علاءالدین “ERatna bey” با شکست ارتش مغول به سال ۱۳۴۳، سیواس را پایتخت خود قرار داده و دولت “Eratna” را تشکیل داد. در این دوران قیصریه، آماسیا، توکات، چوروم، نیغده و ارزنجان به خاکهای این دولت پیوست. رهبری این دولت را بترتیب، غیاث الدین محمد وزیر علی شاه و علاءالدین شاه بر عهده گرفته و دولت به سال ۱۳۸۱ در رمان برهان الدین احمد سقوط نمود.

سیواس یکی از قدیمی ترین اماکن اسکان ترکها، در طول تاریخ میزبان تمدنهای بسیاری گردیده است. سیواس عصر طلایی خود را با فتح از طرف ترکها به سال ۱۰۸۵ گذرانده است. در این دوران جمعیت سیواس به صدهزار نفر رسیده و این شهر یکی از شلوغترین شهرهای جهان گردید. نام شهر سیواس از سباسقه به معنای شهر اگوستین ریشه گرفته شده است. در بخشی از اسناد قدیمی مربوط به قرون وسطی، نام شهر، سودستا قید شده است. چنین تصور می رود که نام سودستا بر اساس سیستم فونتیکی زبان ترکی در طول زمان به سیواس تبدیل شده است. شهر سیواس با مساحتی بالغ بر ۲۸ هزار و ۴۸۸ کیلومتر مربع بعد از قونیه بزرگترین مرکز یک استان در ترکیه را تشکیل می دهد. سیواس نیز با قیصریه ، ماراش و مالاتیا هم مرز میباشد.

سیواس که اراضی پرفراز و نشیبی دارد، در این جغرافیا کوههای “Kösedağ” ، “Teler” ، “Akdağ”، “İnebel” و “Yama” را در آغوش خود جای داده است. سیواس با دشتهای وسیع، دریاچه ها و در راس همه آنها با رودخانه قزل ایرماق، دارای اراضی بسیار حاصلخیزی بوده و همچنین سدهای مهمی همانند “Kılıçkaya” را در بر می گیرد.

در سیواس که قدمتش تا ۵ هزار سال قبل ار میلاد مسیح میرسد، دوران مابین ۱۶۰۰ الی ۸۰۰ قبل از میلاد به تمدن هیتیت، دوران ما بین ۸۰۰ الی ۷۰۰ قبل از میلاد به فریقی ها، دوران ۷۰۰ الی ۵۴۰ قبل از میلاد به کیمریان و اسکیتهای ترک، دوران ۵۵۰ الی ۳۳۳ قبل از میلاد به پارسیان، از سال ۱۷ الی ۳۹۵ به رومیان و از آن سال تا سال ۱۰۸۵ که توسط ترکها فتح شد، به بیزانسیون تعلق داشته است.

وقتی به آثار تاریخی باشکوه سیواس نظری بیفکنیم این آثار را مشاهده می کنیم. مدرسه شفاهیه که به سال ۱۲۱۷ از طرف عزالدین کیکاووس اول سلطان سلجوقی ساخته شده است، مدرسه جفت مناره که به سال ۱۲۷۱ توسط شمس الدین محمد “Güveyni” وزیر ایلخانیان بنا گردید، مسجد کبود که در سال ۱۲۷۱ توسط فخرالدین علی ساخته شد، مدرسه بروجردی که به سال ۱۲۷۱ از طرف مظفر بروجردی ساخته شده است، مسجد جامع که به سال ۱۱۹۲ از طرف قزل ارسلان ابن ابراهیم بنا گشته است، مسجد میدان که از طرف سلطان سلیمان قانونی، پادشاه عثمانی ساخته شده است، مسجد قلعه که توسط “Alibeyoğlu Mehmet paşa” به سال ۱۵۸۰ ساخته شده است و مسجد علی بابا که در سال ۱۸۷۶ از طرف احمد الن رها بنا گشته است.

در میان آثار تاریخی که شهر سیواس را تزئین کرده اند، می توان از آرامگاه عبدالوهاب غازی ، آرامگاه “Ahi Amir Ahmet” ، آرامگاه شیخ چوپان، آرامگاه شیخ حسن بیگ، آرامگاه برهان الدین قاضی، آرامگاه شمس الدین، آرامگاه شیخ ارضرومی، آرامگاه “Akbaş baba” ، کاروانسرای مهرام پاشا، کاروانسرای “Subaşı” ، کاروانسرای سنگی و حمام میدان نام برد. در این شهر همچنین پلهای بسیاری وجود دارد. عمارات تاریخی شهر نیز زیبایی دیگری دارند. عمارت حکومتی که به سال ۱۸۸۳ ساخته شد، کتابخانه ضیا بیگ احداث شده به سال ۱۹۰۸، موزه کنگره تاسیس شده به سال ۱۸۹۴ و عمارت “Kangal” آقا جزو این آثار مهم میباشند. موزه کنگره و اتنوگرافی ، موزه انینو و موزه عاشق ویسل در این شهر از نظر توریسم بهداشتی عقیدتی و طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

از میان شخصیتهای مهم و تاریخی سیواس می توان به حکیم ابوعبداله علی نویسنده کتاب اکسیر حیات فی تلخیص قواعد معالجات کمال الدین ابن حمام طبیعت شناس سیواسی، ملاخسرو شمس الدین سیواسی متصوف و شاعر سال ۱۵۹۷ و صاحب ۳۶ اثر مختلف “Numan” افندی موسس کتابخانه ای به نام خودش در سیواس، فیض الله مورالی شاعرو فیلسوف بزرگ محمد ضیا “Baranakzade” افندی، مصطفی تقی افندی، لطف الله خیری “Sığırcızade” ، متولی زاده راسیم بیگ، متولی زاده ضیا بیگ، امیر پاشا، پیر سلطان ابدال و عاشق ویسل را می توان نام برد.

منبع: ت.ر.ت فارسی