کمیته ملی ایکوموس ایران
به دنبال شکل گیری شورای بین المللی بناها و محوطه های تاریخی مطالعات و تحقیق در رشته های مختلف این حوزه مورد توجه متولیان آن قرار گرفت و به یکی از اهداف مهم شورا تبدیل شد تا آنجا که اکنون فعالیت بیش از ۲۰ کمیته علمی ایکوموس در جهان موید این امر است .
از جمله کمیته های علمی بین المللی ایکوموس کمیته تخصصی بین المللی جهانگردی فرهنگی،باغ ها و محوطه های تاریخی ،مرمت سنگ ،مرمت چوب،شهر های تاریخی ،معماری خشتی ،میراث فرهنگی زیر آب است.این کمیته ها وظیفه تدوین رهنمود ها و منشور های بین المللی در هر یک از رویکردهای مرتبط با حفاظت ،پژوهش ،مرمت و معرفی میراث غیر منقولی را دارند که نیازمند کسب آگاهی از آخرین پیشرفت های دانش بشری در آن زمینه است. در اساسنامه ایکوموس محدودیت برای تشکیل این کمیته ها در نظر گرفته نشده و بنا بر صلاحدید کمیته اجرایی ایکوموس در حوزه های مختلف تشکیل می شود.
این شورا که حاصل اندیشه ایجاد یک سازمان بینالمللی متکی بر کمیتههای ملی در سطح جهان در کنفرانس بینالمللی ۱۹۳۰ رم بود، در اجلاس ۱۹۳۱ آتن بارور تر شده و در سالهای پس از آن به شکلی نظاممند به نام ایکوموس در سطحی جهانی جلوهگر شد.
در اجلاس آتن موضوع حفاظت و مرمت آثار فرهنگی تاریخی و هنری مورد بررسی قرار گرفت و منجر به قطعنامهای شد که از آن پس به لحاظ اهمیت مفاد آن به منشور آتن موسوم شد. اهداف و اصول و معیارهایی که در منشور آتن پیشبینی شده بود، توجه جامعه ملل را به عنوان یک سازمان جامع جهانی متکفل صلح و امنیت جهان جلب کرد.
به منظور ایجاد همکاری و حمایت بینالمللی از آثار و بناهای تاریخی، از طرف جامعه ملل در سال ۱۹۳۳ کمیسیونی به نام کمیسیون بینالمللی بناهای تاریخ، جهت ادامه راهی که در کنفرانس آتن طراحی شده بود، ایجاد شد.
اهداف کمیسیون مذکور تلاش برای ایجاد همکاری و حمایت بینالمللی از میراث فرهنگی و تاریخی کشورها از طریق تدوین توصیهنامهها، ارایه آموزشهای تخصصی لازم، ارتقا سطح آگاهی عمومی نسبت به ارزشهای این قبیل آثار، تدوین قوانین ناظر به حمایت از آنها در سطح ملی و تدوین معاهدات جهانی برای حمایت بینالمللی از میراث فرهنگی بود.
در سال ۱۹۵۴ این کمیسیون پیشنهاد کرد که مفهوم بنای تاریخی برای بناهایی به کار رود که حفاظت از آنها دارای منافع اجتماعی بوده و به ویژه از نظر تاریخ هنر، ارزشمند تلقی شود. بر مبنای این تعریف، کمیسیون مذکور فعالیت خود را ساماندهی کرده بود.
ایران از جمله کشورهایی است که کمیته ملی ایکوموس در آن فعالیت کرده و کارشناسان آگاه از حوزه میراث فرهنگی به عضویت آن درآمدهاند.
کمیته ملی ایکوموس در ایران در تاریخ ۲۹ فروردین سال ۸۱ همزمان با روز جهانی ایکوموس به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. بنا به گزارش دبیرخانه ایکوموس در ایران در سال ۸۱ این موسسه، موسسهای فرهنگی، علمی، تخصصی، غیرسیاسی و غیردولتی است که با هدف ترویج و گسترش فرهنگ مطالعه و معرفی بناها و محوطههای تاریخی، تشویق به حمایت، حفاظت، احیا، مرمت بناها و محوطههای تاریخ و ترویج فرهنگی آن در سطوح ملی و بینالمللی تشکیل شده و از دیگر اهداف آن جلب نظر موسسهها، نهاد و نسبت به اهمیت بناها، محوطهها و بافتهای تاریخی است.
در حال حاضر شورای بینالمللی بناها و محوطههای تاریخی در ایران، فعالیتهایی را در زمینه همگونسازی جایگاه میراث فرهنگی با معیارهای جهانی و رفع خلاهایی چون تدوین منشور مرمت انجام میدهد.