هایکوهای زمستانی تِی‌جو ناکامورا ۱۳۹۰

انتخاب وترجمه: آیت حسینی؛ دانشجوی دکترای علوم زبان واطلاعات دانشگاه توکیو/

تِی‌جو ناکامورا[۱] با نام اصلی هاماکو[۲] ناکامورا در آوریل سال ۱۹۰۰ در شهر کوماموتو[۳] زاده شد.

۱۸ ساله بود که برای نخستین بار هایکوهایش در مجله ادبی «هوتوتوگی‌سو[۴]» به چاپ رسید.

در ۱۹۳۴ به عضویت هیئت تحریریه «هوتوتوگی‌سو» درآمد و در همان سال اولین مجموعه هایکوی خود را با عنوان «برف بهاری[۵]» منتشر کرد.

مراسم جشن نوروز از طرف رايزني فرهنگي در ترکمنستان برگزار شد مراسم جشن گراميداشت عيد نوروز و سال نو عصر روز چهارشنبه دوم فروردين ماه سال 91 با حضور صدها تن از ايرانيان مقيم، کارکنان ادارات ايراني ، فارسي آموزان رايزني فرهنگي و تعداد قابل توجهي از آذري ها و پيروان اهل بيت (ع) مقيم محل، از طرف رايزني فرهنگي سفارت جمهوري اسلامي ايران در عشق آباد در محل سالن اجتماعات نمايندگي ايران خودرو برگزار شد. در اين مراسم ابتدا سيدرضا ميرمحمدي سرپرست رايزني فرهنگي ضمن خير مقدم به حاضران و تبريک عيد نوروز و فرارسيدن سال نو، نوروز و آمدن بهار را الهام بخش دانست و در سخناني به طرح دو برداشت از نوروز پرداخت.

گرچه نوشتن رمان تاریخی در زبان فارسی در انعکاس ترجمهٔ آثار غربیان آغاز شد، این شکل در ایران بی‌سابقه نبود. از سوئی افسانه‌ها و نقل‌های عامیانهٔ تاریخی (ابومسلم‌نامه، رموز حمزه، اسکندرنامه، و غیره) وجود داشت و از سوی دیگر بخش‌هائی از تواریخ قدیمی (همچون تاریخ بیهقی، بدایع الوقایع، عالم‌آرای عباسی، و جز این‌ها). آمیختن حادثه و اسطوره و خرافات با مرزها و اتفاقات معین تاریخ، حصب تخیّل و حادثه‌ساز گذشتگان است. اشاره شد که رمان تاریخی، در عصر جدید زبان فارسی، تا حدّ زیادی مدیون ترجمه‌هاست، و باید اضافه کرد که در صدر این مترجمان محمدطاهر میرزا قرار می‌گیرد که نخستین بار رمان های الکساندر دوما (سه تفنگدار، کنتِ مونت کریستو و ...) را به خوانندهٔ فارسی زبان شناساند و این رمان‌ها محبوب‌ترین کتب سرگرم‌کنندهٔ روزگار خود شناخته شد. جاذبهٔ این طیف، نخستین رمان‌های فارسی را پدید آورد: شمس و طغرا نوشته محمد باقر خسروی، عشق و سلطنت نوشته شیخ موسی کبودرآهنگی و دامگستران نوشته صنعتی زاده کرمانی از مشهورترین پیشگامان این رشته به شمار است

چنان‌که شايد شنيده يا خوانده باشيد در روزگاران قديم يک تن از اهالي يونان آتش به معبد بزرگ که از لحاظ شکوه و ثروت  و آثار هنري از جمله مشهورترين بناهاي جهان بود زد تا نامش در دنيا باقي و مشهور بماند.

 حاج محمد علي سياح که شرح حال و وصف سياحت بسيار دور و دراز او را که  بيست سال طول کشيد، در 529 صفحة بزرگ اين کتاب مي‌خوانيد چنين سير و سياحتي را تا حدي ديوانه‌وار به پيش گرفت. بدون آن‌که بداند به کجا مي‌رود و چرا مي‌رود چه مقصود و منظوري دارد با جيب خالي و اسباب و لوازم بسيار بسيار اندک و ساده متجاوز از 400 شهر بزرگ و کوچک  را در آسيا و اروپا را زير پا در‌آورد و گاهي با نان و پنير و شير و سبزي شکم را سير کرده و  با آب چشمه و جويبار عطش را نشانيده و درويش وار زمين خدا را توشک و عباي نيم‌پاره را لحاف ساخته و خوش خوابيده و خوش آسايش يافته و باز صبح زود با آفتاب برخاسته وضو ساخته و نماز بجا آورده و به اميد يک پياله چاي يا قهوه هي به قدم زدن به‌راه افتاده است و عجب آن‌که همه جا طالع که مي‌توان صدها نام بدان داد و دست غيب يکي از آن همه نام و نشان است يار و ياور او بوده و بدون آن‌که خودش درست بداند که کجا هست و به‌کدام طرف روان است و به کجا خيال دارد برسد، به همه جا رسيد و عذاب گرسنگي و تشنگي  و تنهايي و سرگرداني را تقريباً مي‌توان گفت که هرگز نچشيد. خوشا به حالش که بي‌خبر بود و بي‌خبر مي‌رفت و بي‌خبر(يا اندک خبري) به وطن مراجعت کرد تا با غل و زنجير آشنا گردد و با اين‌همه آيا جا ندارد که بگوئيم:

           سیمای سیمرغ در شاهنامه و منطق‌الطیر

سیمای سيمرغ در اساطير و منابع مکتوب فارسی باستان و میانه از آغاز با سه ويژگي بارز رقم خورده است: بزرگی جثه، قدرت شفابخشی و حراستگری، و، مهم تر از همه، دانائی و رازدانی دور از دسترس آدميان خاکزي که سیمرغ را ،چه در بُعد جسماني و چه در ساحت فکري و معنوي، به پدیده ای برتر از انسان بدل مي کند. چنین دانائی و رازدانی را مي بايست پيش از ديگر ويژگي هاي سیمرغ بررسید، چه، در فرهنگ های بدوی بارزترین وجه تمایز بالداران افسانه ای از ديگر جانوران است و به آنان جا و مقامی منحصر به فرد در فراسوی جهان مادی و طبیعی می بخشد. در تحلیل اين ویژگی از آثار و افکار کارل گوستاو يونگ، روان پزشک اوايل قرن بيستم مدد خواهيم گرفت، که ما را به آن دسته از باورها و گرايش هاي مشترکی رهنمون شده است که نيمه پنهان و پنهان همچنان در اذهان آدميان حضور دارند. چنین گرایش هائی نه در ضمیر آگاه یکایک آدمیان نقش بسته و نه در حافظۀ جمعی اقوام و مردمان چهرۀ مشخّصی به خود گرفته است.

يكي از سوالات مهم و قديمي در روانشناسي و زبان‌شناسي مربوط به رابطه زبان و تفكر است. آيا زبان تنها شرط وجود فعاليت‌هاي عالي ذهن مانند تفكر، تخيل، تجريد، تعميم، استدلال، قضاوت و مانند آن است؟ آيا اگر ما زبان نمي‌آموختيم از اين فعاليت‌هاي عالي ذهن بي‌بهره مي‌بوديم؟ چنانچه براثر تصادف يا بيماري قدرت سخن گفتن را از دست بدهيم، آيا قدرت تفكر را نيز از دست خواهيم داد؟ اين سوال ها تازگي ندارد و از ديرباز توجه فلاسفه و متفكرين را بخود مشغول داشته است. افلاطون معتقد بود كه در هنگام تفكر روح انسان با خودش حرف مي‌زند. واتسون از پيشروان مكتب رفتارگرايي در روانشناسي اين مطلب را به نحو ديگر بيان كرده‌است. او معتقد است تفكر چيزي نيست مگر سخن گفتن كه به صورت حركات خفيف در اندام‌هاي صوتي درآمده‌است. بعبارات ديگر تفكر همان سخن گفتن است كه وازده شده و به صورت حركات يا انقباض‌هايي خفيف در اندام‌هاي صوتي ظاهر مي‌شود.

موجب خوش‌وقتي است كه چاپ جديدي از كيمياي سعادت، اثر گران‌قدر محمد غزالي (450- 505ه.ق) به فارسي، به‌صورتي كامل و با تصحيحي انتقادي براساس نسخه‌هاي معتبر اخيرا طبع و منتشر شده است و فارسي خوانان از مطالعۀ آن برخوردار توانند شد. دربارۀ شخصيت نافذ محمد غزالي طوسي در زمينۀ نشر معارف اسلامي و نيز راجع‌به كتاب بسيار مهم او احياء‌علوم‌الدين سخن بسيار گفته شده است و نيازي به تكرار آنها نيست. اما كيمياي سعادت كه خلاصه و چكيده‌اي از احياء‌علوم‌الدين به فارسي است و در آخرين سال‌هاي قرن پنجم هجري بقلم آمده هم بعنوان يادگاري از روزگار پختگي و ژرف‌انديشي غزالي قابل ملاحظه است و هم از لحاظ قدرت او در نويسندگي و نمونه‌اي از نشر توانا و ساده و روان فارسي در عصري كه اين زبان توش و توان و پويايي شگفت‌انگيزي داشته است.

      شمس الدين والي دولت سلجوقيان عراق در آذربايجان، دولت ايلدنيزيان را درسال ۱۱۴۶ تاسيس كرد. دولت ايلدنيزيان كه ديگر شهرهايش نخجوان و گنجه بود، در اواخر قرن سيزدهم به صورت قدرتمندترين دولت منطقه درآمد. فقط در سال ۱۲۲۵، به علت تسخير تبريز از سوي خوارزمشاهيان، مجبور شد به اين دولت ملحق گردد.

     تبريز يكي از مهمترين شهرهاي ترك بوده و يك مركز بزرگ فرهنگي است. تبريز امروزه مركز استان آذربايجان شرقي و چهارمين شهر بزرگ ايران ميباشد. اين شهر در دامنه هاي شمال كوه سهند، مابين درياچه اروميه و درياي خزر و در شمال غربي ايرا ن قرار داشته و از سطح دريا ۱۷۴۸ متر ارتفاع دارد. 

  در تقسيمات جغرافيايي امروز ايران، تبريز مركز استان آذربايجان شرقي است. تبديل تبريز به يك شهر بزرگ، با فتح اين شهر توسط طغرل بيگ سلطان سلجوقي در سال ۱۰۵۵ آغازشده است.

  به نیای مشترک ترکانی که امروزه در ترکمنستان، ایران، افغانستان، ترکیه، آذربایجان ، عراق و سوریه زندگی می کنند،  اوغوز یا ترکمن گفته می شود.

در مورد پیدایش کلمه  " اوغوز" نظرات متفاوتی وجود دارد. گفته شده که " ok" به معنای " طایفه و قبیله" و " z  " علامت جمع  است. بنا بر این " ok- uz" به معنای " طوایف و قبایل" است. افرادی هم معتقد هستند ، آن کلمه  مترادف کلمه ی "oyrat" به معنای " خشن و شریر" می باشد.

 اوغوزها در زمان های پیشین به دو گروه " اوچ اوق " و " بوز اوق " تقسیم می شدند. بعد ها به قبایل: دوقوزاوغوز- آلتی اوغوز- و اوچ اوغوز نیز تقسیم شدند. اوغوزها از 24 طایفه  تشکیل شده اند. از این تعداد 12 طایفه به " بوز اوق " و 12طایفه به " اوچ اوق" تعلق دارند.

دكتر جواد سخا، كارشناس و منتقد تاريخ در نشست نقد و بررسي كتاب «عهد قاجار: مذاكره، و دولت در ايران قرن سيزدهم» گفت: در تاريخ ايران دوره قاجاريه ما از فقر اطلاعاتي رنج مي‌بريم و بيشتر به مواردي پرداخته شده كه بعد تاريخي ندارد. چگونگي پردازش مسأله و اين كه چگونه خواننده را به درون مباحث آورده شود از ويژگي‌هاي يك كتاب تاريخي خوب است.- به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، كتاب «عهد قاجار: مذاكره، و دولت در ايران قرن سيزدهم» نوشته ونسا مارتين با برگردان حسن زنگنه عصر روز يكشنبه (30 بهمن) با حضور منتقدان و تاريخ‌پژوهان در سراي اهل قلم موسسه خانه كتاب نقد و بررسي ‌شد. در اين نشست دكتر جواد سخا (كارشناس تاريخ)، جعفر گلشن (منتقد و پژوهشگر) و خديجه معصومي (دبير نشست) به بحث و گفت‌وگو در اين باره نشستند.

 

هستند فرهنگ‌سازان و دانشمندانی که جوانی را با سیاست  شروع می‌کنند و در میان‌سالگی و پیری سیاست را سه طلاقه کرده و راه ماندگارتری برای خدمت به مردم انتخاب می‌کنند. لویی پاستور در کمون پاریس جنگید و وقتی به آرمان‌های عدالت‌خواهانه خود دست پیدا نکرد و دوست‌ها و هم‌رزم‌هاش را بر کف خیابان و در خون خود غلطیده دید سیاست و فکر سیاسی را بوسید و کنار گذاشت و خود را وقف علم کرد تا به قول خودش از طریق بهتری به آدمی‌زادگان خدمت کند و از لویی پاستورِ رزمندة نبرد کمون پاریس لویی پاستورِ دانشمند و میکروب‌شناس سربرآورد.

     علی‌اکبرخان دهخدا، پسر خان‌باباخان پسر آقاخان پسر مهرعلی‌خان پسر رستم خان(پسر قلیچ خان) پسر سیف‌اله‌خان است که در طهران-  و نه تهران –  و در کوچة قاسم‌علی خان و در محلة سنگلج به دنیا می‌آید. پدرش مالکی در ناحیة  ایل‌نشین چگینی در بلوک قاقازان واقع در شمال‌غربی و غرب قزوین است. اما علی‌اکبرخان دهخدا خان‌زاده بزرگ نمی‌شود

با سابقه ترین انسیکلوپدی جهان مغلوب اینترنت شد.چاپ بریتانیکا معروف ترین دانشنامه اطلاعات عمومی در جهان متوقف شد.این دانشنامه معروف که ۲٤٤ سال است به طور مداوم انتشار می یابد، به دنبال فروش آخرین نسخه چاپ شده آن، تجدید چاپ نخواهد شد.

لازم به ذکر است ورژن دیجیتالی این آنسیکلوپدی که انتشار آن از سال ۱۹۹٤ آغاز شده همچنان ادامه خواهد داشت.موسسه ی ناشر این دانشنامه اعلام کرده که به دنبال پیشرفت سریع تکنولوژی اخیرا نزدیک به ۸٥ درصد از درآمد خود را از طریق اینترنت کسب می کنند و همین امر باعث شده تا به  چاپ این دانشنامه پایان دهند.

این دانشنامه ی معروف در سال ۱۹۹۰ با یک تیراژ ۱۲۰ هزاری رکورد شکسته بود. اینطور به نظر می رسد که در دنیای امروزی و در حالی که هر روز برتعداد کاربران اینترنت افزوده شده و استفاده از  آثار دیجیتالی در فضای مجازی به این اندازه آسان شده است، چاپ این داشنامه ها امری غیر ضروری باشد.

منبع: ت.ر.ت فارسی

تازه ییلینگ قوتلی بولسین