تركمن تاريخ نينگ گرونولوژي سي.پایگاه خبری ترکمن های افغانستان جیحون
889ميلادي |
ابن فضلانينگ اسلام دينيني يايراتماق اوچين اوغوز تورك لرنگ آراسينه ايبريلماگي. |
923ميلادي |
چولتورگ لرنگ خيتاي ده قدرته يتمگي. |
923ميلادي |
قراخانليتورك لرنگ سرداري ساتيق بغراخانينگ قدرته يتشمگي .ايلكنجي مسلمان تورك دولتينينگ دويبوني نينگ توتيلماغي. |
969ميلادي |
مسعودمروزينينگ شاهنامه اثريني يازماغي.بول سونگقي يازيلان شاهنامه لره نسخه بولدي. |
1048-973ميلادي |
بلليتورك فيلسوفي،فيلولوگ (لغت شناس)ورياضيات عالمي ابوريحان البيروني نينگ ياشاندوري. |
18گست980ميلادي |
بلليتورك عالمي اين سينا نينگ ياشان دوري. |
998ميلادي |
غازيسواشجنگ لقبني غازانان ،تركمن تورك اصللي سلطان محمودغزنوي نينگ تخته چيقانييلي. |
1032ميلادي |
سلجوقيتركمن لرنگ خراسان واورگنجه طرف گوچيشي. |
18جون1037ميلادي |
ابنسينانينگ آرادان چيقشي. |
1029ميلادي |
تركمنآلپ ارسلان سلجوقي نينگ دوغيلان ييلي آلپ ارسلانينگ عالم دان گچن ييلي. |
1072ميلادي |
يوسفاولغ حاجب خاص نگ«قوتادغوبيليك»يعني«بخت بيريجي بيلم»كتابني يازيپ بغراخانهحودرلمگي. |
1073ميلادي |
سلجوقيمالك شاه تركمنينگ فرماني بيلن تركمنستانينگ ماري شهرينده رصد خانه(آسترونوميا)نينگ غوريملماغي وايجاد اديلمگ ليگي. |
1074ميلادي |
محمود كاشغرينينگ«ديوان اللغات الترك»كتابني يازماغي وشول كتابده تورك لرنگ ياشه يون منطقهلري گوركزيليپ و(7500)ساناق توركي كلمه لريغناليپ دير.شول اثر توركي ديل نينگ اينگ قديميفرهنگي دير. |
1079ميلادي |
ماري(مرو)آسترونوميا(رصدخانه )سينده عمرخيام نگ تازه (جلالي)تقويميني ايشلاب دوزمگي.البته ياديشليق لازم دير.تركمن لربيرنجي خلق د يركيم ايلكنجي يولا ييل تقويمينيدوزاديب بشريته گونديريورلر.بول تقويم(12)حيوان اساسينده دوزه ليپ(سيچان )ييليبيلن باشلانيور.بول تقويم مالك شاه سلجوقي نينگ بويرغي بيلن غورشاليپ تركمنسلطان جلا ل الدين سلجوقي نينگ آدينه چيقررليپ (تقويم جلالي)آدينده مشهوردير. |
1101ميلادي |
سلجوقلي سلطان قليچ ارسلانينگ مشهور حاچسواشينده (صليبي سواشينده)اوستون ليگ غازانماغي. |
مي1135ميلادي |
ماري(مرو)نينگ غز(اوغوز)تورك لرينگ اركينهگچمگي. |
1118-1153ميلادي |
سلطان سنجر ينگ حكمران ليق سوران دور ي. |
7مي1156ميلادي |
سلطان سنجرينگ (62)ياشنده آرا دان چيقان ييلي. |
1320دميلادي |
تركمن آئار ساري بابانينگ ياشان دوري.معينالمريد آدلي كتابنگ عرب چه دان تركمن چه ترجمه اديلمگ ليگي. |
1220ميلادي |
تركمن اصللي جلا الدين نينگ خوارزم پادشاه سي بولماغيوخوارزم نگ شول ييلده مغول لرطرفيندان باسليپ آلنماغي. |
780-874هـ ق |
قره غويونلي تركمن لرنگ پادشاه ليق سوران دوري. |
1470ميلادي |
قره غويونلي تركمن دولتي نينگ سونگي. |
1503ميلادي |
آق غويونلي تركمن دولتي نينگ سونگي. |
1441-1501ميلادي |
تورك بيوك شاعري علي شيرنوائي نگ ياشاپ گچندوري. |
1498-1556ميلادي |
تركمن بيوك شاعري محمد فضولي نينگ ياشاپ گچنزماني. |
1500-1061ميلادي
|
تركمن خلق نينگ مردانه اوغلي ،حربي سركرده سي،ديپلومات وشاعري خانلرنگ خاني محمد بيرم خان تركمن نگ ياشاپ گچن دوري.(وفات 14 جمادی الاول968 هجری قمری) |
16دسمبر1556-1627ميلادي |
بيرم خان تركمن اوغلي ميررزا عبدالرحيمخان-خانان نگ ياشان دوري. |
1603-1663ميلادي |
خيوه خاني ابوالغازي بهادر خانينگ ياشان دوري. |
1660ميلادي |
ابوالغازي بهادر خان طرفيندان «شجرهءتراكمه»آدلي مشهور كتابنگ يازيلماغي. |
1688ميلادي |
نادر افشار تركمن نينگ دوغيلان ييلي. |
1736ميلادي |
نادرشاه اعلان سلطنت اتيار. |
1747ميلادي |
نادرشاه افشار عالم دان ئوتيار. |
1728ميلاد |
نادرافشارخراسانينگ«مغان»چولنده تاج گيش |
1736ميلادي |
نادرافشارنينگ افغانستانينگ قندهار شهريني االآستينه گچريور. |
1700-1770ميلادي 1122-1174هجري قمری |
گون دوغارينگ بيوك فيلسوفي،تركمن خلق نينگ بيوكشاعري مخدوم قلي فراغي نينگ آته سي دولتمحمدآزادي نينگ ياشان دوري. |
1710-1770ميلادي |
تركمنينگ بيوك شاعري نورمحمد عندليب نگ ياشاندوري. |
1720-1790ميلادي |
تركمن خلق نينگ مشهور شاعري عبدالله شاه بند |
1735-10-1805م |
تركمن بيوك شاعري قربالعلي معروفي نينگ ياشاندوري. |
1791-1880ميلادي 1206-1298هجري قمری |
تركمن خلق نينگ بيوك شاعر ي عبدالرحيم زنهارينينگ ياشان دوري. |
1733-1880ميلادي 1153-1220ميلادي |
ملي شاعري ميز،تركمن خلق نينگ عارف وعقلدار |
1770-1840ميلادي 1260-1190هجري قمري |
تركمن چپرشاعري محمدولي كميته نينگ ياشاپ گچندوري. |
1766-1848ميلادي |
شاعر ميزمراد طالبي نينگ ياشاپ گچن دوري. |
1775-1636ميلادي |
شاعر مرد قلم وقليچ سيدنظرسيدي نينگ لباب دهياشان دوري. |
1790-1880ميلادي |
آئاثاري طايفه سيندان بولن شاعر الله نظرالهينينگ ياشاپ گچن زماني. |
1790-1844ميلادي |
شاعرميزقربان توردي ذليلي نينگ ياشاپ گچن دوري. |
27دسمبر1797ميلادي 15فبروري 1869ميلادي |
تركمن لرنگ سلجوق اورغيندان بولن بيوك عقلدار شاعرميزميرزااسد |
1810-1862ميلادي 1225-1279هجري قمري |
تركمن خلق نينك نازك خيال شاعري ملانفس نگياشاپ وقتي. |
1800-1880 ميلادي |
تركمن خلق شاعري دوان شاعرينگ ياشاپ دوري. |
1803-1881ميلادي |
شاعر عوض طاغن كاتبي نگ ياشاپ گچن دوري. |
1810-1880ميلادي |
بايلي شاعرينگ ياشان دوري. |
1824-1884ميلادي |
شاعر وبغشي آنه قليچ محتاجي نينگ ياشان دوري. |
1829-1880ميلادي |
تركمن شاعري اورازعاشقي نينگ ياشان دوري. |
1847-1906ميلادي 1268-1325ميلادي |
شاعرمسكين قليچ نينگ ياشاپ گچن زماني. |
1852-1912ميلا |
تركمن شاعري دولت محمد بال قيزلينگ ياشان دوري. |
1043-1133هجري |
تركمن نگ عارف شاعري صوفي الله يارينگ ياشاپگچن دوري. |
1887-1937ميلادي |
تركمن خلق نينگ مردانه اوغلي ،تركمستانشورالرنينگ كميساري ،حاضركي تركمنستان جمهورليغينگ دوبيوني توتان غايغي سيزآتهباينگ ياشاپ گچن دوري. |
15مارچ1894ميلادي |
چاغداش تركمن ادبيات نينگ دويبوني توتان شاعر |
122گست1908ميلادي |
تركيه ده علم آلن تركمن خلق آرتيسي تركمن ملي |
3اوگتوير1908ميلادي |
دولت يولباشچي سي وتاريخ چي عالم شاجاباتورينگدوغلان گوني. |
6جنوري 1909ميلادي |
تركمن سينمانينگ دويبوني توتان آلتي غارلي نينگدوغلان گوني. |
18مارچ1920ميلادي |
تركمنستانينگ پايتختي عشق آباد شهرينده خلق |
مارچ1925ميلادي |
عشق آبادشهرينده بوتين تركمنستان عيال لرنينگ |
1جنوري1925ميلادي |
عشق آباد ده معلم لرنگ ايلكنجي غورولتايي نينگ |
7فبروري 1926ميلادي |
عشق آباد –ده«تركمن فلم»استديو سنينگ دوراديلمگي. |
1931ميلادي |
افغانستانده تركمن سرداري ابراهيم لقي نگغوزغالانگي. |
13اپريل1927ميلادي |
شوروي تركمنستانده ايلكنجي اساسي قانونينگتصديق اديلمگي. |
سپتامير1928ميلادي |
تركمنستان دولتي نينگ يازوخطينگ عرب جه دان |
مي1930ميلادي |
عشق آباد-ده غايغي سيز آته باينگ ايلكنجي تركمنديل كنفراسيني اچماغي. |
مي1934ميلادي |
تركمنستانده يازيجي لربيرلشيگي نينگدوراديلمگي. |
1937ميلادي |
ملي قهرمان لرميز غايغي سيزآته بايف،نادرباي آي |
1مي1940ميلادي |
تركمنستانده يازوخظينگ لاتين چه دانروسچه(كريلچه)اويتگه ديلمگي. |
6نوامبر1941ميلادي |
عشق آباد-ده مخدومقلي آدينداقي تركمن دولت اپراوبالت تياترنينگ دوره ديلمگي. |
9-6اوكتوبر1949ميلادي |
تركمن ديل چي لرنگ ايلكنجي غورولتايي. |
1سپمتر1950ميلادي |
عشق آباد-ده تركمن دولت يونيورستي نينگآچيلماغي. |
1جون1951ميلادي |
تركمنستانده علم لراكادمي سنينگ دوره ديلمگي. |
1مارچ1953ميلادي |
آلمانينگ مونشن شهرينده آزادليق راديو سنينگاوزايشينه باشلاماغي.اونده تركمن ديلنده هم گپلاشيك لرنگ بيرييپ باشلاماغي. |
1959ميلادي |
عشق آباد-ده تلويزيون مركزي نينگ ايشلابباشلاماغي. |
5دسمبر1962ميلادي |
عشق آباد-ده خلق فيلار مونياسي نيگ دورهديلمگي. |
18مي |
ملي شاعر ميز مخدومقلي نينگ دوغلان گونينهغاباتلانيپ تركمنستانده ايلكنجي گزه ك دنياتركمن لرنينگگومانیتار«انسان پرور»بيرله شيگي نينگ ايلكنجي كنفرانس نينگ آچيلماغي. |
25اوكتوبر |
عشق آباد-ده دنيا تركمن لرنينگ گومانيتاربيرلشيك نينگ ايكي نجي غورولتايي نينگ گچريلمگي. |
27اوكتوبر1991ميلادي |
تركمنستان جمهورليغينگ اورملي غاراشيز ليغينياعلان اتمگي. |
19اوكتوبر1992ميلادي |
تركمنستانينگ بيرق دولت نشاني |
2مارچ |
تركمنستان جمهوريت نينگ بيرلشن ملت لرغوره مه |
18مي |
غاراشسيز تركمنستانينگ ايلكنجي دنيوي اساسي قانونينگ تصديق اديلمگي. |
10سپتامبر1994ميلادي |
تركمنستانده بغشي لرگوني ديليپ اعلان اديلمگي. |
12دسمبر1995ميلادي |
تركمنستانينگ بيطرف ليق گوني اعلان اديلمكليگي. |
1996ميلادي |
عشق آباد-ده دنيا تركمن لرنينگ گومونتيار |
25-24دسمبر1999م |
عشق آباد-ده دنياتركمن لرنينگ گومونيتاربيرلشيكنينگ (5)نجي غورولتايي غورولدي.ومن عبدالمجيد توران پاكستانداقي مهاجر تركمنلرنگ وكيل ليگنده اشتراك اديپ سوزچيقشيني يرينه يترديم. |
29-27دسمبر1999م |
تركمنستان خلق مصلحت نينگ (9)نجي كنفرانسي عشقآبادنينگ روحيات كوشكنده آچيلدي وصفرمراد تركمني باشي ايدي وهميشه جمهورريس بلليوتعين اديلدي.ومن عبدالمجيد توران وهم كنفرانس ايشي بيلن غتناشديم. |
5-نجي مي |
تركمنستانده مطبوعات گوني. |
7نجي می |
تركمنستانده راديو وآرآغتناشيق لرگوني. |
19نجي می |
مخدومقلي فراغينگ (پائيزيا)غوشغي بيرم چيليغي. |
1877-1955هجري |
افغانستان تركمن لرنگ روحاني باشليغي خليفهقيزل آياق آدينده مشهور بولن مرحوم الحاج عابد نظرخليفه نگ ياشاپ گچن دوري. |
1249هجري قمري 13جوزاي1334هجري شمسي |
خليقه قرمقول آدينده مشهوربولن رحمتلي داملا |
1260-1340هـ ش |
قرقينلي جمعه نطرخان كرنيل ايل بيگي نينگ ياشاپگچن دوري. |
1270-1330ه ـش |
تركمن شاعري مرحوم چاري ايشانينگ ياشاپ گچن دوری |
1270-1325هـ ش |
تركمن شاعري مرحوم محمد جمعه مخدوم زاري نينگياشان وقتي. |
1272-1326هـ ش |
تركمن شاعروداستانجي سي مرحوم سيدامام الدين آخويندينگ ياشاپ گچن زماني |
1272هجري شمسی |
مرحوم شاعرميز ملاحق بردي نينگ انه دان دوغلانييلي. |
1276-1360هـ ش |
افغانستان تركمن لرنينگ ملي واجتماعي كيشي سي |
1279-1351هـ ش 1900-1972 م |
افغانستان تركمن لرنينگ مشهور وعارف شاعري،يتدي لرانجمن نينگ گورنيكي شخصيتي مرحوم ملا محمد دولت گلدي فدائي نگ ياشاپ گچن دوري. |
1300-1350هـ ش |
تركمن شاعري مرحو م خداي بردي زارعي نينگ ياشاپگچن دوري. |
1301-1359هـ ش |
مرحوم شاعر ميز ملاجوره نينگ ياشاپ ئوتان وقتي. |
1301-1361هـ ش |
افغانستان تركمن لرنينگ مشهور كلاسيك چي سي |
1302-اسد1361هـ ش |
تركمن خلقينگ چپر معلمي همده سرمعلم ليق،مفتش،رياست،ووالي ليق مقام وپست لرنده وظيفه بجره ن و1344نجي ييلده دولت آباد |
1301-هجري |
اندخوي ده ايلكنجي يولا«مكتب ابتدائيه اندخوي»آدينده بيرباب مكتب نگ آچيلشي. |
1305-1377هـ ش |
معارف پرور وفرهنگ سوير شاعرميز مرحوم اوراز |
1309-1361هـ |
افغانستان تركمن لرنينگ مشهور ونازك خيال شاعري |
1311-1370هـ ش |
مرحوم شاعر ميزرحيم قل چولاغينگ ياشاپ گچندوري. |
1321-1365هـ |
افغانستان تركمن لر آراسينده ايلكنجي حقوقوسياسي علوم فاكولته سيني اوقيپ چيقان،نجراب اولسوالغنده تركمن لردان ايلكنجي حاكم بولن وتركيه ده ماسترليق اوقوينيبيتران قادر حاكم آدينده مشهور بولن مرحوم شاعرميز عبدالقادر سولمسن نگ ياشاپگچن زماني. |
4عقرب |
اندخوينگ تركمن نشين منطقه سينده«مكتب ابتدائي |
26حوت1317هـ |
اندخوينگ تركمن نشين منطقه سينده«مكتب ابتدائي |
حوت |
اندخوينگ تركمن نشين منطقه سينده«مكتب ابتدائي |
1391هـ |
اندخوينگ باباولي ديني مدرسه سي ايلكنجي |
1320-28سنبله1370هـ |
افغانستان تركمن لرنينگ مشهور وگورنيگلي بغشيسي،تركمن آيديم ساز هنرينده تازه ليك گيتران مرحوم محمد سرورينگ ياشاپ گچن دوري. |
1320-25ثور69 |
تركمن بغشي سي حيت قلي بغشي نينگ ياشاپ گچندوري. |
1324هجري |
«رياست اتاقهاي تجارت اندخوي»نگ اورتا گيلنييلي واونونگ ايلكنجي رئسي حاجي خلمراد باينگ اوغلي حاجي عبدالكريم باي تركمن نگ سايلا نماغي. |
1330-16ميزان 1377 1951،17اوكتوبر1998م |
افغانستان تركمن لرنينگ گورنينكلي قوماندانيوهمده بغشي مرحوم عبدالمنان مخدوم نگ طالبان طرفيندان شهيد اديلن ليگي وياشاندوري. |
1315-1368هـ ش |
تركمن خلق شاعري وبغشي سي مرحوم غوروت بغشي نگ |
1332-1377هـ ش |
افغانستان انقلابي شورا سينده تركمنوكيلي،دورلي دولتي پست لرده وظيفه بجره ن تركمن فرهنگ نينگ شايقي يازيجي مرحوم شاهمحمديازميزينگ ياشاپ گچندوري. |
1304هـ |
احمد بغشي نينگ دوغلان ييلي. |
9سرطان |
مشهوركلاسيك بغشي ميزاحمد بغشي نينگ آرادانچيقان گوني. |
1337هجري |
اندخوي ده بيرنجي يولاامام شمس الدين محموداندخوي |
1340-1362هـ ش |
تركمن شاعري مرحوم محمد امين صادقينگ ياشانوقتي. |
1337-1361هـ ش |
تركمن چپرياش بغشي سي مرحوم محمد عمرقريش نگ ياشاپ گچن زماني. |
10ميزان1350هـ |
افغاستان تركمن لرنينگ تاريخينده ايلكنجي |
1352هجري |
افغانستانده سردار محمدداود خانينگ(26)نجيسرطان آيينده جمهوري رژيم نينگ ينگشه بغشي يتشي بيلن شول ييل نگ آياق لرندهتركمني پروگرام هم باترليور. |
1358هجري |
افغانستان تركمن لرنينگ تاريخينده ايلكنجييولا«گوراش»آدينده جريده وگزينه نينگ تركمن ديلنده چاپ دان چيقان ليغي. |
1358هجري |
افغانستانينگ تعليم وتربيه وزارتينگ چوكاتندهتركمن ديپارتمنت نينگ فعاليته باشلاماق ليغي . |
10جدي1374هـ ش مطابق 30دسمبر1995م |
افغانستانينگ اندخوي،وتركمنستانينگ كركي لرياورته سينده آقينه امام نظربندرينگ رسما افتتاح بوليشي. |
24حوت1376هـش مطابق 15مارچ 1998م |
هجرت غربت ديارينده وطندان اوزاقده پاكستانينگپشاورشهرينده مخدومقلي فراغي،آدينداقي فرهنگي انجمن نينگ اساس غويلان گوني. |
حمل1377هـ ش مطابق مارچ1998ميلادي |
گونش جريده سنينگ تاسيس وغورالش ييلي. |
حمل1379هـ ش مطابق جنوري 2000ميلادي |
گونش جريده سنينگ ژورنال ومجله بوليپ چيقيبباشلاماغي.
تیارلان:عبدالمجید توران آلینان یری :فصل نامه گونش(1379هجری شمسی) یازیب انترنیته یوکلان: الله مراد “نظری” |