بنیاد مختومقلی فراغی

پایگاه خبری ایتنا نیوز: معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان، گفت: زین سازی ترکمن در فهرست میراث های معنوی کشور ثبت می شود.
به گزارش پایگاه خبری ایتنا نیوز، رضا پورمهدی به خبرنگار ایتنا نیوز گفت: هرچند بحث میراث معنوی در جهان و ایران نو و تازه است اما در همین مدت اندک نیز با رونق و گسترش زين سازي مي توان از اين صنعت بعنوان يك قابليت فرهنگي و يك جاذبه اقتصادي در توسعه گردشگري براي جذب گردشگران بهربرداري نمود.
بابرگزاري نمايشگاهها بصورت فصلي و دائمي بر حسب كانونهاي توسعه به همراه مراحل تهيه و توليد و معرفي كانونهاي توليد اين هنر راهی درجهت شناساندن اين صنعت در سطح ناحيه اي، استاني و ملي و گامي در جهت توسعه اين صنعت برداريم.
وی ادامه داد: درمطالعه تاريخ قوم ترکمن درمی یابیم که اسب و اسبدواني از جمله توانمندي هاي ريشه دار در بين اين قوم است و دقيقاً نمي توان تاريخي براي ساخت زين تعيين كرد چر اكه از زماني كه تركمن وجود داشته اسب و زين سازي و ساير متعلقات آن نيز وجود داشته است.

پورمهدی اضافه کرد: اين رشته در زمره رشته هاي در حال منسوخ شدن است كه در گذشته به دليل وجود سواركاران تركمن و ساخت زين به وسيله دستان هنرمند آنان بسيار رونق داشته ولي متاسفانه هم اکنون به دليل ماشيني شدن و استقبال كمتر از اسبدواني در حال كمرنگ شدن است.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان اظهار داشت: زین در زبان تركمني به پالانچا يا قامش معروف بوده و وسيله اي است از جنس چرم (چوب يا آهن) كه در هنگام سواري بر پشت اسب مي بندند.
رضا پورمهدی افزود: ساخت زين در اقوام مختلف روش هاي خاص خود را دارا مي باشد اين رشته جزء رشته هاي اصلي قوم تركمن بوده كه سال هاست به فراموشي سپرده شده و سواركاران از زين هاي صنعتي و كارخانه اي استفاده مي كنند.
وی تصریح کرد: كاربرد زين با تكنيك قديمي درسواركاري و اسبدواني ديگر رواج ندارد و شايد علت منسوخ شدن آن عدم استفاده از زين قديمي در اين دوره است و در حال حاضر فقط يك هنرمند در شهرستان گنبدکاووس(روستاي قورفجه) مشغول بكار می باشد.
وی یادآور شد: با بررسی اقتصادي در طي مراحل توليد می توان متوجه شد که در ساخت زين افراد زيادي به امر تدارك و تامين مواد اوليه و تهيه و توليد آن مي توانند مشغول باشند واز آن جايي كه كارگاه هاي توليد صنايع دستي بدون نياز به فضاي گسترده و ابزار پيچيده با امكانات كم و در زماني كوتاه به مرحله توليد مي رسد و سرعت بازدهي صنايع دستي بيشتر از ساير طرح هاي توليدي است.
وی ادامه داد: هم چنين نياز به نيروي انساني متخصص و تحصيلكرده در صنايع دستي نسبت به ساير صنعت ها كمتر مي باشد با این اوصاف علاوه بر این که رونق چنين كارگاههايي به اقتصاد جامعه كمك مي كند، براي راه اندازي به سرمايه زياد نياز ندارند و تمامي مواد اوليه مصرفي را می توان از منابع داخلي تهیه نمود.
به گفته وی، ساير توليدات و ابزارآلات اسب به جز زین شامل كلگي- دهنه اسب- شكم بند- مگس پران- نعل- سينه بند- ركاب- بند ركاب- دست گردان می باشد از ديگر وسايل بكار رفته در اسب براي تكميل عملكرد زين مي توان به عرق گير يا اير اشاره نمود.
پورمهدی ادامه داد: عدم استفاده از دستگاه و ساده بودن ابزار، توليد محصول را آسانتر مي كند همچنين استفاده از چرم شتر بعلت چسبندگي بيشتر به جاي چرم گاو زين تركمن را منحصر بفرد نموده است.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان اضافه کرد: زين با گذشت زمان جريان ها و دگرگوني ها عمده دستخوش تغييرات و دگرگوني شد.
وی گفت: با توجه به تركيب فرهنگي موجود در قوم تركمن و خرده فرهنگ هايي كه در اين قوم رواج دارد و تمام مواردي كه مانند معتقدات با هنرها، صنايع، فنون، اخلاق، قوانين، سنن و تمامي عادات و رفتار كه به نوعي تعريف كننده فرهنگ مي باشد مي توان بعنوان جاذب گردشگري و توريست از آن بهره برداري نمود.