یونسکو در طی هشتمین نشست کمیته بین دولتی در ماه دسامبر در باکو، آذربایجان تصمیم گرفت که این حماسه به دلیل سنت شفاهی خود و به دلیل کمکی که به زنده نگه داشتن فرهنگ کرده است معیارهای لازم برای افزوده شدن به فهرست را دارا است.

بازاربای سولپویف یک ماناس چی قرقیز (فردی که حماسه ماناس را نقل می کند) که در رقابت های قصه خوانی برنده شده است به آسیای میانه آنلاین گفت: «در حقیقت، کل جهان حماسه های عالی یونانیان، روس ها، هندوها و مردمان دیگر را می دانند. اکنون سه نمایش ما در رده همان آثار مهم ادبی قرار گرفته اند.»

او گفت: «این طولانی ترین حماسه جهان است و در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است، چرا که 550,000 بیت شعر دارد.»

این نمایش سه تایی سرنوشت ماناس، پسرش سمتی و نوه اش سیتک است که متحد می شوند تا قبائل پراکنده قرقیزستان را در قالب یک ملت متحد کنند. برای مثال حماسه ماناس نبرد علیه مهاجمان خارجی را شرح می دهد، در حالی که در شعر سمتی شخصیت های اصلی به دست دشمنان خارجی کشته نمی شوند، بلکه به دست خیانتکاران داخی قبائل قرقیزستان از بین می روند. شعر آخر یعنی شعر سیتک درباره حفظ اتحاد ملت است.

بر اساس کنوانسیون بین المللی حفاظت از میراث معنوی، عوامل میراث فرهنگی مانند حماسه قرقیزستان را در صورتی که شرایط منجر به نابودی، ناپدید شدن یا از بین رفتن آنها می شود می توان برای فهرست یونسکو نامزد کرد.

نمایش تاریخ قرقیزستان

نازگل مکشوا متخصص ارشد اداره نظارت، حفاظت و توسعه تاریخ میراث فرهنگی در وزارت فرهنگ، اطلاع رسانی و گردشگری گفت که فهرست میراث معتبرترین فهرست در بین همه فهرست های یونسکو است، لذا افزوده شدن حماسه قرقیزستان به فهرست میراث معنوی موقعیت قرقیزستان را از نظر بین المللی بهبود می بخشد همچین فرهنگ این کشور را در سطح بین المللی ترویج می دهد.

او با اشاره به اینکه این وزارتخانه یک کتابچه اطلاع رسانی در مورد میراث فرهنگی مردم قرقیزستان منتشر کرده و 118 دیدار با فرستادگان دیپلماتیک یونسکو برگزار کرده است، گفت: «قرقیزستان در ماه ژوئن 2012 ... عضو کمیته بین دولتی یونسکو برای حفاظت از میراث معنوی شد و پس از آن ما شروع به فعالیت برای نامزد کردن حماسه کردیم.»

قرقیزستان در طی جشن های نوروز (سال نو پارسی) یک مهمانی دیپلماتیک از طرف کشور در دفتر مرکزی یونسکو در پاریس برگزار می کند.

مکشوا گفت: «همه این رویدادها لازم بودند تا یکتایی و اصالت حماسه ما نشان داده شود. بسیاری از کشورها می خواهند [چیزی از فرهنگ خود] در آن فهرست داشته باشند، با این وجود یونسکو سالیانه تنها اجازه بررسی 60 نامزد را می دهد.»

آلمازبیگ آتامبایف رئیس جمهور قرقیزستان 9 دسامبر با اعضای کمیسیون ملی یونسکو دیدار کرد و کارگان بیگ ساماکوف یک نماینده مجلس و رئیس این کمیسیون یک نسخه از تصمیم یونسکو برای وارد کردن حماسه قرقیز به فهرست میراث فرهنگی معنوی بشر را به وی ارائه کرد.

آتامبایف در تلویزیون ملی گفت: «من مایلم بر اهمیت این رویداد برای مردم کشورمان تاکید کنم، چرا که این مساله بر ارزش و اهمیت عقاید انسانی و اتحاد ملی صحه می گذارد که در این حماسه شرح داده شده اند.»

اثر بر کشور

آتامبایف افزود که وارد شدن این نمایش سه تایی به این فهرست تعهد جامعه جهانی برای برسمیت شناختن اهمیت حماسه مردم قرقیزستان است.

علیمه شاریپوا یک قوم نگار محلی گفت: «سه نمایش تراژدی به دلیل منحصر بفرد بودن و اصالتش نه تنها گنجینه مردم قرقیزستان بلکه کل جامعه بین المللی است.»

او گفت که این دستاورد انگیزه قدرتمندی به توسعه فرهنگی قرقیزستان می دهد؛ چرا که همه اطلاعات موجود در فهرست یونسکو در همه نشریات اصلی گردشگری قرار می گیرند و کانال های تلویزیونی اصلی خارجی ویدیوهایی در مورد قهرمان پرافتخار ماناس پخش خواهند کرد.

شریپوا گفت: «ما باید به شاعران بزرگمان - ماناسچی ها افتخار کنیم» و افزود که این سه نمایش برای نسل های آینده بشر زنده خواهند ماند. «آنها لزوما سفرای معنوی هستند که همدلی و اتحاد را برای جامعه ما آورده اند و از ما در برابر شیطان و جنگ حفاظت کرده اند.»

منبع: www.centralasiaonline.com