت او را در ۴۹۸ق دانسته‌اند (بستانی، ۷/ ۳۰۶). روایاتی دیگر مدت عمر او را ۱۲۰ سال آورده‌اند که باتوجه به تاریخ مرگ وی، ولادت او باید در ۴۴۲ق روی داده باشد (کوپرولو، 62، حاشیۀ 3؛ یارمحمد، 10؛ رشاد، ۶۹)؛ لیکن احمد یسوی در دیوان حکمت (ص 170-171) از رسیدن خود به ۱۲۵ سالگی سخن می‌گوید که در این صورت ولادت او در ۴۳۷ق باید روی داده باشد (نیز نک‍ : یارمحمد، همانجا).
پدرش، شیخ ابراهیم، از مشایخ مشهور سایرام بود (کوپرولو، 62). سلسلۀ نسب او را به محمد حنفیه، فرزند علی(ع) رسانده‌اند و از آنجا که در سایرام به کسانی که سلسلۀ نسبشان به محمد حنفیه می‌رسیده، «خواجه» می‌گفتند، احمد یسوی را نیز خواجه احمد می‌خواندند (میرخواند، ۶/ ۲۶۸؛ خواندمیر، ۳/ ۴۶۸؛ سمرقندی، ۱۲۷؛ «دائرةالمعارف»، II/ 160).

اوتاد نویسنده (ها) : حسین لاشیء

اوتاد، در اصطلاح متصوفه به كسانی گفته می‌شود كه در سلسله مراتب اولیا مقامی فروتر از قطب و امامان و افراد، و فراتر از ابدال و ابرار و اخیار دارند. اوتاد در لغت به معنی میخهاست. در قرآن كریم از كوهها به عنوان اوتاد ارض یاد شده است (نبأ/ ۷۸/ ۷) كه در كتب روایات آن را به گروههای مختلف اولیا تعبیر و تفسیر كرده‌اند.
در روایات شیعه واژۀ اوتاد گاه به پیامبر (ص) و ائمۀ دوازدهگانه (ع) و گاه به گروهی از اولیا اطلاق شده است كه در سلسله مراتب ابدال و عبّاد و سیاح قرار دارند و از محبوب‌ترین بندگان خدا هستند. وقتی كه این واژه درمورد پیامبر (ص) و ائمه (ع) به كار می‌رود، دارای این ویژگی است كه خداوند به سبب آنان ساكنان زمین را از هلاكت حفظ می‌كند، و وقتی كه امامان دوازدهگانه زمین را ترك گویند، زمین اهل خود را فرو خواهد برد. خداوند این گروه را حجت بر بندگان خود قرار داده است و به امر او برپا ایستاده، و آماده‌اند، و آفرینش آنان قبل از خلق موجودات عالم و به صورت انواری بوده است كه در طرف راست عرش خداوند قرار داشته‌اند (كلینی، ۱/ ۵۳۴؛ حر عاملی، ۱/ ۴۶۰؛ شیخ طوسی، ۱۳۹؛ قاضی سعید، ۱۲۱؛ مجلسی، ۲/ ۵۷، ۱۰/ ۱۵۵).

حاجی بکتاش ولی نویسنده (ها) : فاطمه لاجوردی

حاجیْ بَکْتاشِ وَلی (د نیمۀ دوم سدۀ ۷ق / ۱۳م)، از صوفیان نامدار آناتولی، که طریقۀ بکتاشیه منسوب به او ست.
دربارۀ جزئیات زندگی حاجی بکتاش مطالب مستند تاریخی چندانی یافت نمی‌شود و آنچه در منابع دربارۀ زندگی او آمده، به شکلی شگفت‌آور آمیخته با افسانه‌ها، کرامتها و حکایتهای گوناگون است. کهن‌ترین منبعی که در آن از او نام برده شده، مناقب العارفین افلاکی (مربوط به نیمۀ دوم سدۀ ۸ ق / ۱۴م) است که در آن در ضمن دو حکایت به حاجی بکتاش به عنوان یکی از معاصران مولانا اشاره می‌شود. بنابراین حکایتها، حاجی بکتاش خراسانی، خلیفۀ خاص بابا رسول، مردی عارف دل و روشن درون بود، اما به قول افلاکی، «در متابعت [شریعت] نبود» و «در رعایت نبود ... و نماز نمی‌کرد» و چنان‌که از حکایت دوم برمی‌آید، هنگامی که یکی از مریدان مولانا در حضور وی یکی از کرامتهای حاجی بکتاش را نقل کرد، مولانا آن را به چیزی نگرفت و به انتقاد از آن پرداخت (۱ / ۳۸۱-۳۸۳، ۴۹۷- ۴۹۸). به‌این‌ترتیب، افلاکی حاجی بکتاش ولی را از مریدان خاص بابا رسول می‌شمارد که ظاهراً لقب یکی از مشایخ نامدار آناتولی، یعنی بابا الیاس (د سدۀ ۷ق) بوده است که رهبری جنبش باباییان را در زمـان غیاث‌الدین کیخسرو دوم (حک‍ ۶۳۴-۶۴۳ ق) برعهده داشت. بابا الیاس خود مرید دده قَرقین (گَرگین یا گرکین) بود که خلیفۀ تاج‌العارفین سید ابوالوفای بغدادی (د ۵۰۱ ق / ۱۱۰۷م)، مؤسس طریقۀ وفاییه، در میان ترکمانان به‌شمار می‌آمد و این‌گونه، سلسلۀ مشایخ حاجی بکتاش به ابوالوفای بغدادی می‌رسید (عاشق پاشازاده، ۴۶؛ ارونسال، مقدمه بر ... ، 43؛ الگار، 117؛ قره مصطفى، 181).

چلبی نویسنده (ها) : مسعود تاره

چَلَبی، اصطلاحی در میان ترکان آسیای صغیر، که به طورکلی به افراد طبقۀ تحصیل‌کرده و فرهیختۀ جامعه اطلاق می‌شد و به‌تدریج به صورت لقبی خاص در آمد.
اصطلاح چلبی را به معنای فرد باسواد و درس‌خوانده دانسته‌اند (بخاری، ۱ / ۱۵۲). استرابادی برای چلبی معادلهای فارسی چون باسواد، نویسنده، شاعر، دانا و ظریف طبع را می‌آورد (ص ۱۳۸). این واژه همچنین به صورت تعبیری احترام‌آمیز، و معادل آقامنش، شخص مؤدب، مکرم و نجیب نیز معنی شده است و در میان ترکان تعبیر افندی نیز به همین معنا به کار می‌رود. صورت جمع چلبی، چلبیان است که با افزودن پسوند «ان» همچون جمع فارسی ساخته می‌شود و از همین خانواده، واژۀ چلبیلیک هم می‌تواند به صورت مجازی به معنی ظرافت و ادب باشد (وافق‌پاشا، ۱ / ۴۸۲).

تنگری نویسنده (ها) : قربان علمی

تِنْگْری، برترین خدای ترکها و مغولهای قدیم، به معنی آسمان و خدای آسمان که با اندک دگرگونیهای آوایی همچون تِنْگِری، تَنْگری، تَنگِرِه، تَنگَرَه، تَنری، تَنَرَه، تانَرَه، تانَری و توره، در میان بیشتر اقوام ترک به همان معنی به کار رفته است (هولمبرگ، ۳۹۱؛ دورفر، II/ ۵۷۸).
تنگری واژه‌ای بسیار کهن، احتمالاً پیش از پیدایش زبان ترکی است که می‌توان اثر آن را در زبان هونهای شرقی یافت. دربارۀ ریشه‌شناسی و چگونگی اشتقاق آن نیز نظریه‌های گوناگونی ارائه شده، اما هیچ‌یک از آنها به طور کامل مورد پذیرش محققان نبوده است(برای نمونه، نک‍ : رو،CIL(۱)/ ۵۹-۶۶). این واژه ظاهراً در اصل به معنی «آسمان مادی» بوده است، اما در زمانی بسیار دور بار معنایی دینی «آسمان»، به عنوان خدایی غیرشخصی را پیدا کرده است (دورفر، II/ ۵۸۴-۵۸۵؛ کلاوسن، ۵۲۳؛ هولمبرگ، همانجا). به این ترتیب، ترکهای باستان آن را در دو معنیِ آسمانِ دیدنی، و برترین روح یا خدا که با آسمان پیوند نزدیکی داشت، و نیز دیگر خدایان به کار می‌بردند (پالیسن، ۱۸۲-۱۸۳). همچنین به نوشتۀ کاشغری، ترکها همۀ چیزهایی را که در نظر آنان بزرگ می‌نمود، همچون کوههای بلند، درختان تناور، افراد دانا و خاقان را نیز تنگری، به معنای الاهی و مقدس می‌خواندند (۳/ ۲۷۸-۲۷۹). در بسیاری از زبانهای ترکی امروزی آسیای مرکزی، تنگری دو معنی «آسمان» و «خدا» را دارد و در ترکی عثمانی این واژه فقط به معنی خدا ست (ابن فضلان، ۴۷؛ لیگتی، ۶۸؛ پالیسن، ۱۸۳, ۱۸۶-۱۸۸).
هنگامی که برخی از اقوام ترک ادیان دیگر را پذیرفتند، خدا یا دیگر موجودات برتر آن ادیان را نیز تنگری نامیدند، چنان‌که در متون ترکی بودایی، مانوی و مسیحی نیز تنگری به معنای خدا به کار رفته است (رو، CIL(۱)/ ۷۸-۸۲؛ پالیسن، ۱۹۱-۱۹۲؛ کلاوسن، ۵۴۱-۵۴۲).

«دو متن خوشنویسی از اواخر دورهٔ منغیتیان بخارا» منتشر شد

«دو متن خوشنویسی از اواخر دورهٔ منغیتیان بخارا» شامل «تذکرة‌ الخطاطین» و «مجموعة‌ الکاتبین» به کوشش علی صفری آق‌قلعه و حکیمه شریعت‌نیا منتشر شد.

مؤسسهٔ پژوهشی میراث مکتوب «دو متن خوشنویسی از اواخر دورهٔ منغیتیان بخارا» را در مجموعۀ نسخه‌پژوهی خود به چاپ رساند. این اثر که شامل دو متن «تذکرة‌الخطاطین» و «مجموعة‌الکاتبین» است به کوشش علی صفری آق‌قلعه و حکیمه شریعت‌نیا تهیه و منتشر شده است.

انتشار ترجمه و بررسی موضوعی و زبانی «اَرتْهَه‌شاسْتْرَه: سیاست‌نامه‌ای از هندِ باستان

کتاب «اَرتْهَه‌شاسْتْرَه: سیاست‌نامه‌ای از هند باستان؛ بررسی موضوعی و زبانی (به‌همراه ترجمۀ کتاب اولِ اَرتْهَه‌شاسْتْرَه اثر کاوتیلیَه از سنسکریت به فارسی و واژه‌نامۀ مختصر)» ترجمۀ نازنین خلیلی‌پور از سوی انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) منتشر شد.

دبا: کتاب «اَرتْهَه‌شاسْتْرَه: سیاست‌نامه‌ای از هند باستان؛ بررسی موضوعی و زبانی (به‌همراه ترجمۀ کتاب اولِ اَرتْهَه‌شاسْتْرَه اثر کاوتیلیَه از سنسکریت به فارسی و واژه‌نامۀ مختصر)» ترجمۀ نازنین خلیلی‌پور از سوی انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) منتشر شد.

نشست مشترک جیحون و مؤسسه سارلی برگزار می شود

پایگاه خبری اولکامیز – نشست مشترک انجمن ادبی جیحون و موسسه فرهنگی هنری سارلی برای اولین بار در گنبد کاووس، بزرگترین شهر ترکمن صحرا برگزار می شود.

مجله ترکمن دیار و سایت اولکامیز کلاس گزارش نویسی برگزار می کند

پایگاه خبری اولکامیز – ماهنامه ترکمن دیار و پایگاه خبری اولکامیز با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گنبد، کلاس « گزارش نویسی » را برای اصحاب رسانه و فعالان فضای مجازی برگزار می کند.

مدرس این کلاس استاد تاج محمد کاظمی پیشکسوت روزنامه نگاری است.

کلاس گزارش نویسی به صورت فشرده در ۹۰ دقیقه و رایگان برگزار می گردد. شرکت برای عموم علاقمندان آزاد است. این کلاس ساعت ۱۵ بعدالظهر روز پنج شنبه ۲۱ دی ۱۴۰۲ در محل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی گنبد برگزار می شود.

انتشار «سرگذشت اروپا»

«سرگذشت اروپا؛ روایتی تازه از رویدادهای هزاره دوم میلادی در اروپا» با تلخیص و گردآوری ابراهیم عسکری‌زاده منتشر شد.

به گزارش ایسنا، این کتاب که برگرفته از کتاب «اسلام و سکولاریسم» نوشته محمدحسین زورق است، در ۲۳۹ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۳۹ هزار ضتومان در دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است.

در سخن ابراهیم عسکری‌زاده آمده است: در سفرهای متعددی که به عنوان عضو اتحادیه جهانی مخابرات به‌ ژنو سوییس می‌رفتم، هربار بیش از گذشته این سوال در ذهنم نقش می‌بست که اروپا چگونه تبدیل به مهد تمدن و زیبایی و فناوری شده است و حال آنکه ما در خاورمیانه درگیر مشکلات و تنازعاتی هستیم که غالبا توسط غرب برنامه‌ریزی شده است. این سؤال را که دلیل تاریخی منازعه و تقابل غرب با دنیای اسلام چیست در کتاب‌های مختلف دنبال کردم تا جواب قانع‌کننده سؤال‌های خود را در کتاب «دو حرکت در تاریخ» اثر محمدحسین زورق یافتم. این کتاب که در ویرایش جدید خود با نام «اسلام و سکولاریسم از آغاز تا امروز» توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ شده است، همچون یک رمان جذاب اما واقعی که با قلمی شیوا و استوار نوشته شده، خواننده را به عمق تاریخ می‌برد و پاسخ بسیاری از پرسش‌ها و ابهامات و نقاط تاریک تاریخ را با منابع فراوان و مستند و استدلال قوی می‌دهد.

گفت‌وگوی زنان ایرانی و ترکمنستانی با زبان هنر

همایش مشترک بانوان هنرمند ایران و ترکمنستان در سالن اجتماعات موزه هنرهای تجسمی صفرمراد ترکمنستان در شهر عشق آباد افتتاح شد.

به گزارش ایسنا همایش مشترک بانوان هنرمند ایران و ترکمنستان با موضوع «نقاشی و نقش آن در حفظ جامعه» برگزار شد. در این همایش «اسماعیل اورازوف» رئیس موزه هنرهای تجسمی صفرمراد ترکمنستان، نویدرسولی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان، دیپلمات‌ها و خانواده های آن‌ها و برخی هنرمندان دو کشور جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان حضور داشتند.

این همایش روز جمعه ۱۵ دی ماه در محل موزه هنرهای تجسمی صفرمراد ترکمنستان در شهر عشق آباد، برگزار شد.

مردی با نظرات جنجال‌برانگیز

«زبان‌شناسی را به صورت علمی خوانده بود و وقتی می‌دید بعضی‌ها که بیشتر ادیب‌اند، اما به زبان با دیدی تجویزی نگاه می‌کنند و مسائلی را درباره زبان فارسی مطرح می‌کنند، فریاد او بلند می‌شد.»

به گزارش ایسنا، محمدرضا باطنی پانزدهم دی سال ۱۳۱۳ در اصفهان متولد شد و اگر ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ در ۸۷ سالگی رخت از دنیای فانی نمی‌بست، امروز تولد ۸۹ سالگی‌ مردی را جشن می‌گرفتیم که مقالات و نظراتش در مجله‌ها و مطبوعات گاه جنجال‌برانگیز بود.

باطنی پس از دریافت دیپلم ادبی وارد دانشسرای عالی شد و در سال ۱۳۳۹ از رشته زبان و ادبیات انگلیسی فارغ‌التحصیل شد. او در سال ۱۳۴۰ به انگلستان رفت و از دانشگاه لیدز فوق لیسانس زبان‌شناسی گرفت و با دفاع از رساله‌ای که بنا بود از آن در لندن دفاع کند، در دوره تازه‌تاسیس دکتری زبان‌شناسی دانشگاه تهران، در خردادماه ۱۳۴۶ دکتری زبان‌شناسی همگانی و زبان‌های باستانی دریافت کرد. پس از آن در مهرماه ۱۳۴۶ به عنوان استادیار زبان‌شناسی در گروه زبان‌شناسی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد. او در سال ۱۳۶۰ و پس از انقلاب فرهنگی با بازنشستگی از دانشگاه مواجه شد.

شهدای گوک تپه را فراموش نکرده ایم

جمعه 23 دی ماه(12 ژانویه)سالگرد واقعه گوک تپه و قتل عام بی رحمانه ترکمن ها توسط روس هااست.

روس ها گوک تپه را در سال 1879 محاصره کردند.پس از جنگی دوساله، هیچ نتیجه ی جدّی به دست نیاوردند.بدین خاطر تزار روسیه ، ژنرال اسکوبلف را- که در جبهه ی شبکا Şibka با دولت عثمانی می جنگید و تجربه ی جنگ با ترکان را داشت- به فرماندهی این جبهه منصوب نمود طبق منابع روسی هزینه ی اشغال ترکمنستان، برابر با همه ی هزینه ای بود که روسیه برای تصرّف سراسر آسیای مرکزی صرف نموده بود. بعد از تمام این تلاش ها، قلعه ی گوک تپه ، در سال 1881 به اشغال روسیه تزاری در آمد.روس ها در حین تصرّف قلعه، دهها هزار تن از ترکمن ها را به شهادت رساندند.

گوک تپه کجاست؟ چرا روز 12 ژانویه ی 1881 (سالگرد واقعه ی گوک تپه امسال با روز جمعه،23 دی ماه 1402 شمسی ،29 جمادی الثانی سال 1445 قمری، مصادف شده است) اهمّیت دارد؟ گوک تپه شهری واقع در غرب عشق آباد و در فاصله ی 34 کیلومتری آن شهر،یادگار تاریخی یک قهرمانی است، با شکوه تمام، استوار و متین، سربلند و روسفید.از نظر ترکمن ها مکان مقدّسی است.همانا کعبه ی ثانی و آخرین قلعه ی آسیای مرکزی. دریغا که امروزه در جای این قلعه، باد ها می وزند.چون ژنرال قسی القلب روس، قبل از سقوط قلعه در12 ژانویه ی 1881 نرون وار، به سربازانش چنین دستوری صادر نمود : قلعه را منهدم کنید و گوک تپه را شخم بزنید. بدین صورت خون هزاران ترکمن، زن و بچّه،پیر و جوان،زن و مرد بی رحمانه بر زمین ریخته شد.دیوارهای قلعه که هفت متر ارتفاع داشت و در عرضش دو کالسکه می توانستند،حرکت نمایند، نتوانستند در مقابل قدرت توپخانه و خمپاره های روسی تاب بیاورند.شهداء به خاک و خون کشیده شدند.

تاریخ مختصر اویغورها نگارش : لازلو راسونی ترجمه ی: محمد قجقی

تاریخ مختصر اویغورها

مقدمه: اویغورها اهالی بومی ترکستان شرقی- که به عنوان «سین‌کیانگ» یا «منطقه خودمختار سین‌کیانگ اویغور» نیز شناخته می‌شود- هستند. براساس آخرین سرشماری چینی‌ها، تعداد جمعیت فعلی اویغورها 2/7 میلیون نفر است (1). 000/500 از اویغورها در ترکستان غربی و عمدتاً در قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و تاجیکستان زندگی می‌کنند (2). 000/75 نفر از اویغورها در پاکستان، افغانستان، عربستان سعودی، ترکیه، اروپا و ایالات متحده آمریکا مسکن گزدیده‌اند (3). منابع چینی بر این دلالت دارند که اویغورها اخلاف بلا واسطه هون‌ها هستند (4). نام «اویغور» در سالنامه‌های سلسله هان (از سال 206 ق.م تا 220 میلادی) سلسله وی Wei (بین سالهای 265 تا 289 میلادی)، سلسله تانگ (از 618 تا 906 میلادی) و سلسله سونگ (از 906 تا 960 میلادی) ذکر شده است. (5)