در حال تراشيدن تپه،ماشين راه سازي به سنگ بزرگي بر خورد نمود. كارگران براي خورد كردن سنگ،ابتدا خاك هاي روي آن را با بيل پاك كردند،ولي متوجه شدند كه آن سنگ،سنگي  تراشيده شده است.موضوع به مقامات اطلاع داده شد.باستان شناسان متوجه شدند كه با اثري تاريخي روبرو هستند.آن تپه،تپه اي دست ريز بود.باستان شناسان تپه ي خاكي را مورد حفاري قرار دادند و با «مقبره ای» با شکوه مواجه گردیدند. سنگ «قبر»نبود،بلكه يادآور اتاق فراعنه ي مصر در «اهرام» بود.همه ی اطرافش بسته بود.اتاقی بود که با سنگ های حجاری شده ساخته شده بود.اتاق را با دقت گشودند.شگفتی وتحیٌر آن زمان ظاهر شد،زيرا اتاق،مملو از اشياي طلايي بود كه درون آن را منوٌ  ر ودرخشان ساخته بود.البته اشياي غير طلايي نيز در اتاق وجود داشت.چشمگير ترين شي ـكه قابل توصيف نبود- لباسي از جنس طلا بود.لباسي كه از چكمه تا به كلاه،از كمربند تا شمشير همگي از طلاي ناب ساخته شده بودند.«کلاه» لباس طلایی با «تیر» و «تاج» تزیین شده است.در محاذات پیشانی اشکال برجسته ی«قوچ»و«آهو» و «اسب» وجود دارد.به این نوع اشکال برجسته در غلاف « قمه »ودیگر اشیآ نيز بر خورد مي كنيم.در سمت چپ كمربند او يك « شمشیر»و در سمت راست آن یک « قمه » آویخته است.پاچه های صاف شلوار در زیر کت او، در داخل چكمه قرار گرفته اند.« کت »از صدها قطعه مثلث طلایی بهم پیوسته شکل گرفته است. قسمتی از پاچه های شلوار -بین چکمه و زانو -از قطعات مثلثی شکل و خود چکمه از قطعات مربع شکل « طلا » ساخته شده اند.مورخین بر آنند ،كه اين لباس متعلق به يك شاهزاده است،اما اينكه هويٌت او  كيست ،نمي دانند.به همين خاطر در نوشته ها،از او با عنوان «مردی با لباس طلایی »یاد می شود.این لباس متعلق به یک شاهزاده ی ترک است ، كه در قرن پنجم قبل از ميلاد زندگي مي كرده است.اين لباس امروزه در موزه ي آلما آتا نگهداري مي شود وسندي است كه بر تاريخ ۲۵۰۰ ساله ي تركان روشنايي انداخته است.لباسي كه از طلاي ناب ساخته شده و هيچ نمونه ي مشابهي از آن در جهان وجود ندارد.مورخيني كه ۴۸۰۰ قطعه ي طلايي،ظرف ،گلدان،ملاقه آيينه ،قاب شانه ي كشف شده در «مقبره » را مورد بررسی قرار داده اند، اتفاق نظر دارند كه اين اشيآُ،دستاوردهاي تمدني بسيار پيشرفته است ، كه در قرن ۵ قبل از ميلاد وجود داشته است.مورخين همچنين معتقدند كه بانيان آن تمدن پيشرفته ،بخاطر حمله ي چيني ها،مجبور به خروج از آلتاي و عزيمت به منطقه ي قزاقستان امروز شده اند وبه نام « سكاها » شناخته شده و طایفه ای ترک بوده اند.«سکاها»که نام جمعی از اقوام تورانی در قرون ۸ تا ۴ قبل از میلاد بوده است  ابتدا در «تيان شان » وسپس در آ سیای جنوب غربی زندگی می کرده اند. بعدها « سغدی ها » که  ریشه ی ایرانی داشته اند،نيز با آنها اختلاط يافته اند. سكاها در گستره اي بين فرغانه،كاشغر،درياچه ي آرال،درياي خزر و در مناطقي كه امروزه در جنوب روسيه قرار دارد، حكومتي تاسيس نموده بودند. اعتقادات و رسوم دفن اموات آنها شباهت به «آلتاييان »و «گوك تركان »دارد.آن دولت چون هم از طرف ایران و هم از طرف چینیان ، به شكلي مداوم مورد تهاجم قرار داشت، در قرن ۵ قبل از ميلاد، از صحنه ي تاريخ خارج گرديد.امروزه تركان « یاکوت » خود را « سکا » می نامند.

به هر تقدیر،ارزشمندترين شي اي كه از مقبره به دست آمده،نه آن ،طلا است و نه ديگر اشيايي كه به دست آمده اند،ارزشمند ترين« سند » ظرفی نقره ای است که نیمی از آن نیز شکسته است و روی آن در ۲ سطر وبا ۲۶ حرف جیز هایی نوشته شده است.این نوشته برای تاریخ دانان، از آن جهت كه سندي روشنگر تاريخ و تمدن تركان است وابعاد جديدي را ايجاد نموده ،اهميت دارد.

قديمي ترين« نوشته »تاریخ ترکان ،كه تا امروز شناخته شده بود، نوشته هاي يادمان هاي «ینی سیی» و «اورخون »بود-که مربوط به ۱۴ قرن قبل می باشند- در صورتی که نوشته ی یافته شده در « اسیک » سندی است متعلق به ۲۵ قرن قبل.تاریخ دانان شوروی مفهوم ۲۶ حرف روی ظرف نقره ای را چنین بیان نموده اند:تيگين در ۲۳ سالگي در گذشت. بقاي عمر قوم اسيك باشد.

ماخذ: سایت انترنتی.  دیلیمیز.کوم