صنایع دستی اصفهان
قلم کار: قلم کاری و نقاشی روی پارچه از دوران مغول در ایران به وجود آمده است.
شعربافی: شعربافی بافته با ارزشی است که دستگاه آن یک دستگاه عمودی است و شکل بافت آن همان شکل رد کردن پود از ضرب تارهاست. بافته این دستگاه بسیار سبک، ظریف و دقیق است و شعربافی یکی از پر مشقت ترین کارهاست.
زری بافی: اصفهان یکی از بزرگ ترین مناطق زری بافی است. زری بافی هنری است که از پارچههای زربفت تشکیل شده و پارچهای است که پودهای آن طلاست.
![]() |
![]() |
![]() |
کرباس بافی: این نوع پارچه ساده در روستای کردآباد اصفهان بافته می شود و تمام دستگاهها ماشینی هستند.
لنگبافی: بافته هنری دیگری است که هم اکنون بسیار کم در اصفهان بافته می شود.
چادر شب: یکی دیگر از پارچههای سنتی رایج در اصفهان است که هم اکنون به علت گرانی مواد اولیه دستگاه سنتی جمعآوری شده و کم تر بافته می شود.
زری دوزی: عمل زری دوزی معمولاً بر روی پارچه تور و توسط نخ ابریشمی رنگ خام و رنگ طلایی دوخته می شود و به این عمل دوختن زری یا زربفت کردن می نامند.
سرمهدوزی: سرمه در لغت سنگی است براق که می سایند و سوده آن را به چشم می کشند و بهترین آن سرمه اصفهان است.
نقره دوزی: نقره دوزی یکی ازعوامل تزیین پارچه است که دوخت با استفاده از نخهای فلزی و نقرهای و طلایی پهن شده و مسطح دوخته می شود.
ده یک دوزی: به نوعی دوخت اطلاق می شود که نخ و سوزن از یک نقطه زمینه ده بار عبور داده شده و یا ده لانخ شکل گرفته به وسیله یک بست روی زمینه دوخته می شود.
گلابتون دوزی: در گلابتون دوزی پارچه بر روی دستگاه دایره مانند خاصی قرار می گیرد که توسط پیچ موجود در کنار دستگاه می توان پارچه را شل و سفت کرد و سپس با نخ زری گلابتون دوزی را آغاز می کنند.
![]() |
![]() |
شرفه دوزی: شرفه دوزی نیز مانند گلابتون دوزی است با این تفاوت که ابتدا طرح را توسط نخ گلابتون بر روی کار مشخص می زنند و سپس با نخ هم رنگ گلابتون آن را به پارچه می دوزند.
ابریشم دوزی: به نوعی دوخت اطلاق می شود که نقش آن را نخ گلابتون به شیوه ساقهدوزی سوزندوزی می شود و بر روی انواع پارچههای اطلسی، مخمل تافته وساتن انجام میگیرد.
مخمل دوزی: به نوعی سوزندوزی اطلاق می شود که بخیههای دوخته شده بر روی طرح پس از اتمام کار به صورت مخمل دیده می شود.
شرابه دوزی: رشته و منگولههایی که از کنار و حاشیه چیزی بیاویزند یا لولههایی از شیشه باریک که از داخل آن ها نخ بیرون کنند را شرابه دوزی می گویند.
اشک دوزی: دوختن مرواریدهایی است که شکل و فرم قطره اشک را دارند و بر روی پارچه مخمل ماهوت یا ساتن بافته میشوند.
مضاعف دوزی: این دوخت یکی از دوخت های رایج قفقاز بوده و امروزه در اصفهان رایج است. وقتی بخیهها در دو مرحله روی هم دوخته شده و نیز رنگ های مورد استفاده از نظر تیرگی بردوخت قبلی مضاعف بوده باشد، این دوخت شکل می گیرد.
سکمه دوزی: به نوعی دوخت اطلاق می شود که با فشار آوردن به وسیله دوخت بر روی پارچه کیفیت بافت را تغییر داده و آن را به شکل دل خواه در میآورند.
ملیله دوزی: به دوخت هایی اطلاق می شود که با استفاده از طلا و نقره و آلیاژ مختلف که به صورت لولهای در آمدهاند، انجام میشود.
باتیک: رنگرزی پارچه انواع مختلفی دارد که یکی از انواع آن باتیک نام دارد. لوازم مورد استفاده در باتیک رنگ های گیاهی و شیمیایی رقیق و پارافین صمغ و سقز است. درمیان بافته های داری استان اصفهان؛ قالی اهمیت و ارزش بسیار زیادی دارد. اصفهان در زمان صفویه یکی از مراکز عمده تولید قالی و فرش و بافت قالی های زربفت بوده است.
فیروزه کوبی: فیروزه کوبی یکی از صنایع دستی استان اصفهان است و جزو معدود رشته هایی است که دارای سابقه تاریخی چندانی نیست و قدمت آن به حدود ۶۰ سال قبل باز می گردد.
خاتم سازی: یکی از گونه های زیبا و هنرمندانه صنایع دستی اصفهان است که یادآوری آن نام اصفهان را به خاطر می آورد. این هنر بی بدیل و کم نظیر در واقع هنر آرایش سطح اشیای چوبی به صورتی شبیه به موزاییک با مثلث های کوچک با طرح هایی زیبا و دلنشین است.
مینیاتور و تذهیب: مینیاتور و تذهیب یکی از هنرها و
صنایع دستی رایج در اصفهان است که بسیاری از اصفهانی ها به طور موروثی در
خانوادهشان رواج دارد. مینیاتور و تذهیب علاوه بر این که بر روی کاغذهای
مخصوص نقش می شوند و قاب میشوند بر روی اشیاء خاصی نیز کشیده میشوند مثل
جعبههای مختلف، جا قلمیها و اشیای ظریف و گران قیمتی که از عاج ساخته
میشوند.
مینا کاری: عبارت از نقشه برجسته بر روی اشیای گوناگون
است. این صنعت از هنرهای بسیار زیبا و ظریف استان اصفهان است که مانند
بسیاری از هنرهای دیگر برای اولین بار در ایران به وجود آمده و سپس به سایر
کشورها راه یافته است.
منبت کاری: هنر منبت کاری مشتمل بر کنده کاری و نقش برجسته بر روی چوب بر اساس نقشه ای دقیق است که نقاشان و معماران به نقشی که اندکی از زمینه خود بلند تر باشد نیز منبت می گویند.
منبع:www.behtour.com