فهرست آثار تاريخ و جغرافيا،منتشره توسط مركز پژوهشي ميراث مكتوب( قسمت سوم)
|
|
اسناد پادريان كرملي (۱۷۰ سند مربوط به گروه مسيحيان مشهور به پادريان كرملي در عصر شاه عباس صفوي) بازمانده از عصر شاه عباس صفوي ( فارسي)/ تصحيح دكتر منوچهر ستوده با همكاري ايرج افشار تهران: ۱۳۸۳- ۳۲۸ ص شابك: ۰-۹۵-۶۷۸۱-۰۹۶۴ اثر حاضر، شامل 170 سند (= فرامين و مكاتبات) مربوط به گروه مسيحيان مشهور به پادريان كَرمِلي عصر شاه عبّاس است كه براي تجارت (و در ضمن آن براي تبليغ مسيحيت) به ايران آمده بودند. اهميّت اين اسناد مشخص است. زيرا بدون دستيابي به اين مدارك، حتّي از راه سفرنامه‌هاي اروپائيان نيز ممكن نبود كه نسبت به روابط ميان صفويان و مسيحيان تا اين اندازه اطّلاعات جزئي با ارزش به دست آورد. اثر حاضر، بر اساس نسخة يگانة ترجمة فارسي اسناد ياد شده كه در كتابخانة ملّي شهر ناپل ايتاليا نگهداري مي‌شود، آماده شده است. |
|
| |
|
|
تاريخ عالم آراي اميني (شرح حكمراني سلاطين آق‌قويونلو و ظهور صفويان) ( فارسي)/ فضل الله روزبهان خنجي اصفهاني ( سده 9)؛ تصحيح محمد اكبر عشيق تهران: 1382- 519 ص شابك: 2-77-6781-964
فضل‌اللّه بن روزبهان خنجي اصفهاني، متخلّص به امين، از دانشمندان و تاريخ نگاران اديب سدة نهم و دهم هجري بود و مقارن عهد آق قويونلوها و صفويان و شيبانيان مي‌زيست. وي تعليم يافتة محضر استاداني چون عميدالدين شيرازي و جلال‌الدين دواني است. مؤلف، تاريخ عالم‌آراي اميني را به دستور يعقوب بيك تركمان آق قوينلو فرزند اوزون حسن و در شرح احوال ملوك بايندري از عهد اوزون حسن تا زمان مرگ سلطان يعقوب نوشته و در مقدّمة آن مسئلة خلافت پيامبر اكرم (ص) را مطرح كرده است. ذكر وقايع و حوادث در اين كتاب يا چشم ديد مؤلف است و يا مسموعاتي است از ناقلان ثقه. تاريخ عالم‌آراي اميني از منابع مهم تاريخي و ادبي زبان فارسي بوده و نويسنده به‌عنوان وقايع نگار دربار سلطان يعقوب در اين اثر رويدادهاي دوران انحطاط تيموريان هرات و ظهور صفوريان را به رشتة تحرير كشيده، بسياري از فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي شيخ حيدر ـ پدر شاه اسماعيل ـ و شيخ جنيد را براي كسب قدرت بيان كرده است. همچنين اين اثر راهنماي ارزشمندي براي شناخت طبقات اجتماعي، مناصب و مشاغل ديواني و اقوام آن روزگار به شمار مي‌آيد. |
|
| |
|
|
مرآت واردات ( تاريخ سقوط صفويان و پيامد آن و حكمراني ملك محمود سيستاني) (فارسي)/ محمد شفيع طهراني ( سده 11) ؛ تصحيح دكتر منصور صفت گل تهران: 1383- 300 ص شابك: 3-85-6781-0964 محمدشفيع طهراني متخلص به «وارد» ريشه در خانداني از سادات طهراني داشت. پدر او، محمدشريف در عهد اورنگ زيب به هندوستان مهاجرت كرد و در آغاز در حيدرآباد و سپس در مكينه اقامت گزيد. در همين محل و در سال 1087 قمري محمدشفيع ديده به جهان گشود. محمدشفيع طهراني پس از مرگ پدر، به خدمت شاهزاده عظيم درآمد، اما پس از چندي از اين كار كناره گرفت و با پشتيباني بيرام‌خان زندگي خويش را وقف ادبيات، شعر و تاريخ كرد. از ديدگاه تاريخ عهد صفويان، مخصوصاً از لحاظ تاريخ سقوط سلسلة صفوي و پيامدهاي آن، با ارزشترين اثر طهراني مرآت واردات به شمار مي‌رود. اين متن دربرگيرندة مشاهدات و يادداشتهاي نويسنده در زمينه‌هاي متنوع است كه در عين حال شامل توصيفي دربارة جزاير متعلق به هندوستان، وقايع تاريخي معاصر نويسنده و تذكرة مشايخ صفويه است. همين بخش از مرآت واردات براي تاريخ صفويان بسيار اهميت دارد، زيرا دربردارندة اطلاعاتي باارزش دربارة خاندان صفويه از شيخ صفي‌الدين اردبيلي تا شاه سلطان حسين و گزارش مفصل سقوط سلسله صفوي است. مرآت واردات متني پراهميت براي بررسي اوضاع ايران در عهد كوتاه افغانان، كوششهاي شاه تهماسب دوم براي اعادة سلطنت صفويان و منبعي مهم براي دوران فرمانروايي ملك محمود سيستاني در خراسان به شمار مي‌رود. |
|
| |
|
|
مجموعه آثار ( مجموعه گزارشهاي وي از مناطق خوزستان، لرستان، سرخس، كلات نادري و سفرنامه مكه) قراگوزلو ( فارسي) / حاجي عبدالله خان قراگوزلو امير نظام همداني ( سده 14)/ عنايت الله مجيدي تهران: 1382 ، 430 ص شابك: 7-83-6781-0964 نويسنده و گزارشگر مجموعة حاضر، حاجي عبداللّه خان قراگوزلوي لتگاهي همداني، داراي القاب و مناصبِ سرهنگ فوج فدوي، ميرپنجه، سرتيپ، اميرتومان، امير نويان، ساعدالسلطنه، سردار اكرم و امير نظام، فرزند مصطفي قلي‌خان قراگوزلو اعتمادالسلطنه، در گذشته 1298 ه. ق مي‌باشد. اثر حاضر مجموعة هشت گزارشي است كه محقّق بدانها دست يافته؛ يعني: 1. كتابچة خوزستان و راه لرستان 2. گزارش سرخس و قلعة ناصريه 3. كتابچة مرو 4. كلات نادري (گزارش اوّل) 5. كلات نادري (گزارش دوّم) 6. كتابچة بازديد تعميرات كلات 7. ماليات فارس 8. سفرنامة مكّة معظّمه بدون شك، انتشار اين مجموعه، بخشي از زواياي مبهمِ اوضاع سياسي ـ اجتماعيِ عصر قاجار را بخوبي روشن مي‌كند. |
|
| |
|
|
مرآة الحرمين ( تاريخ و جغرافياي شهر مكه) ( فارسي)/ ايوب صبري پاشا، ترجمه عبدالرسول منشي ( سده 11)، تصحيح جمشيد كيان فر تهران: 1382- 518 ص شابك: 6-30-6781-0964 مؤلّف، ايّوب صبري (در گذشتة 1308 ه.ق) از فضلاي دولت عثماني است كه در سالهاي پايان عمر خويش مشاهدات خود را از سفر تاريخي مكّه در كتاب مرآة‌الحرمين به رشتة تحرير درآورده؛ و ميرزا عبدالرسول منشي از مترجمان دارالترجمة ناصري به دستور ناصرالدين شاه آن را از تركي به فارسي برگردانده است. آنچه پيش روي شماست 2 مجلّد از پنج مجلّد اصلي مرآة‌الحرمين است كه به تاريخ و جغرافياي مكّه اختصاص دارد و در آن به تعمير بناي خانة خدا توسط سلطان عثماني نيز اشاره شده است. |
وبلاگ رسمی بنیادمختومقلی فراغی