تاریخ علم حدیث - نوشته ی : ابراهیم جنان - ترجم ه ی: محمد قجقی

قدیمی ترین علوم اسلامی،علم حدیث است. علم حدیث با حضرت محمد (ص) آغاز شد و در طی زمان به کمال رسیده است. می توانیم بگوییم که این علم از همان زمان پیدایش  بدون وقفه پیشرفت کرده و امروزه ضمن خدمت به انسانیت و تکامل خود ادامه می دهد. علم حدیث البته در همه دوره ها به یک میزان ترقی و تلألو نداشته است. در کنار چشم گیرترین پیشرفت ها و پر تلألوترین اعصار و دوره هایی که به اوج کمال رسیده، شاهد زمان هایی نیز هستیم که دچار وقفه شده و دایره ی تاثیرش محدود شده است.

بطور خلاصه می توان گفت تاریخ حدیث بشکل مستقیم با پیشرفت اسلام متوازن و هماهنگ بوده است. در دوره های پیروزی و درخشندگی اسلام ، حدیث نیز ترقی کرده و آثار ممتاز، اصیل، معتبر و جاودان خلق کرده است. در دوره های وقفه ی  اسلام علم حدیث نیز دچار رکود گشته است. از اصالت دور گشته آثاری پدید آمده که تکرار آثار قبلی است.

می توان گفت مومنین آنگاه که به سنت انبیاء خود اهمیت داده، علم را گسترش می داده اند، خداوند نیزپاداش آنها را بصورت ترقی مادی و برتری سیاسی اعطا می نمود.

پژوهشگران علم حدیث را با در نظر گرفتن تحقیقاتی که در حوزه حدیث انجام شده ، عموما به ۴ مرحله تقسیم می نمایند:

۱- مرحله تثبیت

۲- مرحله تدوین

۳-مرحله تصنیف

۴- مرحله تهذیب