موسیقی درمانی دربیماستان های دوره ی سلجوقی و عثمانی

ترکان که تحقیقات و نتایج بدست آمده از آثار فضلایی چون رازی، فارابی، ابن سینا، حسن شعوری و گورک زاده« حسن افندی گورک زاده» را بکار بسته اند، اولین افرادی بودند که در دوره های سلجوقی و عثمانی ،به صورت جدّی، به اجرای شیوه ی موسیقی درمانی پرداختند.پزشکان قدیمی ترک: ترس، هیجان، شک و تردید و تلاطمات روانی را با موسیقی درمانی ، معالجه می نمودند.

در « مهتر خانه ی خا قا نی » بیمارستان ها و دارالشفاهایی که برای بیماران روانی ساخته شده بودند، در روزه وساعات خاصّی، موسیقی اجراء می شد.آلات موسیقی عبارت بودند از: سرنا، طبل،بالابان، نقّاره، زنگ « زنگوله» و دهل. واکنش نبض بیمار در مقابل اجرای قطعات موسیقی،

به پزشک در تشخیص و مداوای بیمار کمک می نمود.

بیمارستان نور الدّین

 این بیمارستان اولین بار توسّط فرمانروای سلجوقی « دوقاق » در شام ایجاد شد.در سال 1154 /م هنگامی که « زنگی آتابی نور الدین» فرمانروایی شام را از طرف سلجوقیان بدست آورد،تعمیر و مرمّت گشت و به فعالیت پرداخت.می دانیم که در این بیمارستان، بخش ویژه ای برای بیماران روانی وجود داشته است.در همین بخش مداوا با موسیقی اجراء می شده است.«عبد المجید افضل الدوله محمد بن عبد الله البهیلی» سر پزشک، هم به عنوان طبیب و هم به عنوان یک موسیقی دان، در باره ی نقش و جایگاه موسیقی ، در تداوی بیماران تحقیق نموده است. اولیاء چلبی که در سال 1648 به آن جا رفته نوشته است که در این بیمارستان، بیماران روانی را با موسیقی مداوا می نمایند.

مدرسه ی پزشکی و بیمارستان گوهر نسیبه در قیصریه

این اولین مدرسه ی طب در دوره ی سلجوقیان بود.در آن جا 18 اتاق اختصاص به مداوای بیماران روانی داشت.بنای مدرسه از جهت معماری برای اجرای موسیقی مناسب بود.این بنا امروزه به عنوان «موزه ی تاریخ پزشکی، دانشکده ی پزشکی گوهر نسیبه قیصریه» همچنان به فعالیت مشغول می باشد.

مسجد جامع بزرگ و دارالشفای دیورگی( دار الشفای ملک توران)

قسمت دار الشفاء در سال 1228-/م توسّط توران ملک سلطان، دختر فخر الدین، امیر ارزنجان درست شد. این دار الشفا ، که از مراکز اجرای موسیقی درمانی در آناتولی بود، جزو سه موردی بود که در سال 1985 ار طرف « یونسکو» در فهرست «میراث فرهنگی دنیا» ثبت گردید.