اؤزجان یوکسک مدیر مجله اطلس می‌گوید: دوخاها مانند مردم ۱۰ هزار سال پیش زندگی می‌کنند. همه چیز را باهم تقسیم می‌کنند. یک رابطه عادلانه در میانشان وجود دارد. مرتکب جرم نمی‌شوند. برتری زن نسبت به مرد و یا مرد نسبت به زن معنا ندارد. آنها به همراه گوزن های "رِن" و در مسیر مهاجرت دسته‌جمعی آنان زندگی می‌کنند.

"٥۰ درصد کلمات مشترک است"

سلجان کوچوک‌اوستل نیز می‌گوید: "در طول یک هفته در محاورات روزانه توانستیم با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم. شاید بتوان گفت که ٥۰ درصد کلمات مشترک است. برای کسی که زبانش ترکی است، یادگیری زبان دوخا خیلی آسان است."

با اینحال این زبان با خطر نابودی مواجه است.

دوخاها که احتمال می‌رود از منطقه تووا به مغولستان مهاجرت کرده‌اند، به آیین "تنگریجی‌لیک" (که عده‌ای آن را شامانیسم نیز می‌خوانند) اعتقاد دارند که این نیز دلیل دیگری بر ترک بودن دوخاها می‌باشد.

این طایفه که با شیر و پنیر گوزنهای رن، میوه‌ها و نیز گوشت حیوانات شکاری تغذیه می‌کنند، شکارهای خود را نیز با یکدیگر تقسیم می‌نمایند.

"برای اینکه رودخانه‌ها آلوده نشود..."

گوزنها بخشی از زندگی دوخاها هستند.

ترکهای دوخا چنان ارزشی برای طبیعت قائلند که حتی برای آلوده نشدن رودخانه‌ها، دستهای خود را در رودها نمی‌شویند.

منبع: تی آر تی فارسی