بنیاد مختومقلی فراغی

در گذشته، قراردادهاي نفتي همواره در زير سر نيزه و حکومت نظامي منعقد شده بود: قرارداد 1933 در زمان حکومت بيست ساله شکل گرفت؛ هنگام مذاکره درباره قرارداد الحاقي، حکومت نظامي در تهران برقرار بود؛ همچنين در زمان مذاکره با کنسرسيوم نيز حکومت نظامي استقرار يافته بود. نفت به مثابه مهم‌ترين و تنها منبع درآمد ملي، پايه و اساس اقتصاد تک محصولي ايران به شمار مي‌رود. علاوه بر اين، نفت در بسياري موارد يک کالاي سياسي بوده است و از اين رو در صد سال گذشته اقتصاد سياسي ايران تابعي از اين کالاست و بسياري از جهتگيريهاي سياست داخلي و خارجي و چگونگي روابط اقتصادي، ريشه در نفت دارد. اکنون به مقطع کوتاهي از تاريخ در نگاه اسناد مي‌پردازيم.