برخی از مکتوباتی که " مته " خاقان بزرگ هون به فرمانروای چین " هیائو- ون (Hiao-Wen  ) نوشته

است، در بایگانی های چین نگهداری می شوند. در این نامه که " مته " به فرمانروای چین نوشه ،

اندیشه ها و افکار مرتبط با صلح، آرامش و اعتماد او جلب نظر می نماید. در نامه ی مذکور این مطالب

وجود دارد." خاقان بزرگ هون ، که از طرف تانری – خداوند- بر تخت سلطنت جلوس نموده است، به

فرمانروای چین درود می فرستد و برای او سلامتی آرزو می کند. اخیرآ نامه ای از آن اعلیحضرت دریافت

گردید که متضمن صلح و روابط حسنه بود. این امر خواسته ی هر دو طرف می باشد. آنچه در نامه بیان

شده، همان گونه که مقتضی بود، بجای آورده شده است.

 در این اواخر محافظین مرزی جنابعالی به " توکی" ( Toki) خان غرب، بی اعتنایی می نمایند." توکی"

 بدون کسب اجازه از من و تحت تاثیر" هو- هیو- نانچ جو"( Hu-Heu Nançju ) و دیگران با محافظین چینی

 در گیر شده و بدین گونه " تفاهم نامه " ای که بین دو فرمانروا به امضاء رسیده بود، نقض گشته و به

روابط حسنه ، صدمه وارد شده است.خاقان چین ، کشورش را در حالت خصومت با دولت همسایه قرار

داده است.دو نامه ی خشم آلوده از فرمانروای چین واصل گردید. پیک ما، که حامل جواب ما به شما

است، در راه است. شاید پیک چینی هم در راه باشد.این وضع به ایجاد شرایط نا خواسته بین دو دولت

همسایه منجر شده است.آنچه تفاهم را نقض نموده، اقدامات برخی از محافظین می باشد.برای تنبیه آن

ها به " توکی بی" دستورات لازم صادر شده است. با امداد تانری، و در سایه ی چست و چالاک بودن

دلاورانمان و پرتاپ و توان بودن اسبانمان،در درگیری با فتنه جویان و اخلالگران ، پیروز شدیم.به خاطر

برندگی شمشیرهایمان ، فتنه گران شکست خورده ، تسلیم گشتند.

 در این اواخر در آسیای میانه بر " بولان" ( Bölan)، اوسون (Usun)، هوکوت(Hukut) و امثالهم و کلآ بر۲۶

طایفه غلبه  یافته و قلمروی آن ها را  تحت حاکمیت خویش در آورده ایم. اهالی این سرزمین ها ، همگی

 متابعت ما را پذیرفتند و همه ی طوایف ، ایل – مطیع- ما گشتند.

 عزم نموده ایم ، پس از این که در سرزمین های شمالی صلح و آرامش و اعتماد ایجاد نمودیم،به

لشگریان  استراحت داده واسبا نمان را در چراگاه ها رها کنیم. مصمم هستیم آن چه را که اتفاق افتاده

فراموش کرده و برای تجدید تفاهم نامه ی سابق، تلاش نمائیم. بگذار تا مثل سابق، مردمانی که در کنار

 مرزها سکونت دارند، در صلح و آرامش زندگانی کنند. کودکان بزرگ شوند و کهنسالان تا پایان عمر ، در

صلح و آرامش بیاسایند.بگذار از نسلی تا نسل دیگر صلح و امنیت حاکم باشد.

 چون تا کنون خبری از فرمانروای چین به دست نیاورده ایم، این نامه را با" هیو- تسیه" (He-U-Tsiye )

وزیر دربار، ارسال می نمایم. به همراه او : یک شتر، دو راس اسب – مرکوب – و ۸ راس اسب درشگه،

تقدیم می شود.اگر فرمانروا خواهان نزدیک نشدن " هون ها" به مرزهای چین می باشند، به محافظین

مرزها و به مردمانی که در کنار مرز زندگی می کنند، دستوری صادر نمایند تا از مرزها دور شوند.