وی ادامه داد: در میان مجموعه‌ای از غنی‌ترین آثار مکتوب و هنر تذهیب و جلدسازی دوره سلجوقی موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، قرآن‌های خطی نفیسی به چشم می‌خورد که برخی در عصر سلجوقیان در سده‌های پنجم و ششم کتابت، تذهیب و وقف روضه رضویه شده و خط بعضی از این آثار، به زبان فارسی کهن بوده و از نظر رسم‌الخط و شناخت گونه‌های زبان فارسی، اهمیت زیادی دارد.

فاضل‌هاشمی، ابتدا از قرآنی به کتابت قرن پنجم، وقف سال 590 قمری و به خط کوفی دوره تکامل، سخن گفت و ادامه داد: دو صفحه اول و دوم این اثر دارای دو لوح زرپوش پیوسته به نشان، میان صفحه، صفحه‌های سوم و چهارم هریک دارای یک لوح زرین و یک کتیبه با نقوش گیاهی و مشخصات سوره به کوفی، دارای جدول به لاجورد و زر مرصّع، نام سوره به کوفی زرین تحریردار همراه با نقوش گیاهی، دارای دو لوح جدولی با نقوش هندسی گره‌بندی متصل به نشان و فواصل آیات گوی زرین اخترنما است.

وی ضمن اشاره به قرآنی به تاریخ وقف 584 قمری که خط متن آن، ریحان پنج سطری و خط ترجمه، نسخ خفی است، افزود: این اثر، با کاغذ حنایی و جلد تیماج ضربی است و سرسوره‌ها، به زر، فواصل آیات گوی زرین منقّش اخترنما، اول جزء و سرسوره دارای کتیبه زرپوش پهن پیوسته به ترنج، با حاشیه گره‌بندی‌ شده است.

رئیس ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان‌ قدس‌ رضوی، به دیگر ویژگی‌های این نسخه نفیس اشاره کرد و گفت: نام جزء و سوره به خط کوفی با تحریر مشکی و اطراف نام جزء و سوره نقش پیچ و خم، نشانه‌ها در حاشیه، میان قرص‌های زرّین شمسه‌ مانند و حاشیه بعضی از صفحات مزیّن به شکل قندیل‌مانند نگارش کرده‌اند.

وی با بیان اینکه قرآنی دیگر به کتابت 557 قمری در گنجینه کتب خطی موجود است که خط متن آن، کوفی دوره تکامل و خط ترجمه، نسخ تحریری 17 سطری، کاغذ سمرقندی حنایی و جلد تیماج است، اظهار کرد: تزئین‌ برون جلد، تیماج سبز ساده و درون، تیماج مشکی ضربی، دارای جدول گره‌بندی با حاشیه پهن در بالا و پایین است.

فاضل‌هاشمی، سرسوره‌های این اثر نفیس را، دارای کتیبه مستطیلی پیوسته به نشان، به خط کوفی و با تحریر بر زمینه کاغذ دانست و اضافه کرد: نقوش اسلیمی زعفرانی و ارغوانی، فواصل آیات دایره‌های زعفرانی، سوره‌های میانی به زعفران تحریردار، از دیگر تزئینات آن به شمار می‌رود.

وی از قرآنی دیگر به تاریخ کتابت 535 قمری و تاریخ وقف 626 قمری یاد کرد که به خط کوفی دوره تکامل 10 سطری، کاغذ دولت‌آبادی شکری و جلد تیماجِ ساخته‌شده در قرن 14 قمری است و ادامه داد: دو لوح رنگین زمینه زعفرانی با دو کتیبه و دو ستون با نقوش گره‌بندی و جدول پهن رنگین با پیچ و اسلیمی، متن شمسه، زمینه رنگین با گره‌بندی ارغوانی، فواصل آیات ختایی چهارپَر رنگین، سجاوندی‌ها به شنگرف، سرسوره‌ها به خط کوفی با رنگ زرد و تحریر قهوه‌ای، از ویژگی‌های این اثر ارزشمند است.

یادآور می‌شود، دوره سلجوقی به دلیل اینکه اوج اعتلای هنر کتاب‌سازی، خوش‌نویسی، نقاشی، تذهیب، معماری، صنعت، هنر کاشی‌کاری و گچ‌بری، سفال‌سازی و نساجی بوده، پیوسته از اهمیت خاصی برخوردار است و غنی‌ترین آثار مکتوب و هنر تذهیب و جلدسازی این دوره، در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

                 منبع:  http://razavi.aqr