کامچی بیگ قاسموف رئیس فدراسیون توقوز کورگول گفت که قبلا برای انجام مسابقات یافتن 15-10 نفر دشوار بود؛ اما اکنون بیش از 200 نفر در مسابقات شرکت دارند. حتی نسخه کامپیوتری نیز موجود است.

این بازی به تخته ای با 9 خانه سنگ (توپ) در هر طرف، 162 سنگ کوچک و دو محفظه بزرگتر (با نام کازان) نیاز دارد که توپ های حریف در آن نگه داشته می شوند.

تورجون زاده کالیف یک بازیکن اهل بیشکک گفت که هدف این است که هر بازیکن بکوشد سنگ های حریف را بگیرد.

بازی با 9 سنگ در هر محل شروع می شود. بازیکنان سنگ ها را گرفتن همه موارد یک خانه و قرار دادن آنها در یک خانه دیگر حرکت می دهند و یک سنگ در هر خانه بصورت خلاف عقربه ساعت حرکت می کند. وقتی آخرین سنگ برده شد، اگر در خانه حریف و تعداد سنگ ها در آن خانه زوج باشد، بازیکن آن سنگ ها را می گیرد.

تاریخچه بازی

تئوری های مختلفی در مورد منشاء این بازی عنوان شده اند و در یکی از آنها گفته شده است که این بازی به زمان ماناس باز می گردد که یک قهرمان ادبی (در حدود 1,000 سال پیش) است.

قاسموف گفت که این باستانی در حال احیا است. ظهور مجدد آن به بازگشت فرهنگ فولکلور قرقیز پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نسبت داده شده است.

او گفت: «در حدود 20 مسابقه یا رقابت هر سال در قرقیزستان انجام می شود. این چهارمین سال است که ما رقابت های چنگیز آیتماتوف را برگزار می کنیم.»

این مسابقات از سیستم 13 دوری سوئیسی استفاده می کنند که یک سیستم چرخش نوبنی است. مردان و زنان در یک مجموعه برای گرفتن مدال رقابت می کنند.

در برخی قوانین، بازیکنان زن می توانند جدای از مردان رقابت کنند، اما اگر بخواهند می توانند با مردان هم بازی کنند. عدم وجود محدوده سنی این امکان را بوجود آورده است که یک فرد 10 ساله با یک فرد 20 ساله رقابت کند و این وضعیت اغلب اتفاق می افتد. تورنمنت ها عموما رقابت های انفرادی و تیمی دارند.

جاذبه ای فراتر از مرزها و نسل ها

اولان جام تمیربایف استاد کلاس بین المللی توقوز کورگول، قهرمان سه دوره و قهرمان جهان اول از قزاقستان است، گفت که این بازی در قزاقستان نیز انجام می شود.

او گفت: «ما آن را توقوز کومالاک می نامیم. از زمانی که 9 ساله بودم آن را بازی می کردم. در وضعیت های دشوار باید حرکت صحیح را پیدا کرد. ... این بازی بسیار جالب است. من دومین بار است که در مسابقات آیتاموف در اینجا شرکت می کنم و برای دومین بار در بخش انفرادی مسابقات برنده شده ام.»

آیدانه تابیل دیوا یک بازیکن 15 ساله اهل منطقه پانفیلوف در استان چوی از کلاس چهارم تاکنون توقوز کورگول بازی می کند.

او گفت: «خواهرم نحوه بازی کردن را به من یاد داد. من این بازی را بیشتر از همه بازی های تخته ای دوست دارم.»

استاد پریزاد یوسپوا 16 ساله از زمانی که 8 ساله بوده است این بازی را انجام می داده است.

او گفت: «امسال من عنوان استادی را در مسابقات عمران خان [در بیشکک] کسب کردم. سن بازیکنان در این بازی مطرح نیست. من فقط به یک دختر 10 ساله باختم. البته من خجالت زده شدم، اما بازی است دیگر.»

گزینه اینترنتی. ریاضی دانان قرقیزستان در سال 1999 یک نسخه رایانه ای این بازی را درست کردند.

قاسموف گفت: «نسخه الکترونیکی بر روی اینترنت توسط در حدود 600 بازیکن ثبت شده در این کشور و توسط 100,000 نفر در سراسر جهان بازی می شود.» بازی بر روی اینترنت یک چالش واقعی است.

قاسموف گفت: «رایانه بهترین مکان برای دیدن میزان دشواری توقوز کورگول است. برای مثال، در شطرنج، رایانه در هر حرکت تا 1 میلیون حرکت را محاسبه می کند، اما در این بازی، پس از سه حرکت، همان کامپیوتر به سه یا چهار دقیقه وقت نیاز دارد تا همه متغیرها را حساب کند و پس از هفت حرکت، کامپیوتر متوقف می شود.»

او گفت که فدراسیون در سال 2014 می خواهد چیز جدیدی در قرقیزستان ایجاد کرده و آن را در اختیار عموم مردم قرار دهد.

او گفت: «من هنوز نمی خواهم بازی جدید رایانه ای را فاش کنم؛ هنوز مخفی است. من فکر می کنم این بازی طرفداران زیادی پیدا کند.»

منبع: www.centralasiaonline.com