معرفی کتاب راشیکات‌الهند(تناسب نزد هندیان)؛ تألیف: ابوریحان محمد بن احمد بیرونی؛
راشیکات‌الهند
(تناسب نزد هندیان)
تألیف: ابوریحان محمد بن احمد بیرونی
(362 ـ پس از 442 هـ.ق)
تصحیح، ترجمه و تحقیق: محمد کاوه یزدی
تهران: 1389 ـ 109ص
بها با جلد سخت: 26000 ريال، قطع وزیری
این کتاب دارای 6 بخش اصلی شامل: مقدمه، تصویر نسخۀ خطی راشیکات‌الهند، متن رساله، ترجمۀ فارسی رساله، شرح رساله و نمایۀ اصطلاحات است که در ذیل به چکیده‌ای از آن اشاره شده است.
نویسنده در این کتاب، ابوریحان بیرونی را یکی از مهمترین شخصیتهای علمی تمدن اسلامی دانسته و او را به عنوان بزرگترین دانشمند سراسر اعصار بشری معرفی کرده است.
وی با اشاره به آشنایی ابوریحان بیرونی با زبان سانسکریت، به ترجمۀ برخی کتابهای وی از زبان عربی به سانسکریت و بالعکس تأکید کرده و در ادامه چنین نوشته است که بیرونی، آثاری را نیز در مورد معارف هندیان به رشتۀ تحریر در آورده که از بین این آثار می‌توان «راشیکات‌الهند» را نام برد.
این کتاب شامل متن اصلی و تصحیح شدۀ اثر بیرونی است. موضوع این رساله نسبت و تناسب است که شامل تعریف نسبت و تناسب و خواص تناسب می‌باشد. بیرونی در این رساله به بررسی روشهایی که هندیان برای حل تناسبهای مرکب به کار میبردهاند، پرداخته است. در ضمن این کار نامهایی را که آنها به انواع تناسب، با توجه به تعداد اجزاء آن میدادهاند، آورده است.
«راشیکات‌الهند» رسالۀ نسبتاً کوتاهی در 15 برگ است که توسط ابوریحان بیرونی (362ـ پس از 442 هـ.ق) نوشته شده است. این رساله تنها اثر به جای مانده از بیرونی به شمار میرود که مستقلاً دربارۀ حساب نوشته شده است و بیرونی در آن ابتدا نسبت و تناسب را بر اساس ریاضیات یونانی (اصول اقلیدس) آورده و بعد از آن به تناسبهایی با حداکثر هفده مقدار معلوم اشاره نموده و لقبهایی که هندیان به این‌گونه تناسبها نسبت میدادهاند، آورده است.
منبع: سایت مرکز پژوهشی میراث مکتوب
وبلاگ رسمی بنیادمختومقلی فراغی