نویسنده 84 ساله برنده نوبل ادبیات در سخنرانی خود بر قدرت بالقوه ادبیات بر تغییر زندگی انسان‌ها تاکید کرد و گفت «دیکتاتورها همواره به ادبیات بدگمان بوده‌اند. آن‌ها می‌دانند که ادبیات تهدیدی برای آن‌ها به شمار می‌آید.»

او در ادامه افزود که به مدت 300 سال تحت رژیم‌های استعماری در امریکای لاتین سکوت رمان‌ حکم‌فرما بود؛ پیش از آن که در قرن 18 اولین کتاب‌ها مسیر خود را از فانتزی و خیال به سوی داستان پیدا کنند و در ادامه اشاره کرد «تخیل همیشه وجود داشته است، اما رمان‌ها چیزی فراتر از سرگرمی محض هستند. در آن‌ها تمایلی به تسلیم و گردن نهادن دیده نمی‌شود. آن‌ها به واقعیت متفاوتی اشاره می‌کنند.»

نویسنده پرویی که از زمان نامزدی ناموفق برای ریاست جمهوری در سال 1990 در لندن و اسپانیا زندگی می‌کند در ادامه افزود: «ادبیات این امکان واستعداد را دارد تا به یاد ما بیاورد که اشکالی در چیزی وجود دارد. ادبیات به ایجاد نارضایتی و دگراندیشی کمک می‌کند و ما به عنوان شهروند اگر نخواهیم یک زامبی و مرده متحرک صرف باشیم و هرچیزی را که از بالا به ما تحمیل می‌شود بی‌چون و چرا بپذیریم ضروری است که جامعه را با ادبیات اشباع کنیم.»

یوسا که از مدت‌ها قبل شور و اشتیاق خود را به کمونیسم کنار زده و خود را لیبرال نامیده به جوامع غیر آزاد به صورت کلی و بدون ذکر خاص کشورهای امریکای لاتین که دموکراسی عمیقا تحت فشار است اشاره می‌کند. با این‌حال او در این مراسم به ظرفیت اتوپیایی بالقوه ادبیات تاکید کرد و اشاره کرد که به ویژه در کشورها و جوامع غیرآزاد ادبیات عنصری مهم از عمل و اقدام است و به ما نشان می‌دهد که غیر ممکن می‌تواند ممکن شود.

 او در ادامه درباره تاثیر پاندمی بر دنیای کنونی بیان داشت «پاندمی سبب شده مردم متوجه شوند که تصور اشتباه و متکبرانه‌ای از سلطه و تسلط بر همه امور داشته‌اند و طبیعت هنوز می‌تواند ما را با چالش‌های وحشتناکی رو‌به‌رو کند.»

برنده نوبل ادبیات سخنرانی خود را با این عبارت که «کتاب‌ها راهی موثر برای ایجاد رویای مردمی در ساختن جهانی متفاوت و بهتر هستند» پایان رساند.

جشنواره ادبی بین‌المللی برلین علی‌رغم شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های آن بیستمین سالگرد خود را با حضور نویسندگان بزرگی اورلگا توکارچوف، برنده بوکر 2019، دانیل کلمان، نویسنده آلمانی، نورا بوسونگ، شاعر و نویسنده آلمانی برنده جایزه توماس‌مان، توماس هتچه،نویسنده مطرح آلمانی، کلوم مک‌کان، نویسنده ایرلندی برنده جایزه کتاب ملی امریکا و ریچارد فورد، رمان‌نویس امریکایی برای جایزه پولیترز و.... برگزار کرد.