نکته جالب توجه این است که بنا بر اظهارات نویسنده این رمان‌ها اغلب بسیار حجیم هستند و با توجه به خفقان حاکم بر این زبان و ادبیات در چین، خلق آثاری منثور با حجم بالا (حجم‌ترینشان رمان «ساتوک بوغراخان» نوشتهٔ سیف الدین عزیزی، در 1800 صفحه) بسیار شگفت آور می‌نماید. این آثار بنا بر دلایل سیاسی به سختی اجازهٔ انتشار یافته‌اند و بنا به اظهار نویسندهٔ مقاله ،اغلب نویسندگان آن‌ها بخش زیادی از عمرشان را در زندان و تبعید سپری کرده‌اند. او ماجرای چاپ رمانی از امین توحتی ایوپ (Emin Tohti Ayup) به «نام زمین خونین» را نقل می‌کند، که در سال 1943 نوشته شده و بعد از اتفاق های بسیار در سال 1993 امکان انتشار به زبان اصلی خود و در ترکستان را یافته است، و نتیجه می‌گیرد که رمان های زیادی می‌توانستند نوشته شده باشند و فرصت چاپ نیابند. کسانی که با ادبیات آشنایی دارند می‌دانند که آفرینش نوع ادبی رمان نیاز جدی به «میدان ادبیات» دارد؛ یعنی مجموعه عواملی که سبب می‌شوند متن در شمار بالا در دسترس باشد، رسانه متن را به خواننده عرضه کند، خواننده سواد کافی برای خواندن آن داشته باشد و بوطیقای خاص آن را بپسندد (یعنی با اصول زیبایی شناختی آن همدلی داشته باشد) و در نهایت اینکه متن روابط بینامتنی جدی با متون پیشین، هم‌عصر و بعدی خود و مکالمه ای جدی و در خور توجه با جامعه داشته باشد. اینکه چه طور مردمی می‌توانند به زبانی که حق تحصیل به آن را ندارند ،رمان بیافرینند واقعا برای من عجیب و باورنکردنی است، و عجیب‌تر اینکه این رمان چنان اهمیتی بیابد که در تحلیل آن مقاله ای در نشریه ای معتبر و فرانسوی زبان نوشته می‌شود!

برای آشنایی بیشتر با رمان در ترکستان فعلا اسم این رمان‌نویس‌ها را داشته باشید:

SAIFUDIN AZIZI, Abdurrahim ÖTKÜR, Hevir TIMUR, Turdi SIMSAK, Abdulsattar HAMIDIN, Ahet TURDI

برای تهیه ی این مقاله به اینجا مراجعه کنید.

مقاله ای به زبان ترکی در رابطه با رمان مشهور « ردپا» (عنوان اصلی ( İZاثر عبد الرحیم اؤتکور (Abdurrahim

.ÖTKÜR)

    منبع:www.ucqar.blogfa.com