فاضل غیرفیلسوف / نقد و تحلیل «محمد علی فروغی» به روایت رضا داوری اردکانی

نقد و تحلیل «محمد علی فروغی» به روایت رضا داوری اردکانی  فاضل غیرفیلسوف

در سال‌های اخیر از محمدعلی فروغی بسیار گفته‌اند و این گفتن‌ها نه بی‌مناسبت بوده است و نه زائد؛ چراکه فروغی از مؤثرترین شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی دوران مشروطیت تا سال ۱۳۲۱ است. انتشار یادداشت‌های «کنفرانس صلح پاریس» او، بهانه‌ای شد تا دیگر بار از فروغی بگویم.

ایران آنلاین /فروغی سیاستمدار بود و از خاندان فضل و سیاست برخاسته بود؛ یعنی پدر و جدش در زمره فضلایی بودند  که در کار سیاست به تدبیر امور هم دخالتی داشتند. همچنین خاندان فروغی و بعضی خاندان‌های دیگر از مؤثرترین افراد در اخذ علم و کسب علم در ایران و تجدد غربی بودند. از این رو، می‌توان گفت که اگرچه فروغی یک سیاستمدار بود اما چیزی بیش از یک سیاستمدار داشت. او ده‌ها کتاب در فلسفه، فیزیک، اقتصاد و... نوشته است. من هم بعضی از آنها را خوانده‌ام، اما اگر بپرسند که فروغی را در کدام اثرش بیشتر شناخته‌ام، بی‌درنگ می‌گویم «یادداشت‌های روزانه پاریس».وقتی «یادداشت‌های روزانه پاریس» را خواندم، دیدم فروغی بیشتر مرد سیاست است و کمتر فرصت دارد به کتابخانه، کتاب و کتابفروشی برود.

ادامه نوشته

تحولات جمعیتی و تغییرات دموگرافیکی در جمهوری ترکمنستان. ایراس

تحولات جمعیتی و تغییرات دموگرافیکی در جمهوری ترکمنستان

ولی کوزه گر کالجی: جمهوری ترکمنستان با جمعیت تقریباً پنج میلیونی و با برخورداری از ساختار طایفه ای و ارزش های سنتی قوم ترکمن، کم جمعیت ترین کشور منطقه آسیای مرکزی محسوب می شود. از جمله ویژگی های مهم و بارز ساختار جمعیتی و دموگرافیکی جامعه سنتی و مردسالار ترکمنستان، رشد بالای جمعیت، برخورداری خانواده های ترکمن از فرزندان زیاد با ترجیج فرزندان پسر بر دختر بوده است. اما طی یک دهه گذشته به دلایل مختلفی از جمله ظهور نسل جوان و طبقه متوسط تحصیل کرده، رشد شهرنشینی، افزایش آگاهی های عمومی و تضعیف مناسبات و سنت های طایفه ای موجب شده است روند رشد جمعیت ترکمنستان با کاهش قابل توجهی مواجه شود که از نکات شایان توجه آن، پیشی گرفتن تدریجی جمعیت دختران بر پسران در ساختار جمعیتی این کشور است که تحول جامعه شناختی بسیار مهمی در بافت سنتی و مردسالار جامعه ترکمن به شمار می رود. یادداشت تحلیلی پیش رو با بررسی تحولات جمعیتی و تغییرات دموگرافیکی در جمهوری ترکمنستان، درصدد است درک بهتری از تحولات مهم اجتماعی این کشور مهم منطقه آسیای مرکزی و همسایه شمال شرقی کشورمان حاصل شود ...
ادامه نوشته

در نکوداشت مختومقلی فراغی.   ترکمن سسی

c_300_250_16777215_10_images_63031.jpg

تركمن سسي – محسن پاك آيين : مختومقلی فراغی یکی از این بزرگان است که متعلق به تمام بشریت است و حلقه دوستی مردم ایران و ترکمنستان تلقی می گردد. امید که مردم منطقه بخصوص ایران و ترکمنستان،بیش از پیش او را شناخته و جهانیان را با اثار و معارف وی آشنا سازند.

چند روز قبل آیین بزرگداشت دویست و هشتاد و  چهارمین سالگرد تولد مختومقلی فراغی شاعر بزرگ ترکمن، در محل آرامگاه او در آق‌توقای در استان گلستان برگزار شد . یک بار زمانی که در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی بودم ، در 31 اردیبهشت 1389 در مراسم نکوداشت این شاعر ایرانی ترکمن در محل آرامگاه او شرکت داشتم .آن مراسم به مناسبت دویست و هفتاد و هفتمین سالروز تولد مختومقلی در مراوه تپه در استان گلستان و در کنار آرامگاه وی برگزار شده بود . معاون مجلس دولت ترکمنستان و 120 مهمان خارجی نیز در این مراسم حضور داشتند. حضور جمعیت زیادی از اهالی استان گلستان و گروهی از مردم جمهوری ترکمنستان نیز در این مراسم چشمگیر بود. در زمان ماموریت در جمهوری آذربایجان نیز به دعوت آقای کمک اف،سفیر ترکمنستان در همایش مشابهی در باکو صحبت کردم. به همین دلیل وظیفه دیدم نکاتی را نکوداشت این شخصیت برجسته مطرح نمایم.

ادامه نوشته

زندگی "تلگرامی" و "اینستاگرامی" جوانان ایرانی. ایسنا

زندگی "تلگرامی" و "اینستاگرامی" جوانان ایرانی

تلگرام

یک کارشناس ارشد جامعه‌شناسی با اشاره به وابستگی بالای جوانان به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، گفت: پیامد این امر افسردگی، دور شدن از شخصیت واقعی و در نهایت انزوای جوان است.

اسما پیری به مناسبت هفته جوان در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، به یکی از مهمترین مسائلی که جوانان امروز با آن مواجه هستند اشاره کرد و گفت: این روزها بسیاری از جوانان وقت خود را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند و وابستگی شدیدی به این فضا دارند.

ادامه نوشته

مقایسه آثار یونس امره و سعدی از نظر صورت و محتوا/ دکتر حجابي كرلانگج.مرکز سعدی شناسی

مقایسه آثار یونس امره و سعدی از نظر صورت و محتوا/ دکتر حجابي كرلانگج

مقایسه آثار یونس امره و سعدی
از نظر صورت و محتوا
دکتر حجابي كرلانگج

چکیده:
سعدی و یونس امره شاعران نامی و بلندآوازه ای هستند که با فاصله اندک زمانی، در دورانی مشابه زیسته اند و آثاری از خود برجای نهاده اند که مورد اقبال همگان واقع شده است. سعدی خداوندگار زبان و ادب فارسی است و یونس امره را احیاگر زبان ترک می دانند. در آثار این دو شاعر شباهت-هایی در فرم و محتوی و تفاوت هایی از جهت ساختار پرداخت به حکایت ها وجود دارد که در این مقاله کوشیده شده بدانها اشاره شود. 
کلید واژه: سعدی، یونس امره، ادب تعلیمی.
ادامه نوشته

 شاهزاده‌های قاجار نقش مهمی در ترجمه متون نمایشی داشته‌اند  .ایبنا

شاهزاده‌های قاجار نقش مهمی در ترجمه متون نمایشی داشته‌اند

بختیاری، پژوهشگر و مترجم متون نمایشی، در نشست «آسیب‌شناسی ترجمه آثار نمایشنامه» بیان کرد: شاهزاده‌های قاجار نقش مهمی در ترجمه متون نمایشی داشته‌اند و ترجمه‌های فاخری نیز خلق کرده‌‌اند. عماد‌السلطنه، نوه فتحعلی‌شاه قاجار نیز دو نمایشنامه معروف با عنوان‌های «به‌تربیت‌درآوردن دخترک تندخو» و «الکترا» را انجام داده است.
شاهزاده‌های قاجار نقش مهمی در ترجمه متون نمایشی داشته‌اند
 
به‌ گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست «آسیب‌شناسی ترجمه آثار نمایشنامه» پیش از ظهر امروز یکشنبه (17 اردیبهشت‌ماه) با حضور بهروز محمودی بختیاری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مترجم و پژوهشگر متون نمایشی و دکتر شهرام‌ زرگر، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و مترجم متون نمایشی در سرای اهل قلم کمیته ناشران خارجی برگزار شد.
ادامه نوشته

فرهنگ، مهم‌ترین عامل شکل‌دهنده‌ اقتصاد هر کشور است   . ایبنا

فرهنگ، مهم‌ترین عامل شکل‌دهنده‌ اقتصاد هر کشور است

معاون اداره‌کل مجامع و تشکل‌ها در نشست «جشنواره مصرف کالاهای فرهنگی» سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، فرهنگ را مهم‌ترین عامل شکل‌دهنده اقتصاد عنوان کرد.
فرهنگ، مهم‌ترین عامل شکل‌دهنده‌ اقتصاد هر کشور است
 
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ستاد امور رسانه‌ای و خبری سی‌‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست «معرفی برنامه کالاهای فرهنگی» جمعه (15 اردیبهشت) با حضور ایوب دهقان‌کار و حمید رحمانی از اداره‌‌کل مجامع و تشکل‌ها در سالن علمی ـ فرهنگی سرای اهل قلم سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
ادامه نوشته

بیوگرافی خانم دكتر منیژه مقصودی. سایت اینترنتی استاد  مقصودی

بیوگرافی خانم دكتر منیژه مقصودی
این مطلب بمناسبت حضوردکتر ،استاد منیژه مقصودی در همایش علمی بزرگداشت مختومقلی فراغی در تاریخ 13 اردیبهشت 1396 در دانشگاه شمس گنبد کاووس و ایراد سخنرانی در این همایش ، از سایت استاد اخذ و درج گردید. محمد قجقی

خانم دكتر منیژه مقصودی استاديار گروه انسان‏شناسي و سرپرست بخش مردم شناسی و ایلات و عشایر در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران است.

وي مدرك كارشناسي را در رشته جامعه شناسی از دانشگاه ملی ایران (1354)، كارشناسي ارشد را در رشته انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی از دانشگاه فرانسه (1361)، دكتري را در رشته انسان‏شناسی اجتماعی و فرهنگی از دانشگاه سوربن (سال1366 ) اخذ نموده است.

ادامه نوشته

با قدرت‌های جهانی در عرصه نجوم و فضا آشنا شوید. ایسنا

با قدرت‌های جهانی در عرصه نجوم و فضا آشنا شوید

آژانس های فضایی

علاوه بر آمریکا و روسیه دیگر قدرت‌های جهانی نیز توجه ویژه‌ای به فضا دارند و در این عرصه با صرف بودجه‌های هنگفت در پی دستاوردهای بزرگ هستند.

به گزارش ایسنا، کشورهای انگلیس، چین، هند و کشورهای جزو آژانس فضایی اروپا از جمله رقبا و در بعضی موارد همکاران کشورهای آمریکا و روسیه در عرصه فضا محسوب می‌شوند که در ادامه به بررسی عملکرد آنها در عرصه فضا می‌پردازیم.

ادامه نوشته

بزرگترین منجمان تاریخ.                            ایسنا

بزرگترین منجمان تاریخ

منجم

در زمان گذشته تنها راهی که برای شناخت دنیای فرازمینی وجود داشت، نگریستن به آسمان و رصد وضعیت ستارگان بود. دانشمندان زیادی توانستند با حداقل امکانات، اطلاعات دقیقی از وضعیت ستارگان و سیارات به دست آورند.

به گزارش ایسنا، کم بودن آلودگی نوری، نبوغ سرشار و کنجکاوی از مهمترین عواملی هستند که منجمان قرون گذشته با استفاده از آنها موفق به کشف‌های بزرگی در زمینه فضا شدند.

در ادامه با نامورترین منجمان تاریخ آشنا می‌شویم:

ادامه نوشته

جملات روزمره ترکمن های ترکمن صحرا.   ترکمن سسی

c_300_250_16777215_10_images_62378.PNG

ترکمن سسی-آموختن جملات رايج هر زبان به شما كمك مي كند خيلي سريع تر و راحت تر آن زبان را بياموزيد اگر شما هم به زبان تركمنی علاقه منديد مي توانيد جملات رايج روزمره مردم تركمن را اينجا بخوانيد.

به گزارش خبرنگار ترکمن سسی به نقل از ساحل گميشان، يكي از روش هاي متداول آموختن زبان دوم، يادگرفتن كلامات كليدي و يا همان كملاتي كه بيشترين تكرار را در هر زبان دارند و مردم به صورت متداول از آن استفاده مي كنند مي باشد.

ادامه نوشته

محمود سلطانی:  شهرنشین داریم اما شهروند کم داریم. ایسنا

محمود سلطانی:  شهرنشین داریم اما شهروند کم داریم

دهم فروردین، تهران، خیابان شهید باهنر (نیاوران)

«ما از کلمه شهروند زیاد استفاده می‌کنیم؛ در حالی‌ که منظورمان شهرنشین است. شهرنشین کسی است که از مزایای یک شهر استفاده می‌کند بدون این که تعلق خاطری به آن شهر داشته باشد. شهروندی یک تفکر و باور است؛ برای مثال من که ۴۰ سال است در کرج زندگی می‌کنم ممکن است خودم را کرجی ندانم و در برابر سرنوشت این شهر هم احساس مسئولیت نکنم؛ در حالی‌ که در شهروندی تفکر و احساس مسئولیت وجود دارد. ما در کشورمان شهرنشین زیاد داریم اما شهروند کم داریم.»

به گزارش ایسنا، هفته‌نامه جامعه‌ پویا نوشت: «موضوع مسئولیت‌های اجتماعی شهروندان را می‌توان از چند زاویه بررسی کرد؛ یکی از بحث‌های جدی و مهمی که در این‌ باره باید به آن توجه کرد، شیوه زیست کودکان، آثار شیوه‌های تربیتی والدین و در نهایت آثار آنها بر شکل‌گیری شخصیت کودکان است. 

ادامه نوشته

چرا تهران پایتخت شد؟ ایسنا

چرا تهران پایتخت شد؟

تهران قدیم

شاه همان‌طور که زیر بار سنگینی تاج کیانی روی تخت نشسته بود، با لحنی دستوری گفت بیگلربیگی به همه مملکت سوار بفرستید تا جار بزنند از این لحظه از سواحل ارس تا جیحون و از شام تا ماوراءالنهر زیر نگین شاهی سلسله جلیله قاجاریه هستند و به یمن ساعت سعد بر تخت نشستن ما در این باغ گلستان شاهی، طهران به لقب دارالخلافه ممالک محروسه ملقب می‌شود. حکم ملوکانه ما بر این است به نام پایتخت و سلسله تازه سکه ضرب شود.

ادامه نوشته

چرا سرلشکر زاهدی از نخست‌وزیری استعفا داد؟    ایسنا

چرا سرلشکر زاهدی از نخست‌وزیری استعفا داد؟

روز ۱۶ فروردین ۱۳۳۴ سرلشکر فضل‌الله زاهدی عامل کودتای ۲۸ مرداد از سمت نخست‏‌وزیری استعفا کرد.

به گزارش ایسنا، «تاریخ ایرانی» می‌نویسد: نام فضل‌الله زاهدی با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در تاریخ سیاسی معاصر ایران عجین شده است. او سال ۱۲۷۱ شمسی در همدان متولد شد. پس از تحصیلات متوسطه و در آستانه جنگ اول جهانی به نیروهای قزاق پیوست و فنون نظامی‌ را زیر نظر افسران روسی فرا گرفت‌. وی در زمره افسران تیپ همدان بود که برای سرکوب نهضت جنگل عازم شمال کشور شد و در کودتای ۱۲۹۹ رضاخان به وی پیوست‌. زاهدی در دوره رضاخان صاحب مشاغل مهمی شده و ماموریت‌های بسیاری انجام داد.

زاهدی در ۱۳۰۰ شمسی فرماندهی محاکم نظامی‌ را برعهده داشت‌، در ۱۳۰۱ نیز در پی شکست اسماعیل سمیتقو، از رضاخان مدال گرفت. در ۱۳۰۲ فرماندهی قشون فارس را برعهده گرفت و مامور حل غائله شیخ خزعل شد. او پس از حل این غائله و با حکم رضاخان فرماندار خوزستان شد.

در سال‌های ۱۳۰۵ و ۱۳۰۶ فرماندهی لشکر شمال را برعهده گرفت و در اردیبهشت ۱۳۰۸ به فرماندهی ژاندارمری (امنیه‌) رسید. او برای سرکوب عشایر فارس به شیراز رفت، ولی مدتی بعد، پس از فرار یک زندانی سر‌شناس، مورد سوءظن رضاخان قرار گرفت و در خرداد ۱۳۰۸ به تهران فراخوانده شد. پس از مدتی به همراه صمصام‌الدوله ـ والی فارس ـ و نصرت الدوله فیروز بازداشت و تنزل درجه یافت، اما کمی ‌بعد بخشوده و آزاد شد.

ادامه نوشته

ایل آقاجری  در پهنه تاریخ. اکبر آقاجری

در سالهای اخیر با تحقیقاتی که در محیط اطراف داشته وپیرامون تیره ها و طایفه های خوزستان ،نشست های غیر رسمی و بحث و بررسی با اساتید دانشگاهی و سایر افراد علاقمند و صاحبنظر صورت میگرفت چنین دریافتم که شناخت کاملی از ایل آقاجری وجود ندارد. همچنین در زندگی شخصی و تجربیات خود در طول دوره اشتغال در شرکت ملی نفت و تحصیل و تدریس نگارنده در دانشگاه،همواره این موضوع ذهن مرا به خود مشغول و معطوف داشته که برخی از افراد ارتباطات چندانی با مسایل طایفه و ایل ندارند و اطلاع دقیقی نیز از ریشه خانوادگی خود نداشته  ولی مشتاقند که از گذشته خود و نیاکانشان آگاه شوند. از طرف دیگر  نوشته ها و اطلاعات موجود در کتابها،وبلاگ ها و مقالات در خصوص ایل آقاجری غالبا به صورت کلی گوئی و ناکافی بوده و یا به اندازه ای نبوده که شناخت دقیقی از ایل آقاجری ارائه دهد و در برخی از موارد نیز به علت نا صحیح بودن مطالب قابل استناد نبوده اند.

برخی از نوشته ها و اظهار نظر ها دچار مغالطه گردیده اند که از جمله مهمترین آنها اینست که بعضی نویسندگان ترک زبان، ایل آقاجری را به اشتباه از طوایف ایل قشقایی بر شمرده و پاره ای نیز قوم آقاجری را به غلط از اقوام مغول میدانند و ورود آنها به ایران را با آن واقعه دردناک همراه نموده اند که در بخش تعاریف و تاریخچه و ادامه مطالب به تفصیل به آنها و سایر شبهات پرداخته خواهد شد.

ادامه نوشته

نفوذ زبان و ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی.

نفوذ زبان و ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی

نفوذ زبان و ادبیات فارسی در قلمرو عثمانی

زنده‌یاد دکتر محمد امین ریاحی خویی

 

 به شعر حافظ شیراز می‌رقصند و می‌نازند

سیه‌چشمان کشمیری و ترکان سمرقندی

در سده‌های بسیار، زبان شیرین فارسی و فرهنگ گران‌مایۀ ‌ایران بر بخش بزرگی از جهان متمدن قدیم سروری و سرافرازی داشت و از کرانه‌های اقیانوس اطلس تا اقیانوس کبیر و از فرغانه تا بغداد و از دهلی تا قسطنطنیه و سرانجام از سنگاپور تا اسپانیا زبان اهل ادب و ذوق و حال بود. در سدۀ هشتم هجری، در همان سال‌ها که معماران چیره‌دست ایرانی در ساختن بنای معروف الحمرا در اسپانیا می‌کوشیدند،‌ خنیاگران چینی برای ابن بطوطه، جهانگرد مراکشی، غزل سعدی را می‌خواندند:

ادامه نوشته

ریشه های ایرانی در صنایع هندوستان.

ریشه های ایرانی در صنایع هندوستان

در حال حاضر یکی از پویاترین اقتصادهای در حال رشد جهان، متعلق به هندوستان است. تولید ناخالص داخلی هند، در سال 2016 به 2/3 تریلیون دلار رسید که آن را در میان 10 کشور برتر جهان قرار داده است.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی، پیش بینی می کنند که هند به زودی چین را پشت سر گذاشته و عنوان لوکوموتیوِ رشد اقتصادی جهان را از آن خود خواهد کرد. در عین حال، اکثریت به این واقعیت آگاه نیستند که در پیشینه موفقیت های اقتصادی هند، ردپای ایرانی وجود دارد.

ادامه نوشته

مهم‌ترین دیوارهای جداکننده آدم‌های دنیا را بشناسید. ایسنا

مهم‌ترین دیوارهای جداکننده آدم‌های دنیا را بشناسید

مرز بین اسلوونی و کرواسی

زمان زیادی از دستور جنجالی رییس‌جمهور تازه و خاص آمریکا «دونالد ترامپ» برای کشیدن دیوار بین مکزیک و آمریکا به منظور مقابله با موج مهاجرت‌های غیرقانونی نمی‌گذرد؛ اما این دیوار که البته از گذشته به شکل ناقص‌تری هم وجود داشته، تنها حائل میان ملت‌ها نیست. دیوارهای زیادی در جهان هستند که به دلایل گوناگون بنا شده‌اند.

به گزارش ایسنا، اسپوتنیک عربی، مجموعه تصاویری را از مرزها و دیوارهای موجود در جهان معاصر تهیه کرده است که به واسطه آن‌ها انسان‌ها از یکدیگر دور و سرزمین‌ها از هم جدا شده‌اند.

ادامه نوشته

برج قابوس و “اسکیزوفرنی فرهنگی” یک شهروند. سایت سلام گنبد

برج قابوس و “اسکیزوفرنی فرهنگی” یک شهروند

 
تصور کنید برج آجری قابوس یک شاتل ماهواره بر بود و در یک پرتاب شگفت انگیز از دل گنبدکاووس مامور رساندن ماهواره‌ای ایرانی به کره‌ی ماه بود آن‌وقت رویای الان ما چگونه بود؟ در این ماموریت تاریخی چه اتفاق مهمی نهفته بود؟ در برنامه ریزی سیستم مخابراتی ماهواره چه گفتمانی طراحی می‌شد؟ شهروندان گنبدی چه پیامی را به موجودات عزیز کره‌ی ماه مخابره می‌کردند؟ اشعار مختومقلی یا یک داستان از یوسف قوجق یا یک رباعی از بهمن نشاطی یا یک عکس از سیامک غفارپور یا یک فیلم کوتاه از من؟

گنبدقابوس

سلام گنبد – یادداشت | #برج_قابوس و آرش کمانگیر در تصورات شهروندی که دچار “اسکیزوفرنی  فرهنگی” شده است.

ادامه نوشته

وقتی علم‌ نادیده گرفته می‌شود  7 اشتباه نابخشودنی در سدسازیç ایسنا

وقتی علم‌ نادیده گرفته می‌شود

7 اشتباه نابخشودنی در سدسازی

سد

در سال 2000 کمیسیون جهانی سد (WCD) در یک ماموریت علمی اصول و قوانین سدسازی را مجددا مورد ارزیابی قرار داده و مجموعه‌ای از اشتباهات بحران‌آفرین را در زمینه سدسازی منتشر کرد.

به گزارش ایسنا به نقل از بنیاد جهانی حمایت از طبیعت(WWF)، دسترسی به آب سالم، غذا و برق از  جمله بنیادی‌ترین نیازهای جامعه بشری امروز است و با این وجود همچنان صدها میلیون نفر در سراسر جهان از این موارد بی‌بهره هستند.

براساس آمارهای منتشر شده از سازمان‌های درمانی و مدیریت انرژی جهان سالانه 3.5 میلیون نفر جان خود را به خاطر بیماری‌های مرتبط با کیفیت پایین آب از دست می‌دهند و بیش از یک میلیارد نفر در سال 2009 به برق دسترسی دائم نداشته‌اند. نکته قابل توجه در این زمینه این است که تا سال 2030 میزان تقاضا برای غذا و انرژی 50 درصد افزایش خواهد یافت و این موضوع اهمیت سدسازی را بیش از گذشته افزایش می‌دهد.

ادامه نوشته

برگه داده های شهری (16): گرگان. سایت انسان شناسی و فرهنگ

برگه داده های شهری (16): گرگان ملیحه درگاهی

گرگان نام شهر و شهرستان و نيز نام سرزميني باستاني در جنوب شرقي درياي خزر است. در زبان باستاني آن را گورگان و وركان و در زبان يوناني هيركان يا هيركانيا و در زبان عربي جرجان مي‌گفتند. شهر و شهرستاني كه امروز گرگان خوانده مي‌شود تا سال 1316 شمسي موسوم به استرآباد بود، و كل منطقه گرگان قديم، در تقسيمات كشوري امروز، استان گلستان نام دارد. رشد اوليه شهر در محدوده برج و باروي آن بود اما از سال 1290 به بعد رشد شهر بيشتر معطوف به جنوب و شرق شد و از سال  1317 به بعد نيز رشد شهر مجدداً در همان قسمت شرق و جنوب شرقي انجام گرفت. اما در دهه 1340 و 1350 روند رشد شهر تغيير نمود و شهر بصورت پراكنده و در تمام جبهه ها گسترش يافت كه بيشتر در امتداد خيابانها ايجاد شده بود . در دهه اخير نيز شهر اين الگوي رشد پراكنده در همه جهات را دنبال كرده كه بيشتر در جهات شمال شرقي و جنوب بوده است. اکنون «شهر گرگان» پس از شهر رشت، پرجمعیت ترین شهر شمال کشور است، نقش و عملکرد گرگان در جایگاه سکونتگاه برتر منطقه ای، حوزه نفوذ وسیع و رقم بالای مهاجرت های درون استانی و برون استانی از مهم ترین دلایل افزایش جمعیت در گرگان بوده است.

ادامه نوشته

ازدواج در هندویسم. انسان شناسی و فرهنگ

ازدواج در هندویسم

 یکشنبه, 15 اسفند 1395.گیلگمش


قوانين ازدواج در دين هندو بر اساس قانون مانو است که در زبان سانسکريت «ويوا سَنسکار» ناميده ميشود. مهمترين موضوع مرتبط با ازدواج نيز اين است که ازدواج عاشقانه يا بر مبناي رضايت دو طرف چندان مورد پسند نبوده و ازدواج دختر بايد با اجازه پدر و جد پدري، برادر و يا عموي بزرگتر او انجام شود؛ چراکه از گذشته ازدواج در دين هندو بايد بر مبناي سيستم «کاست» يا همان نظام طبقات اجتماعي صورت پذيرد. همچنين در دين هندو ازدواج يک وظيفه الهي به حساب ميآيد که هر يک از اعضاي جامعه بايد آن را در طول زندگي خويش انجام دهد. بر طبق کتب مقدس هندو، زن و شوهر در ازدواج به رستگاري الهي و آسماني يا «موکش» ميرسند.
ادامه نوشته

بازخوانی کارنامه کانون ایران جوان: نخستین تلاش نهادهای مدنی برای تجدد فرهنگی در ایران.

بازخوانی کارنامه کانون ایران جوان: نخستین تلاش

نهادهای مدنیبرای تجدد فرهنگی در ایران .پیام کریمی 

یک سال و نیم پس از آغاز جنگ جهانی اول، دولت ایران موفق شد، محصلین اعزامی به اروپا را به کشور بازگرداند، یکی از این افراد علی‌اکبر سیاسی، دانشجوی جامعه‌شناسی و روانشناسی و رئیس بعدی دانشگاه تهران، بود که پس از بازگشت به ایران به معلمی دارالفنون گمارده شد و در همان زمان پایه گذار موسسه‌ای به نام «کانون ایران جوان» شد که از جریانهای تاثیر گذار فرهنگی در ایران محسوب می‌شود. دکتر سیاسی در خاطرات خود درباره تاسیس این کانون چنین می‌نویسد:

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی (8).              انسان شناشس و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی (8)

نوجوان و موسیقی

پی . یونت[1] ( 1985)  در سال 1954 با موفقیت چشمگیر آهنگ راک اروند ده کلاک[2] اشاره به توسعه ی فرهنگ جدید موسیقی نوجوان و بدل شدن این رده ی سنی به هدف اول تهیه کنندگان بود. یک سال بعد ، ر. بروکس  از همین آهنگ برای فیلم خود با عنوان بلکبرد جانگل ، که مصائب زندگی یک نوجوان را به تصویر می کشید ، بهره برد. در سال 1954 ، الویس پرسلی[3] ، اولین آلبوم خود را تهیه کرد. آلبوم در بردارنده ی آهنگ هایی به سبک راک ، مخصوص نسل وی ، بود. الویس سعی کرد تا روح نسل خود را در آلبومش نمایان سازد. در دهه ی 1950 میلادی ، موسیقی راک مختص طبقه ی نوجوان شناخته شده و بسیاری از کشورهای حوزه ی آتلانتیک را فرا گرفت. در دهه ی 60 میلادی ، در ایالات متحده ، در بستر مخالفت با جنگ ویتنام ، موسیقی پاپ جایگزین راک شد. برای جوانانی که در سرتاسر دنیا به یک نوع موسیقی گوش می دادند ، مرزهای اجتماعی و فرهنگی در نوردیده شد. وستیوال وود استاک[4] در سال 1969 صدها هزار نفر مخاطب را به خود جلب کرد.

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی (7) سایت انسان شناشس و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی (7)

فصل چهارم : رهایی

« در ابتدا هیچ چیز نمی دانیم. تنها می دانین اتفاقی خواهد افتاد ، می دانیم که چیزی آغاز شده و دیگر کاری از دست ما ساخته نیست ، نمی توان با تقلب از این مساله رهایی یافت. ما مجبوریم وارد ماجرا شده و خود را جریان سازگار کنیم ، درست مثل وقتی که وارد موج جمعیت شده و مجبور می شویم همجهت با آن حرکت کنیم.»

ادموند ژابه[1]  ، از بیابان تا کتاب،1981

در نظر تیرسه ، جامعه ی فرانسه در قرن چهاردهم، نوجوانی را از منظر روسو درک می کند ، نوجوانی ای که بحران های دوران بلوغ و تغییرات فیزیکی را به دنبال دارد. در این دوره جامعه از نظر آموزش و حفاظت ، توجه خاصی معطوف نوجوانان می کند. اجباری بودن مدرسه باعث می شد تا والدین مجبور باشند از نظر مالی فرزند خود را تامین کنند. بسیاری از متخصصان آموزشی از دوران نوجوانی ابراز هراس می کردند ، چرا که بروز هر رفتاری از نوجوان در این دوران را ممکن می دانستند. در این دوره ترس جنسی حکمفرمایی می کند ، علم پزشکی برای پاسخگویی به این ترس ها پدیده های مثل زن های سرد مزاج ، فاسد ، همجنسگرا، فاسد ، خود ارضا گر و . . . را مطرح کرده تا به این وسیله مانع از شکل گیری انحرافات جنسی شود. در این زمان خانواده ها به شدت خواستار کمک بودند تا بتوانند که بتوانند به هر نحوی که شده ، با خطر انحرافات جنسی که در کمین فرزندانشان بود و زندگی ایشان را تهدید می کرد مقابله کنند ( . . . ) ایشان دست به دامن پزشکان ، روانپزشکان، کشیشان و همچنین مبلغان مذهبی و در نهایت هر " متخصصی" که می توانست به آن ها کمک کند ، شدند. ( فوکو،197) نوجوانان از این میدان به دور نبودند. والدین اعتقاد داشتند که فرزندانشان از کودکی دست به " خودارضایی" می زندند ، مساله ای که از نظر ایشان امری خلاف طبیعت و خلاف اخلاق می نمود. با توجه به دمدمه مزاجی های نوجوانان ، پزشکان و متخصصان امور آموزشی از این مساله واهمه داشتند که این نوجوانان خیلی سریع به مسائل جنسی پی برده و در دام هایی که انتظارشان را می کشید گرفتار شوند. به همین جهت توصیه کردند خانواده ها به شدت مراقب حرکات فرزندان نوجوانشان باشند. نوجوانی حرکت بر بال بحران است. روسو که بسیار در این زمینه سخن رانده است می گوید : « روح شما ، قوه ی تخیل شما، قلب و جسم شما، همه و همه دست به دست هم داده و علیه شما توطئه می کنند. این ها رقبایی هستند که نباید اجازه ی عرض اندام داشته باشند. در نتیجه سعی کنید همیشه مشغول نگهشان بدارید. » تغییر رفتار ، اختلال احساسات ، نگرانی بی علت ، میل به شورش و . . .  سبب می شده تا معلمان توجه خاصی به الگوهای رفتاری نوجوانان نشان دهند. آن ها همراه نوجوانان را همراهی می کردندفمراقبشان بودند ، به رفتارشان نظم می دادند و برای رهایی وی از خطر رفتاری مستبدانه را با وی در پیش می گرفتند.

ادامه نوشته

۴ اتفاق که بعد از مرگ یک زبان می افتد. سایت انسان شناسی و فرهنگ

۴ اتفاق که بعد از مرگ یک زبان می افتد زهرا خلجی

 

کت اشنر (اسمیتزونین)    برگردان زهرا خلجی

امسال در روز جهانی زبان مادری می‌خواهیم دلایل حفظ گوناگونی زبان را از نظر بسیاری از افراد بیان کنیم.

زبان ها در سراسر جهان در حال انقراض اند و این اتفاق به سرعت در حال رخ دادن است. امروز روز جهانی زبان مادری است که یونسکو آن را آغاز کرد تا گوناگونی زبان در جهان را ارتقا ببخشد.

در ناامیدانه ترین پیش بینی ها ۹۰ درصد زبان های جهان تا پایان این قرن از دست خواهند رفت. اگرچه در زندگی روزانه یک گویشور انگلیسی که هیچ گونه ارتباطی با فرهنگی که داخل آن است، ندارد؛ این مسئله بی اهمیت جلوه می‌کند. اما از بین رفتن زبان بسیار مهم است. با از دست دادن زبان ما همه موارد زیر را نیز از دست خواهیم داد:

ادامه نوشته

از خلاقیت در موزه تا موزه های خلاق.                       سایت انسان شناسی و فرهنگ

از خلاقیت در موزه تا موزه های خلاق رضا دبیری نژاد

مجله گیلگمش

تصور از موزه برابر است با آثار موجود در آن؛ يعني موزه مي شود مجموعه اي از اشيا که به واسطه ارزش هاي تاريخي، فرهنگي و هنريشان گردآوردي شده و در معرض تماشا قرار گرفته اند. انسانها براي ديدن اشيا به موزه ميروند، اشيايي جذاب و شگفتي آور که عامل جذب مخاطب به موزه هستند. موزه هاي گذشته که نمونه هاي آن موزه هاي باستانشناسي و مردمشناسي است تلاش مي کردند با به دست آوردن اشياي تازه و نمايش آنها، به جذابيت خود براي جذب مخاطب بيافزايند. اما امروزه موزه ديگر محدود به اشيا، نگهداري و يا نمايش آثار نيست، بلکه مرکزي اجتماعي - فرهنگي با رويکرد خلاقانه است که در راستاي جذب مخاطبان و گردشگران بيشتر و البته هدفمند فعاليت ميکند.

ادامه نوشته

ابوالغازی بهادر خان( متوفّای 1074/1663).نوشته ی : مصطفی کافالی، ترجمه ی :  محمد قجقی

 

ابوالغازی بهادر خان( متوفّای 1074/1663)

خان ازبک خوارزم(خیوه ) ( 1663-1642 )

مولّف کتاب شجره ی تراکمه

نوشته ی : مصطفی کافالی، ترجمه ی :  محمد قجقی

       او بر اساس اطّلاعاتی که در کتابش آمده،طبق تقویم دوازده حیوانی ترکی، در سال خرگوش، مطابق ربیع الاول 1012 (اوگوست 1603) بدنیا آمده است. وی از نسل شیبان بود و پدرش، عرب محمّدخان، نواده ی جدّ چهارم خان ازبک خوارزم یعنی«یادگارخان ».مادرش« مهربانو» هم از سلاله ی یادگار خان بود.بنابراین پدر و مادرش هردو، نسب به چنگیز خان می برند.چون او اندک زمانی بعد از امحای قشون روس ها – که به سیبری غربی نفوذ کرده، اورگنچ را مورد حمله قرار داده بودند- توسّط پدرش عرب محمّد، بدنیا آمد، به « ابوالغازی » ملقّب گردید.

     اوّلین ماموریت مهم ابوالغازی خان، انتصابش به والیگری « کاث »  بود که پس از تغییر مسیر رود جیحون در سال 1619 و انتقال پایتخت از اورگنچ  به خیوه صورت پذیرفت. او سال بعد وقتی برادرانش،ایلبارس خان و سلطان حبش، با پشتیبانی طوایف اویغور و نایمان، علیه پدر شورش کردند، در کنار پدر قرار گرفت. در این درگیری پدر مغلوب و مقتول گشت، او نیز ناگزیر به  خان بخارا  پناهنده گردید.

ادامه نوشته

جنگ به روایت احمد محمود. انسان شناسی و فرهنگ

جنگ به روایت احمد محمود

 نشریه کرگدن

خبرهاي راديو عادي است

کاوه فولادي‌نسب 

جنگ براي بسياري از نويسنده‌هاي بزرگ دنيا منبع الهام بوده و هرچه باشد اين هم نظري است که: «در مرکز رمان‌هاي بزرگ هميشه يا جنگ حضور دارد يا عشق.» در ايران ما هم نويسنده‌هاي زيادي از اعاظم قدما تا جوان‌ترها و تازه‌کارها با الهام از جنگ تحميلي هشت‌ساله دست به خلق آثار داستاني زده‌اند و هنوز هم مي‌زنند؛ گرچه کم‌کمک نسلي از نويسنده‌ها دارند وارد بازار ادبي مي‌شوند که هيچ خاطره و يادگاري از جنگ ندارند و متولد سال‌هاي بعد از امضاي قطع‌نامه صلح هستند. در کلي‌ترين تقسيم‌بندي، آثار مربوط به ادبيات جنگ هشت‌ساله ايران و عراق را مي‌توان به دو گروه تقسيم کرد. گروه اول آن‌هايي هستند که به «دفاع مقدس» مي‌پردازند و هدفشان بيشتر به تصوير کشيدن رشادت‌هاي نيروهاي خودي و جنايت‌هاي دشمن غاصب است و گروه دوم آن‌هايي هستند که مفهوم «جنگ» را به ‌عنوان پديده‌اي شوم و خانمان‌برانداز در کانون تمرکزشان قرار مي‌دهند، به خصلت‌هاي فرازماني و فرامکاني آن مي‌پردازند و خيلي تلاشي براي نزديک شدن به نگاه رسمي نمي‌کنند. 

ادامه نوشته

نقش آیین ها و مناسک اجتماعی در بازسازی جامعه صفوی. سایت انسان شناسی و فرهنگ

نقش آیین ها و مناسک اجتماعی در بازسازی جامعه صفوی

دوران حکمرانی خاندان صفویه در تاریخ ایران یکی از حساس ترین و قابل توجه ترین مقاطع تاریخی کشور ما ایران است. در این دوران تغییرات بنیادی در نظام جامعه ایرانی به وقوع پیوست و دگرگونی های شگرفی در فضای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دینی رخ داد به نحوی که دوره صفویه در ایران را نمی توان با هیچ یک از دوره های پیشین، لااقل در ایران بعد از اسلام، مقایسه نمود. در مقالات و نوشته های مختلف به شباهت های حکومت ساسانیان و صفویه اشاره شده است که به نظر می رسد بیشتر به دلایل داخل شدن دین در حکومت و نیز یکپارچگی ایران در این دورهای تاریخی این شباهت مورد بررسی قرار گرفته است. 
    به هر روی صفویان برای نخستین بار پس از فروپاشی امپراطوری ساسانی، موفق شدند مرزهای ایران را به حدود مشابه آن دوران نزدیک سازند و دسته های قومی-نژادی گوناگون فلات ایران را در زیر یک پرچم گرد آورند و این انسجام را بیش از دویست سال حفظ نمایند اما اینکه ایشان برای استقرارنظام مطلوب خود و حفظ یکپارچگی ملی، از چه تدابیری بهره بردند از سوالات مورد توجه بوده است. 

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی(6)  آریا نوری.    سایت انسان شناشس و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی(6)

مساله ی مدرسه

زمامداران سیاسی در زمان انقلاب کبیر فرانسه مساله ی جوانان را مطرح کردند.در آن زمان افرادی که زیر 20 سال سن داشتند بیش از 40 درصد جمعیت را تشکیل می دادند ، این مساله در حالیست که اکثر قریب به اتفاق افراد بالای 12 سال جایی در نظام آموزشی کشور نداشتند. تا زمان پایان دوران امپراطوری ، جوانان بدنه ی اصلی ارتش فرانسه را تشکیل می دادند. در زمان انقلاب فرانسه، پروژه های عمرانی و آموزشی بسیاری کلید زده شد. ناپلئون بناپارت از سال 1802 ساخت مدارسی جدید را آغاز کرد. در این زمان مدرسه اهمیت بسیار بالایی پیدا کرد چرا که به محل اصلی تربیت شهروندان تبدیل شده بود. متخصصان آموزشی ای مانند پستالوزی[1]  ( 1746-1827) ، فروبل[2] ( 1782-1852) ، و پس از آن ها دکرولی[3] ( 1871- 1932) ، دوی[4] ( 1859-1952)، مونتسوری[5] ( 1870-1952) ، فرنت[6] ( 1896-1966) و بسیاری از افراد دیگر در این دوران ، وظیفه ی آموزش ، تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان را عهده دار شدند.

ادامه نوشته

سیماي قوم ترکمن در آثار احمد شاملو، نادر ابراهیمی، صادق هدایت.کمال الدین آرخی 1

سیماي قوم ترکمن در آثار احمد شاملو، نادر ابراهیمی، صادق هدایت
کمال الدین آرخی 1
چکیده
این پژوهش چگونگی انعکاس قوم ترکمن و فرهنگ و باورهاي این قوم را در آثار چهار تن از بزرگان ادبیات معاصر ایران بررسی می نماید. به عبارت دیگر نوع نگرش آنان به این قوم چگونه بوده است ،دیگراین که فرهنگ و آداب و رسوم ترکمن چگونه درآثار آن ها نمود یافته است. احمد شاملو اشعاري درباره زنان ترکمن و مختومقلی فراغی (شاعر ترکمن) دارد. و شیفته این قوم است. نادر ابراهیمی رمان بلند" آتش بدون دود "و چند داستان دیگرش را با توجه به افسانه ها و آداب و رسوم ترکمن نگاشته و سال ها در بین ترکمن ها زیسته است. صادق هدایت در بوف کور چشم هاي زن اثیري را به چشم هاي مورب ترکمنی تشبیه میکند و داستان کوتاه لاله را نیز با تأثیرپذیري از لاله هاي ترکمن (آوازهاي دسته جمعی دختران ترکمن) نوشته است.
کلیدواژه ها: قوم ترکمن، مختومقلی فراغی، ادبیات معاصر، آتش بدون دود، لاله
- 1 مدرس دانشگاه پیام نور بندر ترکمن

ادامه نوشته

تأثیر وقف بر مدیریت سنتی آب بلده فردوس. سایت انسان شناسی و فرهنگ

تأثیر وقف بر مدیریت سنتی آب بلده فردوس

                                                  کاظم مختارنیا، رضا رحیم‌نیا
 
 

راهی برای پویایی ارزش های معنوی و رفاه اجتماعی
وقف به عنوان سنتی کهن، در جهت تعالی ارزش­های معنوی، در طول تاریخ آدمی را همواره به خود جذب می­کرده است. جذبه­ی این سنت پسندیده را از جهات مختلف می­توان دید؛ انجام یک فریضه حسنه با نیت باقیاتِ­الصالحات، گسترش و یا حمایت از یک نوع فعالیت خاص(اعم از مذهبی، علمی، اجتماعی و ...)، مدیریت و برنامه ریزی برای ثروت توسط شخص بعد از فوتش و ... که در تمامی موارد ذکر شده نیت خیر و گام نهادن در جهت تعالی و ارزش­های معنوی به طور مشترک، بسیار با اهمیت است.

ادامه نوشته

فرهنگ اصطلاحات کلیدی در مطالعات قوم شناسی. سایت انسان شناسی و فرهنگ

فرهنگ اصطلاحات کلیدی در مطالعات قوم شناسی

نافع باباصفری


همانند سازی   خود مختاري  کلان- گروه تباری   طبقه   کشمکش و نزاع

  قومیت‌   پاکسازی قومی   اقلیت   ملت   ملیت   نژادپرستی    قبیله

ادامه نوشته

کاربرد تحلیل گفتمان در متون تاریخی دوره تیموری. سایت انسان شناسی و فرهنگ

کاربرد تحلیل گفتمان در متون تاریخی دوره تیموری

فاطمه رستمی



چکیده:
امروزه تحلیل گفتمان یکی از روش‌های مهم در مطالعات تاریخی محسوب شود. از آنجا که متون هر دوره حوادث سیاسی و اجتماعی یک جامعه را بازتاب می‌دهد، بررسی و واکاوی متون با استفاده از‌ ابزار تحلیل گفتمان، راهی مؤثر درتبیین تحولات سیاسی و اجتماعی خواهد بود. در این میان، روش نقش‌گرایانی نظیر هلیدی و ون لیون در تحلیلِ گفتمان می‌تواند در تحقق اهداف روش‌شناختی پژوهش های تاریخی راهگشا باشد. زبانشناسان نقش‌گرا با تاکید بر بافت اجتماعی به سراغ تحلیل متون رفته و آن را با توجه به موقعیت اجتماعی مورد بررسی قرار می‌دهند. پژوهش حاضر نشان می دهد که رویکرد روشی این گروه به مباحث تحليل گفتمان انتقادي نسبت به آرا فوكو و پيروانش کارآمدتر است؛ زيرا متفکرانی چون فوکو و لاکلا و موف، از یک سو به مباحث به صورت کلی پرداخته اند و از سوی دیگر روش‌شناسی مشخصی نیز ارائه نداده اند. نکته قابل تأمل دیگر اینکه، ماهیت مفاهیمی چون قدرت، حاکمیت و ایدئولوژی و فرایند تولید گفتمان قدرت و دانش متناسب با آن درسده‌هایی که این متفکران می‌زیسته اند و درباره آن نظریه‌پردازی کرده‌اند، اساساً با ماهیت این مفاهیم در ادوار تاریخی و به طور مشخص تاریخ میانه متفاوت است. این پژوهش بر آن است تا نشان دهد که چگونه می توان از ابزار زبانشناسی در عینیت سازی تاریخ میانه بهره جست. در مقاله حاضر متون تاریخی دوره تیموری از طریق مدل روشی ون لیون مورد واکاوی قرار گرفته است.

کلیدواژه: تحلیل گفتمان، ون لیون، دوره تیموری

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی(5) سایت انسان شناسی و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی(5)

 آریا نوری

دوران راز آموزی نزد رومیان

به گفته ی وارون[1] مرحلی رازاموزی ( La pueritia) در نزد رومیان تا سن 15 سالگی به طول می انجامیده است. پس از آن از 15 تا 30 سالگی دوران نوجوانی ( L’adulescntia) و 30 تا 45 سالگی دوران جوانی ( La Juventus) در نظر گرفته می شده است. یکی از ویژگی های منحصر به فرد رومیان، قدرت پدر ( La Patria Potestas) در خانواده بوده که به وی امکان تصمیم گیری در خصوص زندگی یا مرگ فرزندان را تا زمان مرگ خودش        می داده است. پسر خانواده هم به نوبه ی خود همین قدرت را روی فرزندانش در آینده ایفا می کرده است. فلانچتی[2] از همین مساله برای توضیح تاخیر نوجوانی و جوانی در رومیان اشاره می کند ، چرا که فرزند پسر استقلال خود را تنها در زمان مرگ پدرش به دست می آورد( فرانچتی ، 1996). با این حال برای جلو افتادن بلوغ در پسران مراسم خاصی هم وجود داشته است. در ماه اکتبر هر سال ، پسران جوان 15 تا 16 ساله لباس هایی مردانه به تن کرده و به سمت مرکز گردهمایی اصلی شهر حرکت می کردند ، بزرگان نیز به نسبت شان اجتماعی خود این گروه ها را همراهی می کرده اند. پس از پایان این مراسم این افراد به شهروندان مستقل رومی تبدیل می شدند ، البته شهروندانی که تحت سلطه ی پدر خود قرار داشتند. آن ها با لباس های مردانه ای که بر تن داشتند برای ایفای نقش های مخصوص به خودشان در جامعه آموزش می دیدند. در وهله ی اول آموزشی نظامی تا به وسیله ی آن برای حضور در ارتش بزرگ رم آماده شوند و پس از آن آموزش سیاسی. روابط همجنسگرایانه در رم ، بر خلاف یونان ، با وجود آنکه برخی مواقع صورت می گرفته ، اما عمل رایجی نبوده است. فرانچتی علت اصلی این مساله را تسلط پدر بر خانواده می داند ، پدری که تحمل حضور مردی دیگر در زندگی پسرش را ندارد.

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی(4)    سایت انسان شناسی و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی(4)

نوجوانی در گستره ی زمان

« آنچه که من در این کتاب بیان خواهم کرد اغلب مورد بی توجهی قرار می گیرد. این کتاب روایت حساس ترین لحظات زندگی من است و خوشحالم که به خیر و خوشی ختم شده اند. البته مساله ی اساسی آن است که در طول این لجظه ها ذهن من دستخوش تحولات بسیاری شد  و تغییرات بسیاری در آن حادث گردید. به هر حال من موفق شدم خودم را با شرایط وفق داده و ذهنم را مرتب کنم.» ( روسو، اعترافات)

درست است که مطالعه ی انسان شناسانه ی جوامع موجود کمک شایانی در آشنایی با پدیده ی نوجوانی در نقاط مختلف دنیا به ما می کند، اما بررسی تحولات تاریخی این پدیده هم خالی از لطف نخواهد بود.

ادامه نوشته

   اکبر رئیسی : تحليل چهار بعدي ماجراي دادشاه.       سایت انسان شناسی و فرهنگ

تحليل چهار بعدي ماجراي دادشاه


خلاصه: دادشاه بلوچ ، يك روستايي ساكن بلوچستان بود كه بین سال های 1321 تا 1336 عليه حكومت پهلوي دوم سر به طغيان گذاشت و آوازه اش بخصوص بعد از کشتن چند مستشار آمریکایی از مرزهای محلی فراتر رفت. خاستگاه شورش او ستم خوانین محلی بود که سرانجام پس از قریب به 15 سال با همدستی همان ها و دستور شخص محمدرضا پهلوي به کمینگاه کشیده شده و به قتل رسید. در حالیکه هنوز هم مخالفانش همسو با تبلیغات حکومت وقت او را تقبیح می کنند، اکثریت عامه و روشنفکران بلوچ و چه بسا کشور او را به دلیل جسارت خاص و شورش علیه ستم از نامدارترين چهره‌هاي ملي در تاريخ معاصر مي‌دانند.
کلمات کلیدی: دادشاه، بلوچ، بلوچستان، خوانین، پهلوی دوم، تاریخ معاصر ایران

ادامه نوشته

طرحی نو در سایه‌روشن سنت                       سایت انسان شناسی و فرهنگ

                   طرحی نو در سایه‌روشن سنّت           

   دوشنبه, 11 بهمن 1395 نشریه کرگدن

امیر بهاری

وقتي اثر هنري داراي ارزشهاي زيباييشناسانه و نظرگاه انساني باشد، راه خود را در دل تاريخ باز ميکند و به پيرامون خود روشنايي ميبخشد. آثار پرويز مشکاتيان واجد چنين مشخصهاي بودند. مشکاتيان هيچوقت از جامعهاش جدا نبود. چه در دوران انقلاب که با گروههاي عارف و شيدا مشغول به کار بود و چه در دهههاي شصت و هفتاد که آثاري درخشان را براي محمدرضا شجريان خلق کرد. نزديکي مشکاتيان به جامعه و شناخت او از سنتهاي موسيقي، او را فراتر از يک موسيقيدان موسيقي کلاسيک ايراني به مردم نزديک ميکرد. مردم هنوز «بيداد» را به خاطر دارند. وقتي خواننده ميخواند: «ياري اندر کس نميبينيم ياران را چه شد...» در دل خود بخشي از تاريخ ايران را ثبت ميکند و فغاني از عصر خود را به شکل پژواکي ناميرا در تاريخ رها ميکند. با اين همه او در سالهاي آخر چندان پويا نبود. شايد سالهاي منتهي به مرگ پرويز مشکاتيان آنقدر پيچيده و تاريک بود که او نميتوانست فراتر از خون دل خوردن - و با ساختن اثري - مردم را همراهي کند. هر اثر هنري، حتي اگر درباره تاريکترين مسائل بشر باشد، زماني از نهاد هنرمند به هستي ساطع ميشود که حداقل، کورسوي اميدي باشد و شايد مشکاتيان چنين چيزي را بهطور کامل از دست داده بود.

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی(3)  سایت انسان شناسی و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی(3)

 بازمتولد شونده ها

آیین هایی که در مرحله ی گذار به نوجوانی صورت می پذیرند عموما مرتبط با کسب دانشی جدید هستند ، در اصل در این مرحله است که بزرگسالان دانش های خود را به نوجوان انتقال می دهند تا وی بتواند نقش جدید خود در جامعه را به خوبی ایفا کند. نوجوان در این مرحله اطلاعات اساسی و پایه ای در مورد جامعه ی خود را به دست    می آورد ، بزرگترها تکالیفش را به وی یاد می دهند ، برخی مواقع زبانی پنهانی را به وی می آموزند ، به او رقصیدن و آواز خواندن را یاد می دهند و . . . ارزش هایی که به نسل های مختلف منتقل می شوند یکسان هستند چرا که وابسته به فرهنگی یگانه هستند که با گذشت زمان دچار تغییر یا افول نمی شود. کودکی که به تازگی متولد می شود، اگر توسط پیرترین فرد قبیله یا جامعه آموزش داده شود هم هیچ تفاوتی با سایرین نخواهد داشت. تغییرات به آرامی صورت گرفته و تغییری در ماهیت جامعه به وجود نمی آورند ، لزوم آموزش قوانین جامعه و ارزش های آن به نسل جوان امری بدیهی است. آنچه که جوانان امروزی در زندگی انجام می دهند همان چیزی است که اجدادشان در گذشته آموخته اند و همان چیزییست که نوادگان ایشان در آینده انجام خواهند داد. آیین های گذار از مرحله ی کودکی در بستری از نقش های محدود اجتماعی صورت می گیرد. در این جوامع شخص به خودش تعلق ندارد ، شخصیت وی در خدمت جامعه اش قرار      می گیرد حتی با وجود اینکه هر کس شخصیت منحصر به فرد خود را حفظ می کند. در این مورد می توان به سخنان ماس [1] اشاره کرد :

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی(2)                      سایت انسانشناسی و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی(2)

فصل دوم : آیین های رازآموزی[1] در جوامع سنتی

« هرچه قدر هم که درد و رنجی که ما می بردیم زیاد بود و اضطرابمان بیشتر می شد ، باز هم کسی به کناره گیری فکر نمی کرد. من هم درست مثل بقیه بودم و این فکر حتی لحظه ای به ذهنم خطور نمی کرد . . . من هم به نوبه ی خودم می خواستم متولد شوم . . . دوباره متولد شوم . . . » )کامارا لی ، کودک سیاه[2](

معیارهایی که دنیای بزرگسالی و ورود به آن را تعریف می کنند بدون شک در هر جامعه ای متفاوت است. این معیارها بر اساس آیین هایی متفاوت در پاره ای از جوامع و بر اساس مراحلی متفاوت و تدریجی در سایر جوامع مشخص می شوند. این مراحل اغلب به صورت نامحسوس انجام گرفته و در نتیجه نوجوان را از حالت تعلیقی که ممکن است در آن قرار بگیرد و آسیب هایی که به وی وارد شود در امان نگاه می دارد. از جمله ی این مراحل می توان به جدا شدن از والدین و یا ازدواج اشاره کرد. البته در صورتی که این مراحل زود انجام گیرند نشانه ی خروج از دنیای کودکی خواهند بود و نه ورود به دنیای بزرگسالی و بلوغ. پس از اینها نوبت به تولد کودک اول می رسد ، سپس ازدواج کودک اول ، تامین مخارج خانواده ، مسئولیت های اجتماعی یا مذهبی و در نهایت مرگ پدر. در پاره ای از موارد هم این مساله پیش می آید که شخصی بزرگسال از دنیا می رود بدون آنکه مراحل فوق را گذرانده باشد و به همین علت وی را به عنوان فردی بالغ به حساب نمی آورند. ( گلوزوسکی،1995[3](

ادامه نوشته

تاریخچه مختصری از نوجوانی(1)                      سایت انسان شناسی و فرهنگ

تاریخچه مختصری از نوجوانی(1)

 

فصل اول : رشد کنندگان . . .

« در زمان نوجوانی و جوانی ، ما انسان هایی کامل بودیم و ترس و درد دنیا از همه طرف ما را زیر هجمه ی خود می گرفت. در آن دوران تفاوت آشکاری بین خوشحالی و ناراحتی برای ما وجود نداشت : خوشحالی و ناراحتی در زندگی ما با هم ادغام بود ، درست مثل دنیای بیداری ما که با خواب و رویا در هم آمیخته شده است. صبح ها مثل فرد کامل و بالغی از خواب بر می خواستیم و شب هنگام در اقیانوس خواب خود ، در حالی که کاملا با دنیای ستارگان در هم آمیخته شده بودیم و تب و تاب روز سپری شده از همه طرف ما را در بر می گرفت ، به خواب می رفتیم.» ( هنری میلر ، بهار سیاه[1])

ادامه نوشته

موسیقی ایرانی در زمان غزنویان و سلجوقیان

                                       موسیقی ایرانی در زمان غزنویان و سلجوقیان

با آن که از دوره ی غزنوی و سلجوقی به خاطر رویدادهای گوناگون سیاسی و نظامی، آگاهی شایسته ای درباره ی موسیقی ایرانی در دست نیست، ولی مدارک موجود استمرار این هنر والا را تایید می کند. چنان که در روزگار محمود غزنوی موسیقی نقش قابل ملاحظه ای داشته است و بنابر آن چه در اشعار فرخی سیستانی دیده می شود، «چنگ»، ساز مشهور و متداولی بوده است.

همچنین در زمان سلجوقیان می توان از رساله ی موسیقی خیام یا خیامی (ابوالفتح عمربن ابراهیم) ریاضی دان و دانشمند نامی یاد کرد که به نوبه ی خود می تواند نمودار نظام علمی موسیقی ایران در آن روزگار باشد. پس از آن می توان از «قابوسنامه» نام برد که بخشی از آن به موسیقی اختصاص دارد و همچنان «جامع العلوم» اثر «فخرالدین رازی» که دانشنامه ای است با بخشی مختصر در موسیقی، و چون همانند «قابوسنامه» به فارسی نگارش یافته است می تواند ثمر آفرین باشد.

ادامه نوشته

ترکمن دیلی       دکتر محمد قاسم عبادی                                       

ترکمن دیلی 

                                                 دکتر محمد قاسم عبادی

 اوغوزلر هم باشقه ترک بوی، عشیرت و تیره لرینده بولنی یانی13. ینجی یوز ییللرده ترکلرینگ اورتاق کلتور و ادبیات دیلی بولن خاقانیه شیوه سنی، آغزینی و مونونگ دوامی بولن خوارزم شیوه سینی استفاده ادیبدیرلرمونگه مثال أوچین 

1310 ییلینده «قصص الانبیأ »آدلی کتابی قلمه الان رابغوزی آدینداکی بیر ترکمن دیر و کتاب خوارزم شیوه سینده یازیلندیر.[1]

بو یازی دلینده یازیلیپ گؤنیمیزه چا گلن اثرلار ویا متن لر گؤک ترک، اویغور و قره خانلی لردن غالن متن لر دیربو اؤچ دویردن غالن اثرلرین آراسینده گرامری بیر فرقلیلیق یوقدورسسلر، چکیملر و اکلرینهپسوند] غرانیمیزده هم کان بیر فرقلیلیق یوقدورسبابی ادبی دیللار منگزشتی.

مهم بیر آیرالیق و فرقلیلیق بولسه بولارینگ کلیمه خزینه سینده تی سبابی گؤک ترکلرینگ وختینداکی آبیده لاردن آلینان کلیمه لر کوپ آز و محتملا بولار کان وختلر چینلیلرینگ الینده بولنی أوچین چینجه نینگ تأثیرینده غالدیلار.اویغور دورینداکی متینلرده بولسه سانسکریتی کلیمه لرینگ کانتیگی و بودیزم ومانیهیزمه عاید قاورام واصطلاحلارینگ معنیلرینینگ تأثیرلی بیر شکیلده دیللاره غاریشنتیغی تحقیقاتچیلرجه اورتا غویلندیربالمقابل قره خانلی قره خانلی لر دورینه عاید بولن متینلرده بولسه عربی و فارسی کلیمه لرینگ کانتیگی و اسلامی اصطلاحلارینگ خلق آراسینده مشهور اکنتیگینی اورتا غویان بیر کان اثر و کتاب باردیر

ادامه نوشته

غوتاد قو بیلیگ            ترجمه ی: محمّد قجقی   

  غوتاد قو بیلیگ

          ترجمه ی: محمّد قجقی                    

مترجم فروتنانه  ترجمه ی این مقاله ی ارزشمند را به خاطره ی

زنده یاد، شادروان استاد قدیرگوکلانی تقدیم می نماید.

       یکی از مهم ترین منابع تاریخ زبان ، ادبیات و فرهنگ ترک، که در قرن 11 / م به دست «یوسف خاص حاجب» نگارش یافته است.اطلاعاتی که در باره ی یوسف خاص حاجب (اولوغ خاص حاجب) وجود دارد، از دو مقدّمه ی منثور و منظوم افزوده شده ی بعدی به کتاب واطّلاعاتی که در برخی از ابیات اثر وجود دارد،بدست آمده است.برآن اساس شاعر در « بالا ساغون»( کوز- اوردو) در خانواده ای اصیل بدنیا آمده است. او بخاطر دانش، فضیلت و تقوایش متمایز شده بود. وی اثر را در طیّ یک و نیم سال، در بالاساغون نوشت و در کاشغر به اتمام رساند.(کتاب متشکّل از 6645 بیت است).او اثر را در سال 462 / ه-429 ش ( 1069-1070/ م) به خاقان قاراخانی، تاوقاچ اولوغ بوغرا خان، پسر خاقان سلیمان ارسلان، اهداء نمود.خاقان که توانایی شاعر را مورد تقدیر قرار داده بود، منصب حاجبی خاص را که از حسّاس ترین وظایف بود، به او واگذار نمود.( در بیت 2484) براساس برخی از ابیات اثر (ابیات 371 و365) تخمین زده می شود، که سال ولادتش در حدود 1019/ م بوده باشد. یوسف خاص حاجب و کاشغرلی محمود (مولّف آثاری چون دیوان لغات الترک و جواهر النحو فی لغات الترک)در یک دوره و محیط زیسته، آثارشان را به یک زبان نوشته و ملزومات فرهنگی یکسانی را بکار گرفته اند،در حالی که می دانیم،نه همدیگر را می شناخته اند و نه آثار یکدیگر را  غوتاد قو بیلیگ( غوت+ آد- قو- بیل- ا- گ : دانش خوشبختی) به نیّت نشان دادن راه سعادت دنیوی و اخروی به انسان ها نگارش یافته و آن گونه که ادّعا شده،کتاب نصایح خشک به صاحب منصبان نیست، بلکه نظام فلسفی زندگی است که ضمن تحلیل زندگی فردی انسان و جامعه، مسئولیت های دولتی او را مشخّص می نماید.یوسف خاص حاجب منشاء ذهنیت، دانش ، فضایل و چگونگی دستیابی به آن ها و کیفیّت کار برد آن را – در حالی که رابطه و نسبت فرد و جامعه و وضعیّت آرمانی دولت را تنظیم نموده- هنرمندانه مورد تاکید قرار داده است.

                           

ادامه نوشته

مواجهه علمی با فجایع شهری  درسی که ژاپنی‌ها از جهنم "کوبه" گرفتند.ایسنا

مواجهه علمی با فجایع شهری

درسی که ژاپنی‌ها از جهنم "کوبه" گرفتند

زلزله هانشین ژاپن

ژاپنی‌ها با روش‌های علمی، زلزله و دیگر بلایای طبیعی را طوری مهار کرده‌اند که این بلایا به بخشی از زندگی روزمره آنها تبدیل شده و رفتار شهروندان و ساخت و سازها همگی بر پایه احتمال وقوع حوادثی از این دست طراحی شده است.

به گزارش ایسنا، زلزله "کوبه" از مرگبارترین زمین لرزه‌ها در این کشور بود که بیش از شش هزار کشته برجا گذاشت. در هفدهم ژانویه 1995، شهر کوبه دومین بندر بزرگ این کشور به کلی نابود شد، بزرگراه‌های این کشور از هم گسستند، بسیاری از ساختمان‌ها فرو ریخت و پل‌های زیادی منهدم شد. این زلزله شوک بزرگی در کشور ایجاد کرد و موجب شد همه به خطرهای زلزله پی ببرند.

ادامه نوشته

حیوانات در باورهای عامیانه ترکمن. وبسایت اطلاع رسانی جیحون

حیوانات در باورهای عامیانه ترکمن

ترکمن ها درباره پیدایش حیوانات و ویژگی های هر یک از آنها، اعتقادات و باروهای افسانه واری دارند که ریشه در فرهنگ کهن آنان دارد. در میان ترکمن ها هر حیوان با خصوصیاتی که ویژه خود اوست شناخته می شود. ریشه این باورها به قدری عمیق است که در برخی موارد خصلت های اشخاص را با تشبیه آنان به حیوانی مشخص – که در باور عامه مظهر آن صفات است- بیان می کنند. به طور مثال مکر روباه، قدرت ببر، سخاوت شیر، تناوری گوزن، ذلت، بدخلقی و یا رنج و مشقت سگ، تندرستی و سر زندگی اسب، زود خوابی مرغ، شب زنده داری جغد و … در میان ترکمن ها امثالی شایع است.
روایت های افسانه واری که درباره پیدایش حیوانات و یا خصایش آنها در میان عوام رایج است گاه رنگ و صیغه ای مذهبی به خود می گیرند. به عنوان مثال پیدایش کرم از چوب های کشتی حضرت نوح.
ترکمن ها از کشتن برخی حیوانات (همچون جغد و …) می پرهیزند، زیرا بر اساس روایت های افسانه وار بر این باورند که این حیوانات از انسان پدید آمده اند. به طور مثال در پندار آنها، جغد شاهزاده جوانی بوده که با جادو به شکل پرنده در آمده است و …

ادامه نوشته

تهران به وقت "پلاسکو"  مرثیه‌ای برای قهرمانان سرزمینم.    ایسنا

تهران به وقت "پلاسکو"

مرثیه‌ای برای قهرمانان سرزمینم

عملیات شبانه نیروهای امداد و نجات در پلاسکو

باز هم بهت در تهران، باز هم مردان باغیرت سرزمینم که ماندگار شدند به بهای جان‌شان...

30 دی ماه 95 در تقویم تهران سیاه شد و بهتی دیگر را بر سینه پایتخت کوباند؛ آسمان شهرم را غم گرفت و باز هم نَقل مردانی شد که مردانگی از وجودشان شعله کشید. چگونه تصویر کنم رمقی که دیگر در دستان‌تان نیست و غم سیاه نبودن‌تان را.

از زیر آوار پیامک دادید؛ دلگرم کننده بود اما جگر سوز؛ حتی تصورش هم سخت است، چه گذشت بر شما در آن ثانیه‌های سیاه، زیر تلی از دود و آتش. اصلا در آن لحظه‌های آخر دست‌تان در دست هم بود؟ کنار همدیگر بودید؟ حواس چشمان‌تان به کجا بود؟

خدایا "امن‌یجیب" می‌خوانم برای غیرت‌شان؛ کاش هنوز نفس بکشند، کاش روزنه‌ای دریچه‌ای باز باشد و دَم و بازدم‌شان برقرار؛ ای وای که اگر چنین نباشد، تکلیف‌ چه می‌شود؟

ادامه نوشته

قالی در عصر صفوی تعریف قالی و درآمدی بر پیدایش آن. سایت صنایع دستی و هنر اسلامی

تعریف قالی و درآمدی بر پیدایش آن

ناظم الاطباء در تعریف قالی اینچنین می گوید که:قالی قسمی از گلیم پرزدار گرانبها است،که بدان خالی نیز می گویند.

در ایران قالی و قالیچه از دیرباز مهم ترین محصولات صنعتی به شمار می ایند.

درواقع تاریخ دقیقی مبنی بر پیدایش این فن و هنردر دست نیست،اما از قدیمی ترین قالی های مشکوف بشر میتوان به قالی پازیریک اشاره کرد.

این قالی در سال 1949میلادی توسط پروفسور رودنکو درسیبری در نزدیکی مرز مغولستان و در فبر یکی از پادشاهان سکایی کشف شده است.در این فرش از رنگهای فهوه ای مسی،سبز روشن و زرد استفاده شده است.طرحهای ان ترکیبی از طرحهای اشوری،سکایی و هخامنشی است.طرح زمینه ان شامل گلهای 4پر اشوری می باشد و پس از یک حاشیه که از گلهای تقریبا  گوش تشکیل شده است،یک ردیف از سربازان ایرانی به چشم می خورد.طرح سواران و کلاه های مخصوص انها اصالت ایرانی ان را نمایانگر است؛نقوش انها با اشکال متداول در دوران هخامنشی و تخت جمشید مشابهت دارد.در انتهای حواشی فرش،جانوران بالدار افسانه ای دیده می شود.نوع گره این فرش ترکی است و حدود 5قرن فبل از میلاد بافته شده است.طرح و گره این فرش نشان دهنده این است که این فرش اولین تجربه بافندگان ان نبوده است و دوران تجره و کمال را پشت سر گذاشته است.این فرش اکنون در موزه ارمیتاژ سن پترزبورگ نگهداری میشود.

ادامه نوشته

بيرم خان بهارلو صدراعظم و سپهسالار امپراطوري تُرك گوركاني هند

بيرم خان بهارلو صدراعظم و سپهسالار امپراطوري تُرك گوركاني هند

بيرم خانِ بهارلو مشهور به خان خانان، صدراعظم و سپهسالار امپراطوران تركِ گوركاني هند يعني سلطان نصيرالدين همايون و سلطان جلال الدين اكبرِ كوره كن و از مشاهير شعرا و علماي شيعي مذهب قرن دهم هجري، از تركان بهارلو بوده است.

پيش از پرداختن به شرح حال اين شخصيت بزرگ و عظيم لازم است كه نگاهي مختصر به منشأ و ريشه تركان بهارلو و فعاليتهاي سياسي و ... آنها بيفكنيم تا زمان و نحوة ورود بخشي از ايل ترك بهارلو به هندوستان را دريابيم. تركان بهارلو از پرافتخارترين تركان بوده و در طول تاريخ سهم بسزائي در اعتلاء و پيشرفت فرهنگ و تمدن اسلامي- تُركي داشته و دارند. مردم شهر بهار واقع در استان همدان از تبار تركان بهارلو هستند. هم چنين بخشي از آنها با عنوان " ايل بهارلو " يكي از پنج ايل " ايلات خمسه " (ساكن در استان فارس) را تشكيل مي دهند. البته بخش هاي ديگري از بهارلوها در نقاط ديگر آذربايجان از جمله زنجان و قزوين و ... ساكن هستند. 
ادامه نوشته