در باره ی دولت آل گرمیان و مرکز آن شهر کوتاهیه
عشیرت “Germiyan” برای اولین بار در قرن ۱۳ ام در حوالی مالاتیا مشاهده شده است. در آن دوره رئیس باین عشیرت مظفرالدین پسر علی شیر بود. بنیانگذار اصلی این خان نشینی یعقوب اول بوده و مرکز آن نیز در “Kütahya” قرار داشت.
خان نشینی “Germiyan oğullaro” در آن دوره معتقدترین خان نشینی آناطولی محسوب گردیده و همه ساله از بیزانسیون مالیات و هدایا دریافت میکرد.
این خان نشینی در دورانی که تحت اداره کرد یعقوب بیگ قرار داشت، سلجوق و “Birgi” را از امپراطوری بیزانس گرفته و به خاکهای خود ملحق ساخت. سپس یعقوب بیگ در سال ۱۳۱۴، “Alaşehir” را فتح نمود.
در پی مرگ یعقوب بیگ درسال ۱۳۴۰، پسرش محمد بیگ به جای وی نشست. سلیمان شاه نیز که بعد از مرگ محمد بیگ قدرت را در دست گرفت، در سال ۱۳۸۲ دخترش را به عقد سلطان عثمانی بایزید پسر غازی مراد خداوندگار درآورده و ضمن انعقاد قراردادی، برخی از شهرها و قصبات را به عنوان جهیزیه به عثمانیان واگذار نمود.
بعد از مرگ سلیمان شاه در سال ۱۳۸۷، یعقوب بیگ دوم بر علیه عثمانیان اعلان جنگ کرده، فقط در مقابل سلطان یلدیریم بایزید شکست خورده و در قلعه “İpsala” در روملی زندانی گردید. یعقوب بیگ دوم بعد از فرار از زندان، با دولت تیموریان به توافق رسیده و در جنگ آنکارا به سال ۱۴۰۲ در مقابل عثمانیان قرار گرفت.
بعد از این جنگ که عثمانیان در آن شکست خوردند، تیمور خان سلطان دولت تیموریان “Germiyan” را به یعقوب بیگ دوم داد.
یعقوب بیگ دوم بعد از بلبشو و اغتشاشات فراوان از سال ۱۴۲۳ به بعد با عثمانیان روابط دوستانه برقرار کرده و صمن عزیمت به ادیرنه پایتخت وقت دولت عثمانی با مراد خان دوم مذاکراتی انجام داده و وصیت نمود که بعد از مرگش، کشور را به عثمانیان بدهند. و در پی مرگ او درسال ۱۴۲۹ خان نشینی “Germiyan oğulları” از هم فروپاشیده و خاکهایش به دولت عثمانی ملحق گردید.
“Kütahya” پایتخت دولت “Germiyan oğulları” در آن دوره مرکز فرهنگ و علم بود. نویسندگان و روشنفکرانی چون شیخ مصطفی، شیخ سینان، احمدی، بابا علی، خمروی، ملا عبدالواجد، اسحاق فقیح و احمد دایی در زمینه علوم دینی و اندیشه آثار متعددی به قلم گرفته اند.
مدارس وجیدیه، یعقوب بیگ دوم و اسحاق فقیح از جمله مدارسی هستند که در دوره “Germiyan oğulları” در زمینه آموزش علمی فعالیت می کردند.
علی الخصوص مدرسه وجیدیه به همراه علوم دینی در آموزش ریاضیات و نجوم شهرت فراوانی داشت.
در دوره خان نشینی “Germiyan oğulları” پارچه های معروف “Germiyan” و دیگر کالاها از طریق رودخانه مندرس به بنادر دریای اژه انتقال داده می شدند. در آن دوره پرورش اسب نیز یکی دیگر از شاخه های مهم تجارت منطقه را تشکیل می داد.
شهر تاریخی “Kütahya” در طول تاریخ از تمدنهای متعددی چون فریقی، لیدی، پارس، مقدونیه، “Bitinya”، برگاما، روم و بیزانس میزبانی کرده است. این شهر بعد از پیروزی در جنگ مالازگرد به سال ۱۰۷۱ از سوی “Kutlamış” پسر سلیمان بیگ، فتح گردید و در سال ۱۴۸۰ به سرزمین های ترک ملحق شد.
شهر مذکور از ۱۷ ام ماه ژوئیه سال ۱۹۲۱ تا ۳۰ ام ماه اوت سال ۱۹۲۲ از سوی یونانیان اشغال شده و سپس در پی تعرض بزرگ، پس گرفته شد.
چهار رودخانه ای که از کوه مراد در جنوب “Kütahya” سرچشمه گرفته و به چهار سمت مختلف آب انتقال می دهند، رودخانه های مندرس، “Simav”، “Parsuk” و “Akarçay” میباشد.
ریشه نام شهر “Kütahya” از کلمه “Kotiaeion”، که فریقی ها بنیانگذاران این شهر، بدان شهر “Kotysio” می گفتند. نشات گرفته است. بعدها، ترکها به این شهر “Kütahya” و یا “Kütahye” گفته اند. خرابه های شهرهای عتفیق “Alzoni” در “Çavdarhisar” ، “Angir” در “Simav”، “Kadoi” در “Tieriyyapolis” در “Emat” از جمله خرابه های تاریخی این شهر محسوب می گردند. قلعه “Kütahya” نیز یکی دیگر از آثار تاریخی جالب توجهی است که به دوره روم – بیزانس تعلق دارد. این قلعه که بر روی تپه ای حاکم بر شهر ساخته شده و ۷۰ برج دارد، ازسوی سلجوقیان و عثمانیان نیز مرمت و بازسازی شده است.
مسجد جامع این شهر در سال ۱۴۲۰ و با فرمان سلطان عثمانی ییلدریم بایزید احداث گردیده است.
مسجد “Balıklı” ، مدرسه یعقوب بیگ دوم، مجتمع یعقوب بیگ که شامل مسجد و عمارتخانه میباشد، مسجد “Karagöz” پاشا، مسجد علی پاشا، عمارتخانه دولتی احمد پاشا، مسجد اسحاق فقیح و مدرسه وجیدیه از جمله آثار تاریخی این شهر میباشند که در دوره سلجوقیان و عثمانیان ساخته شده اند.