بنیاد مختومقلی فراغی

تانئمالی زاتـلاری: بو اوُتئنگ عوٌمری بیر یئل بوُلوپ گؤنه باقار تیره سیندِن دیـر و بوُیی بوُلسا ایکی متره چنلی بوُلیار. اورته بالچاقی(ساقه سی): یوُغئن راق بوُلوپ و بیرنأچه کچی بالچاق لار تؤوه رِگینده دؤره یأر. یاپراق لاری یایرانگ و کِسیک کِسیک بولوپ و اوچ لارئندا سارئجا تیکن لِر بوُلیار. هر بالچاغئنگ باشئندا دأنه توتماق اوٌچین بیر باش(پِش) بوُلیار. اول پِش لرینگ اوزین تیکنی بوُلوپ و گوٌل لری هم ماوی رنگک-ده بوُلیار. گوٌل لر دؤکوٌلِن ـ دن سوُنگ پِش لرینگ ایچینده آلمانگ دأنه سی یالی غونگرجا دأنه لر دوٌره یأر .



بو اوُتئنگ بیتیأن یرلری: بوُ اوُت بیز توٌرکمن لر آراسئندا بیر درده دگمأن
اوُت حاساپ لانئپ، یوُل لار یاقالاردا ـ اکرانچلئــــق یــرلرده ، باغ لاردا ، داغ لاردا و همـده یاشایئش یرلرده بیتیأر. بو اوُت یازئنگ ایکنجی و اؤچوٌنجی آی لارئندا اؤز اووادان ماوی رنگکلی گوٌل لر ی بیلن یوُل یاقالاری و همده اکرانچلئق یرلری بزه یأرلر.
درمان اوٌچین خایئرلانمالی زاتلاری: بالچاق ـ گوٌل و دأنه لری.
بیز توٌرکمن لر اوُنئنگ بالچاق بالچاق لاریندان گؤک اؤنوٌم یرینه خایئرلانیارئس. اوُنونگ دأنه سینی و همده گوٌل لرینی بابا سیل(بواسیر) و یوٌرک کِسل لری (ناراحتی های قلبی ) اوٌچین سوودا غاینادئپ، دوٌیه تیکن (گل خارشتر) بیلن غوُشوپ خایئرلانماق بوُلیار.
اوُنی ناهیللی تاییارلاماق حاقدا: 30/ اتوزسانی غالغانئنگ گوٌل یاپراغئنی4/ دؤرت غئسئم یانداق (ترنجبین) 4/دؤرت لیتر سووا غارئپ تأ یارتی بوُلیانچا دیمک 2/ ایکی لیتر بولیانچا غایناتمالی . اوندان سونگ اونی سؤزوٌپ غایتادان تا بیر 1/ لیتر بولیانچا غایناتمالی. شُول غالان 1/ بیر لیتردن سوودان درمان اوٌچین 1/بیر لیوان دوُلدورئپ اوُنی عسل بیلن غارئپ ایچملی. البتده مونی ـ دا آیتماق یرلی دیر، غالغانئنگ دأنه سینده (سیلی مارین) دییان بیر درمان بار، اول اؤکنی ضایا آدملار اوٌچین درمان دیر.