"پیوند فرهنگ میان ملت ها، مرز نمی شناسد. فرهنگ در درازای تاریخ سرزمین ها را در نوردیده و روح انسان ها را به هم پیوند زده است. مردمانی که در حوزه تمدنی ایران فرهنگی در همسایگی هم نشسته اند، گاه اگرچه در ظاهر با هم تفاوت هایی دارند، اما در دل خود پیوندهایی عمیق با یکدیگر بسته اند که ریشه در هویت مشترک آنها دارد. این هویت مشترک، گاه از دل واژگان مشترک سر بر می آورد، گاه داستان های ادبی زیبا آن را بازگو می کنند و گاه بناهای تاریخی که نقش عشقی هستند از هنر مشترک میان اقوام گوناگون این سرزمین ها، سراینده حکایت دوستی های دیرینه میان این مردمان هستند.

هنر معماری، تنها ساخت یک سازه نیست؛ بلکه در دل خود ویژگی های مشترک فرهنگی و سبک های زندگی مشابه یکدیگر را نیز شکل می دهد و تقویت می کند. در جمهوری های امروزی آسیای مرکزی، آنچه که از بناهای کهن به یادگار مانده اند حدیث پیوند فرهنگی میان ایرانیان با مردمان و اقوام گوناگون ساکن در سرزمین های شمالی را روایت می کنند.

در کتاب پیش رو پژوهشگران کوشیده اند تا با مطالعه میدانی و سفر به اقصا نقاط سرزمین های آسیای مرکزی در سه جمهوری ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان برای نخستین بار به گردآوری آثار و ابنیه تاریخی این منطقه که نشان از هنر ایرانی در دل خود دارند، بپردازند. رهاورد این سفرها، مجموعه ای ارزشمند از تصاویر و تاریخچه هر یک از بناهای تاریخی در این سه کشور بوده است.

موسسه فرهنگی اکو خشنود است که با همکاری موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) که به همت پژوهشگران خود طی سه سال اقدام به گردآوری داده ها و اطلاعات این کتاب ارزشمند کرده است، برای نخستین بار این کتاب را به چاپ رسانده و در اختیار علاقمندان به مباحث تاریخی و هویتی و هنر معماری قرار می دهد. امید است که انتشار این دست پژوهش ها به استوار ساختن پیوندهای دیرینه تاریخی و دوستی های میان ملت های منطقه یاری رساند.

و در پایان از آقای دکتر مهدی سنایی، سفیر محترم جمهوری اسلامی ایران در روسیه برای مقدمه پربارشان در این کتاب تشکر فراوان دارم."

گفتنی است فاطمه عطری گردآوری و سارا سلیمانی ویراستاری این کتاب را بر عهده داشتند.  

منبع: موسسه مطالعات ایران اوراسیا