بنیاد مختومقلی فراغی

در فقه اهل تسنن هر شب به همراه نماز عشاء، نماز 20 رکعتی اقامه می شود که به آن 'تراویح' می گویند.

از منظر اهل سنت این نماز که ویژه ماه مبارک رمضان است، فضائل زیادی دارد و خواندن آن برای روزه داران لازم است.

نماز تراویح متشکل از 10 نماز دو رکعتی است که مردم این دیار بر طبق سنت دیرین خود همیشه سعی می کنند بیست رکعت نماز تراویح را به جماعت و امامت حافظ قرآن که هر شب یک جزء از این کتاب مقدس را تلاوت می کند، بجا بیاورند، اقامه نماز تراویح از 45 دقیقه تا یک ساعت و نیم به طول می انجامد.

در گذشته معمولاً زنان نماز تراویح را در منزل می خواندند اما امروزه درهای بیشتر مساجد شهرهای بزرگ به روی زنان نمازگزار باز است، البته زنان بلوچ در طول سال فقط یک ماه آن هم در ماه مبارک رمضان صرفاً برای اقامه نماز تراویح که با ختم قرآن همراه است، به مساجد می روند.

حضور زنان در مساجد شهرهای بزرگ و روستاهای پرجمعیت پدیده‌ای نو ظهور است که طی 20 سال اخیر شکل گرفته و هنوز در بیشتر روستاهای بلوچستان اقامه نماز تراویح بدون حضور زنان انجام می گیرد.

در شبهای قدر زنان بلوچ به صورت گروهی در خانه‌ها و مردان در مساجد به عبادت و تلاوت قرآن می پردازند، مردان خانواده سعی می‌کنند فرزندانشان را همراه خود به مساجد ببرند تا از سخنان مولوی که پیرامون فضیلت این ماه مبارک و احیاء و زنده داری شب‌های لیله القدر است بهره گیرند.

هر شب قبل از نماز عشاء و تراویح، مولوی مسجد در مورد فضیلت روزه و ماه مبارک رمضان به سخنرانی می پردازد.

در دهه آخر ماه مبارک رمضان و همزمان با شبهای قدر، شخصی که معمولاً روحانی است به نمایندگی از همه مردم هر محله، در چادری که در گوشه‌ای از مسجد نصب شده، مراسم اعتکاف را برگزار می کند و شبانه روز به تلاوت قرآن و اقامه نماز و دعا و نیایش می‌پردازد که تا شب قبل از عید حق بیرون رفتن از مسجد را ندارد.

همچنین در ماه‌های شعبان و رمضان در حوزه‌های علمیه و مسجدهای این شهرستان قرآن کریم تفسیر می‌شود.

قرآن‌خوانی در خانه‌ها و مسجدها، گفتن ذکر زیاد، درود فرستادن بر پیامبر اسلام، دادن صدقه فطر، صله‌ی ارحام و اطعام خویشان و نزدیکان از دیگر اعمالی هستند که مردم در ماه مبارک رمضان به آن‌ها پایبندند.

مردم روزه را با خرما و یا آب باز می‌کنند و سفرهای آنها در وقت افطار با خرما، حلوای خرما، زولبیا و بامیه، نان، شربت و آب تزیین می‌شود.

با پایان رمضان و فرارسیدن عید سعید فطر شادی و نشاط در میان روزه‌داران به نهایت خود می‌رسد و نماز عید فطر در مصلی‌های بزرگ(عیدگاه) شهر با شرکت هزاران نفر اقامه می‌شود و پس از اقامه‌ی نماز، مردم در قالب گروه‌های کوچک و بزرگ به دیدار بزرگان و افراد مسن‌تر فامیل می‌روند و با دل‌جویی از آنها طلب دعای خیر می‌کنند.

محمدامین میربلوچزهی، خبرنگار سیستان و بلوچستان