موزهای که هیچکس از آن خبر نداشت ایسنا
عمر «موزه ملی مطبوعات ایران» که قرار بود راوی 170 سال تاریخ مطبوعات ایران باشد، بسیار کوتاه بود و پنج ماه هم از تاسیس آن نگذشته بود که خبر بسته شدن آن، تیتر رسانهها را به خود اختصاص داد. اگرچه در همین مدت کوتاه هم این موزه مورد استقبال اصحاب رسانه و مردم قرار نگرفت.
اما نکته قابل توجه این است که تاسیس «موزه ملی مطبوعات ایران» در حالی صورت گرفت که مسؤولانی که در آن دوره متولی این کار بودند، ظاهرا از وجود موزهای دقیقا با همین نام و کاربرد که اساسنامه آن پیشتر در سال 75 در مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب رسیده بود، بیخبر بودند.
سید فرید قاسمی که به عنوان «حافظه گویای مطبوعات ایران» شناخته شده است، اساسنامه «موزه مطبوعات ایران» را با عنوان «مرکز اطلاعرسانی و موزه مطبوعات» که بعدها به نام «موزه مطبوعات» تغییر یافت، در اواسط دههی 70 نوشت و به نهادهای ذیربط ارسال کرد؛ به دنبال تصویب این اساسنامه در واقع اولین «موزه ملی مطبوعات ایران» تاسیس شد.
در حال حاضر فعالیتهای موزهای اولین «موزه ملی مطبوعات ایران» متوقف شده است، ولی هر آنچه که در آن زمان گرد آمده بود، هنوز در این مجموعه وجود دارد و الان حدود ٢٠ سال است که دارد به متقاضیان مطالعه و پژوهش دراین زمینه خدمات ارائه میکند. مشکل اینجاست که این زندهبودن و پویایی موزه، خیلی علنی نیست ولی خیلی آرام همچنان کار خود را در مؤسسه موزهها پیگیری میکند.
اساسنامه موزه مطبوعات ایران به شرح زیر است:
ماده 1. کلیات:
1-1 نام موسسه تماشاگه (موزه) مطبوعات است که در این اساسنامه به همین نام خوانده میشود. تماشاگه (موزه) مطبوعات موسسهای نمایشگاهی، پژوهشی و اطلاعرسانی و دارای شخصیت حقوقی با تابعیت ایرانی است.
2-1کلیه فعالیتهای تماشاگه (موزه) مطبوعات در چارچوب ضوابط و مقررات عمومی جمهوری اسلامی ایران و قوانین و مقررات مصوب انجام میپذیرد.
3-1مدت آن پس از طی تشریفات قانونی مربوط، نامحدود است.
4-1منظور از مطبوعات به عنوان قلمرو اصلی و اساسی فعالیتها (نمایشگاهها، پژوهشها و فعالیتهای اطلاع رسانی)، کلیه مباحث و مسائل مربوط به نشریات ادواری ایران از آغاز تا امروز و نشریات فارسی زبان چاپ از کشور است.
ماده 2. هدف:
هدف تماشاگه (موزه) مطبوعات با توجه به کلیات مذکور در اساسنامه به شرح زیر است:
1-2ایجاد محیط مناسب برای مطالعه، پژوهش و بهرهگیری مورخان، محققان، دانشجویان و دانشپژوهان علاقهمند به مباحث مطبوعات.
2-2برپایی موزه و نمایشگاههای موسمی مطبوعات.
3-2شناسایی، گردآوری، سازماندهی، حفاظت و نگاهداری و اشاعه اطلاعات مطبوعات ایران از آغاز تا امروز و پس از آن.
4-2انجام پژوهش در حوزه مطبوعات و نشر آن.
5-2ایجاد بانکهای اطلاعاتی به منظور یاری رسانی و ارایه خدمات.
6-2بالا بردن سطح آگاهی گروههای اجتماعی و فرهنگی مردم از پیشینه مطبوعات و آشنایی هر چه بیشتر آنان با این مقوله.
ماده 3. وظایف:
1-3 فراهم آوری اطلاعات لازم درباره مطبوعات و موضوعات مرتبط برای اجرای تحقیقات علمی، از طریق گردآوری اصل و یا تصویر نسخه نشریههای منتشر شده در ایران و فارسی زبان چاپ خارج از کشور، اسناد و آثار درباره مطبوعات، عکسها، سرگذشت نامههای روزنامهنگاران و...
2-3کمک به اجرای پژوهشهایی که درباره مطبوعات ایران انجام میپذیرد.
3-3گردآوری و ردهبندی اطلاعات مطبوعات و آثار درباره مطبوعات و... برای پژوهشگران و موسسات اطلاعرسانی.
4-3تهیه نوارهای صوتی و تصویری و لوحهای فشرده در زمینه مطبوعات ایران.
5-3برنامهریزی در جهت ارتقای کیفی و کمی پژوهشهای مطبوعاتی.
6-3برگزاری همایشها و جلسههای پرسش و پاسخ ماهانه و یا فصلی.
7-3 تهیه فهرست و مشخصات کلیه مراکز مرتبط با موضوع تماشاگه (موزه) مطبوعات در داخل و خارج از کشور و ارتباط مستمر با آنها از طریق واحد ارتباطات و امور بینالملل تماشاگه (موزه).
8-3تهیه نام و نشان نشریات، روزنامهنگاران و آثار درباره آنها و...
9-3انجام امور انتشاراتی از قبیل تألیف و ترجمه و چاپ کتاب (فهرستگان، کتابشناسی، کرونولوژی و...) و مجله تخصصی در زمینه مطبوعات ایران.
ماده 4.مرکز اصلی:
مرکز اصلی در تهران است.
ماده 5. هیأت موسس:
آقایان احمد بورقانی،محمدرضا جواهری، حشمتالله منعم و سید فرید قاسمی به عنوان هیأت موسس و تشکیل دهنده هسته اولیه تماشاگه مطبوعات محسوب میشوند که در اولین جلسه تشکیل هیأت امنا همراه با گزارشی از اقدامهای به عمل آمده مجموعه داراییهای فرهنگی و اداری را در اختیار هیأت امنا میگذارند.
ماده 6. ارکان:
1-6 هیأت امنا
2-6 هیأت مدیره
3-6رئیس تماشاگه (موزه)
ماده 7. جایگاه هیأت امنا و وظایف آن:
هیأت امنا عالیترین مرجع تماشاگه مطبوعات در زمینه سیاستگذاری و تصمیمگیری است و دارای کلیه وظایف و اختیارات قانونی در حدود اهداف و وظایف تماشاگه (موزه) مطبوعات و اداره امور آن است که وظایف آن به شرح زیر است:
1-7تعیین خط مشی کلی و سیاستگذاریهای کلان.
2-7تصویب نهایی بودجه سالانه پیشنهادی هیأت مدیره.
3-7تصویب طرحهای کلی در چارچوب نیل به اهداف تأسیس تماشاگه (موزه) و... .
4-7 تصویب طرح تشکیلاتی تماشاگه (موزه) مطبوعات.
5-7تغییر مواد اساسنامه و تجدید نظر در آن.
ماده 8 اعضای هیأت امنا:
اعضای هیأت امنای تماشاگه (موزه) مطبوعات عبارتند از:
1-8معاون اول ریاست جمهوری.
2-8رئیس بنیاد مستضعفان و جانبازان.
3-8معاون امور مطبوعاتی و تبلیغاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
4-8رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
5-8رئیس اداره کل موزههای بنیاد مستضعفان و جانبازان.
6-8مدیر نباید ایرانشناسی.
7-8رئیس سازمان میراث فرهنگی.
8-8رئیس کتابخانه ملی.
9-8رئیس سازمان اسناد ملی.
10-8 یک نفر از متخصصان تاریخ به انتخاب رئیسان موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و اداره کل موزههای بنیاد.
11-8 یک نفر از متخصصان مطبوعات به انتخاب معاون امور مطبوعاتی.
ماده 9. هیأت مدیره و وظایف آن:
هیأت مدیره مرجع نظارت بر حُسن اجرای امور تماشاگه (موزه) مطبوعات است. که وظایف آن عبارتند از:
1-9تصویب آییننامههای داخلی و...
2-9کوشش برای جلب کمکهای بخش دولتی، خصوصی و عمومی از نقدی و تجهیزاتی و... با رعایت مقررات.
3-9 تأیید بودجه سالانه پیشنهادی و ارائه به هیأت امنا برای تصویب نهایی.
4-9 تصویب میزان پژوهانه، آموزانه و حقوق کارکنان.
5-9 تصویب استخدام پرسنل.
6-9 تصویب طرحهای پیشنهادی از سوی متخصصان و علاقهمندان.
7-9تصویب طرحهای تحقیقاتی و نمایشگاهی، اطلاعرسانی و... .
8-9 تصویب آییننامه انتشاراتی، نمایشگاهی،اطلاعرسانی و پژوهشی.
ماده 10. اعضای هیأت مدیره:
اعضای هیأت مدیره تماشاگه (موزه) مطبوعات عبارتند از:
1-10 رئیس یا نماینده موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
2-10رئیس یا نماینده اداره کل موزههای بنیاد مستضعفان و جانبازان.
3-10 رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
4-10 یک نفر مطلع و متخصص به انتخاب معاون امور مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
5-10 نماینده کتابخانه ملی.
ماده 11. رئیس تماشاگه (موزه):
رئیس تماشاگه (موزه) با تصویب اعضای هیأت مدیره برای مدت 4 سال انتخاب میشود و انتخاب مجدد وی بلامانع است.
ماده 12. جایگاه و وظایف رئیس موزه:
رئیس موزه بالاترین مقام اداری و اجرایی تماشاگه (موزه) است و مسوولیت نظارت بر حُسن جریان امور و وظایف محوله به عهده اوست.
ضمنا وظایف رئیس تماشاگه (موزه) به شرح زیر است:
1-12 اجرای مفاد اساسنامه و مصوبات هیأت مدیره و کوشش در جهت پیشبرد اهداف آن و گسترش فعالیتها.
2-12 تهیه و تنظیم برنامههای اجرایی جاری و بلند مدت و پیشنهاد به هیأت مدیره با توجه به اهداف، مصوبات و مقررات مربوطه.
3-12 تنظیم بودجه سالانه و ارایه آن به هیأت مدیره برای تصویب.
4-12 پیشنهاد طرحهای تشکیلاتی و آییننامههای اداری و مالی به هیأت مدیره برای تصویب.
5-12ارایه گزارش عملکرد سالانه به هیأت امنا و هیأت مدیره.
6-12 تأمین و تجهیز تماشاگه (موزه) به منظور ارایه خدمات و تحقق اهداف و وظایف.
7-12 پیشنهاد استخدام نیروی انسانی به هیأت مدیره.
8-12 دعوت از پژوهشگران و متخصصان برای همکاری با تماشاگه (موزه).
9-12 ایجاد ارتباط با نهادهای مرتبط برای همکاری با تماشاگه (موزه).
10-12 اجرای اموری که از سوی هیأت امنا و هیأت مدیره به عهده وی گذاشته میشود.
11-12 رئیس تماشاگه (موزه) میتواند براساس تشکیلات مصوب معاون یا معاونانی داشته باشد و با تصویب هیأت مدیره تمامی یا قسمتی از اختیارات خود را به یکی از معاونان خود تفویض کند.
12-12 صدور احکام مدیران و مسوولان تشکیلات مصوب.
ماده 13. مقررات مالی:
تماشاگه (موزه) مطبوعات از نظر مقررات مالی و معاملاتی تابع تصمیم هیأت امنا است و منابع مالی آن عبارتند از:
1-13 اعتبار سالانه از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان.
2-13 کلیه اموال منقول و غیرمنقول و وجوه نقدی که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به تماشاگه (موزه) مطبوعات واگذار و یا به حساب آن به عنوان کمک یا هدیه و نظایر اینها واریز میشود.
3-13 درآمد حاصل از انتشارات.
4-13سایر درآمدها که ناشی از ارایه خدمات نمایشی، پژوهشی و اطلاعرسانی مرتبط با اهداف و وظایف تماشاگه مطبوعات است.
ماده 14. انحلال:
در صورت انحلال این موسسه تماشاگه (موزه) مطبوعات کلیه اموال و موجودی این مجموعه به شرط استقلال و حفظ هویت و به همین عنوان به کتابخانه ملی داده خواهد شد.
ماده 15. تغییر و تفسیر اساسنامه:
هر گونه تغییر وتفسیر در اساسنامه به پیشنهاد هیأت مدیره و به تصویب هیأت امنا صورت میپذیرد.
ماده 16. تعداد مواد و بندها:
این اساسنامه در 16 ماده و 67 بند در سال 1377 به تصویب هیأت امنای تماشاگه (موزه) مطبوعات رسید.