آخالْ تِكّه جلد: 1 دانشنامه ایران شماره مقاله:1888
در دورة باستان اين ناحيه جزو خراسان بزرگ و در قلمرو پارتها بود و از آبادي
و حاصلخيزي و نيز از مهارت اهالى آن در آبياري ياد كردهاند. اين سرزمين تا
دورة تسلط ازبكها در سدههاي 0-1ق/ 6-7م زير فرمان امراي خوارزم، و به تاغ
بويو جانب كوه معروف بود. بعدها به سبب كوتاهى در تأسيسات آبياري منطقه،
به حال ويرانى درآمد. در 298ق/881م روسها بر آخال مسلط شدند و در 299ق/
882م اين ناحيه به نام آخال تكه، به صورت بخشى جداگانه، خوانده شد و تا
307ق/890م به همين نام موسوم بود كه بعداً نام عشقآباد جاي آن را گرفت.
در آغاز تسلط روسها شهر آباد و معروفى در اين سرزمين وجود نداشت و عشقآباد و
قزل آروات پس از تسلط روسها آباد و معروف شدند. اقليم و محيط آخال براي
پرورش اسب مساعد است و اسبهاي سواري آخال تكه شهرت جهانى دارند. اين
ناحيه زلزلهخيز است و در سالهاي 310، 313، 348، 367ق/893، 895، 929، 948م
زلزلههايى در آن رخ داده است.*