ایل شاحیری حالیپا قربان گلدی آهون بر نوشته ی : محمود پايدار
قربانگلدي اوترغملي گيجهلر اوتمه ديمي مُونچه اوتن موچهلر
يادا:
نه حاساپدا، نهساندا، سن، دِرد دن يورةگي غاندا سِن
پايلانشيقدا، اُول يانداسن، قويونگ درديمه يانايين.
و يا:
قربانييت دنياده آدینگييتمهسين، منّت بيلن مردينگ ايشي بيتمهسين
ايليمينگ آياغینا ديكن باتماسين، ايل آلادا بيلن شاحير ياتياندر.
و اون(10) لارچه بلكي ده كوپراگ تليم ـ تليم یئرلرده شيله بير عاجاييپ اويدگشيگ ختّي غريب ليقي ختّي دِردي، يانغيني، اورتنمهگي اوادان، گوزل، گويه بير اوادان قاپلانيپ قوييلان صورات يالي گوز اونگينه گتريب، روحنگا، جانينگا، اون ایكي سونکينگه اورانيان بيتلري بار. شاحيري، گلينگ انصاف برینگ نهننگ تاريفلامايلي، نهننگ آُومالي، نهننگ لاليالي سوز آچمان دميپ دورايلي، يوق اوندا بير آنگردا بيانصافليقبولار، تاریخينگ گله جگینده حوكمان يوزي قارا بولاريس.
بيز بولا بولا، تاریخينگ رحمسيز حهكه ميتنده آصيل يوزی قارا بولماريس شاحيرينگ ديليندن اشدیلي:
قايقاريپ گز دُشینگي يةله بريپ،
بِلنِد توت باشينگي آسمانا گرةيپ،
يئريالي سخي بول ساچاقينگ سريب
چِندن آشا اوسمه، يةلينگ بيلن بول.
«ايلينينگ بيلن بول ديهن قوشغيدان»
يئر باقالي شاحير گيدره يول قويماندر، قاچارا يودا. شاحيرينگ هَربير قوشغيسيني اوقاسانگ اُول سني دوغري اوز وجدانينگ، اوز انصافينگ اونگونده چات ماچات قويّادا دوري بر يار. ايل شاحيري قربانگلدي آهونبر گنبدكاوس شهرينينگ، تكه محّلهسينينگ غريب چاتماسيندا (كأشكي چاتما بوردي، زوردان دورةن كومه سينده) 1325 نجيشمسي ييليندا دنيا اینيار. بو تايدا محّلهنينگ آدين گترمگ ميزدن مقصد، اُول ييل لاردا بيرنأچه اويلي تكهبولان سونگ اولارا ايكي اويلي لردييل يا اكن، البت شاحيرینگ دنيا گلن كومهسي اوي حاسابينا گيرمان اكني.
شول ييللرده تركمنصحرانيگ آدغازانان مشهور سازنده و بخشيسي اُرازمُخمّدتكه ده شول ايكي اويلنگ بيري اكن. غريبنگدا، هيچ زادي بولماسا، خدايي بار دييلن بير نقل بار. شاحيرميز بيلن بخشي ارازمحمّدتكهنگ اوغلي دوغري برگيجهده، بر ساغاتدا بيلهجه دنيا اینيارلر. بخشي ارازمخمّدتكهنينگ ايلكينجي پرزندي اولام اوغيل بولان سونگ، اوچ گيجه گونديز توي توتوپ آيديم ساز ادمهلي بوليارلر. بخشا خبر بريليار: قاريباي آقانگدا بير قولي بولان يالي. اوندا يوريته اوزي گليپ شاحيري قوتلاپ: آي تُووُيي يگن! قيامت گون قونگشيدان دييلن گورينگ بار گلينگ سيزم شو اوچ گيجه گونديز بيزده گچيراي ینگ………
شيله ليگبيلن اوچگيجه ـ گونديز توي توتوپ آيديم سازبولوپ، شاحيرا آدقويمالي بوليار. بخشي ياتان ئيري ياغشي شهيد ارازمخمّدتكه، اوز اوغلينا آنه آغشامسي بولان سونگ همده كونه بير آد داقمالي بولوپ آناكاكا، و شاحيرا قربان ارتيري قربانليق بولان سونگ قربانگلدي داقيار. ینهبير ايلآرادا روايت بار، ارازمخمد باخشي شاحيرينگ آتاسينا آيديپدر شو اوغلنينگ يا برينجي باخشي بولار يا قوُيي شاحير، سبابين سوران لاريندا اؤ آيديپ دِیر: شو اوغلانينگ آقيسي بو اوغلانلارينگ آغلاماسينا منگزهميار. آقيسيندا بير زارين هنگ بار، آچ ليقه جدملي، سويت بريلنده ده اوليپ اوچوپ بارانوق، گويه شو وقت همّه سويدي امسه، آغشام سويدسيز قالايجاق يالي و شيله رأگلار……
چا قاليقدان ييتي ذهينلي، بيرزاد آيد سانگ ايكي قايتالاپ يورمالي دأل، بر آي دان سوراسانگدا دوغري صوراتدا قایتالاپ جواب بريان اكن:
يا ايرراگ دوغديم ميقان، ياداگيجا قالانلار دان؟
يا تقديرينگ كرونينه، آغير، تالانگ، سالانلاردان؟
يا دوغريسي بو دورميشدا، شور بخت آدين آلان لاردان؟
یئريوزينينگ بدبختليقي، دينگه مانگا ديرة يار دوست.
يوقارقي بيتلر شاحيردان حاراي آدلي قوشغيدان، شاحير ارازمخمد ارازنيازي دوستنه يازيپدر، اولام جوغاب بريار:
سن يالي بولاردي يادا بولمازدي، كُنبدينگ غم توتان كوچهلرينده
غصهلار آيديما، هنگه گلمزدي، برچ توتيب ياتيردي آدم سِرينده
سن شوندا ياساپدينگ اوز سطرلرينگ، يورگينگ دِرلرين قوشغا سينگديريپ.
كاته ـ كاته ياتان حسرتلارينگي گوزلرینگدن دومه ـ دومه اِنگدريپ.
شاحيرينگ ياشايشي ديسنگ چيلشريملي. اونگ ياشايشي مداما بير اوستي آچيلماديق سيّر يالي آيدينگ ـ آچيقدأل، سيّرلي ياشايشيني شيله قورجالاسانگ، بلّلي، آچيق بيرزات آنگلاب بيلمرسنگ، يونه هر حيلي نقتاسانگدا، اوني تنقيد الِكندن گچر سنگده ،دينگه بير مانا يهترسينگ، شاحير صداقتلي، و پالي، ايل گونينه مداما مهربان، شيله خور و زاردا بولسا و اطانينا، اولكهسينه آنگردا بير اوقيبلي وپادار:
ماوي آسمانلي اولكام، غم باسماسين هيچ هاچان،
گولكي بيلن گوز آچيسن، تازه دنياگوز آچان.
و يا:
غانيم، قوقيم جان وطن جان سانگا قربان وطن
مدام سور دوران وطن گلدورانلي واطانيم.
شاحيرینگ هميشه بيرمانگا آيديان سوزي بار، اولام. آدام نأچه ييل اولسه اولايان اكن. من اون(10) ييل اوليپ بيردن ديرهلديم. شول اون ييل مني بير عمر ايزا قويدي.
بولسا دا سونگي بهبيت اكن … . اينها شولار يالي بير اوستي باسيق واقالار شاحيرینگ ياشایشیندا بار. آدامي داش گورینك دن باقيپ اونگ بارسينده حكم ادمك نادوغري زات ميقان دييان. شول اولديم دييان 10 ييلدا اينها «انسان» يالي چونگيرمانالي قوشغيني ايلينه هوديرلابدر دینگه بير «انسان» دألده، «كرون غرةن» يالي پايامالار شول ييللارينگ حاصيلي.
خراسانينگ مشهد شهرينده آواره بولوپ گزيپ يوران شول 10 ييلده، ياشايان كوچهسينده چاقالارا ارتهكي آيديپ برراكن، چاقالاردا شاحيرا«الف . ب» يازماني پوزماني اورةدر اكني. آدمينگ داش گورنیگندان قارماق شيله بير ايشه سبب بوليار. چاقالارينگ آتالاري ـ انهلري«عمو آوارا» بير ايشچي، گونديز ميدان بارده يوك يوك لهيار، آغشام سيزه ارتهكي آيديپ بريار، سيزهم اونگا يازمانا ـ پوزمانه، حاسيب ـ حسيب اورة دينگ حقني ايياي ماسين لار دييان اكني:
قارداش دييپ قوانانيم قوردبولدي
تقديره باق يادايل بيزه يورد بولدي
ياردييپ يانانيم جانا درد بولدي
واخ نيلايين غاي اوستنه غاي عمريم.
شاحير ادبيات عالمندا كوپ فورمالار بيلن سينانشيپ گوريپدر. چاقالار ادبياتيندا، مشهور«انهجان» ديين شغري1377، ايران راديو، تلويزيوننگ آلتينجي فستيواليندا، توتوش ايراندا برينجي شغر تاناليپ اینگ اولي اورنه ايه بوليار. بيله بير برينجيليگلر نأچه گزگ شاحيرا ال بريپدِر. فستيوال لاردا مداما شاحير قوشغيسيني ايكي ديلده اوقهيار ـ تركمن ديلينده ـ پارس ديلينده. فراغي ديين مشهور شغرياينگ سونگقي چاپا چيقان مختومقليفراغينينگ كامل ديوانينا گيريپ، شاحير ابديليگ شاحيرلار خطرنا گيريا. فراغينينگ پارس ديلينده ترجمهسي ديسنگ بير عاجايپ اويدگشيگ. فستيوالدا بيك ادبيات استادلارنينگ بيري سوريار:
پارس ديليندان تركمن ديلينه گچردينگمي يا تركمن دن پارسا. اُول دانشگاه ادبيات تهرانينگ بلّلي بير استادلارنينگ بيري اكن. اديل شو سوراغ دولت محمدآزادنيگ پارس ترجيمهسنهده بوليار مسكينقليچنگ پارس ترجيمهسنه.
شاحير قرق ييلا قولاي ادبيات ايشنده، يازيپ قويون پايامالاري، دستانلاري پارس ديلينده ـ قوشغولاري ديسنگ كأن. اُول رباغيني دا سيناپ گوروپ شاحير عمر خيامنگ آتاسينا رحمت ايبريپ اوزينه شيله يوزلهنياز: «بولي بر قربانيم غزلنيگ بيلن»……..
شوندان مأليم بوليار شاحير «غزلسرا»، كوپ قوشغيلاري غزل صورتيندا قوشولوبدر البته پايامالاري را بار:«ياشليق خيجويي» يا بيلهگزن دنگ دوشلارا، مثنوي قالبدا آق قوشغيدا بار. شاحيرينگ اوز آيديشينا گورا قوشغيني آق قوشغي بيلن باشلاديم:
«اوزانم» ـ «غيسغهجيقبهار» ـ «سويگي» و ……
شاحيرليق یانغيندان باشلانيار ديّيار شاحير كريمقربان نپس. شاحير قربانگلديده سويگيدن ینگهليب يانان یئري كأن.
شاحيرا آرامیزدا یاشیان واقتیندا پورصات اِل برمان، قوشغيلاريني چاپ اتمانه مومكينچيليك دورامادی و اوز كتابيني گؤرماني آراميزدان چيقيپ گيدندیر.
اونگي بولاندان سونگي بولسون ديين آتالار نقلي بيلن سوزيمي سونگ لايان.
یاتان یری یاغتی بولسون، روحی شاد
محمودپايدار
يادا:
نه حاساپدا، نهساندا، سن، دِرد دن يورةگي غاندا سِن
پايلانشيقدا، اُول يانداسن، قويونگ درديمه يانايين.
و يا:
قربانييت دنياده آدینگييتمهسين، منّت بيلن مردينگ ايشي بيتمهسين
ايليمينگ آياغینا ديكن باتماسين، ايل آلادا بيلن شاحير ياتياندر.
و اون(10) لارچه بلكي ده كوپراگ تليم ـ تليم یئرلرده شيله بير عاجاييپ اويدگشيگ ختّي غريب ليقي ختّي دِردي، يانغيني، اورتنمهگي اوادان، گوزل، گويه بير اوادان قاپلانيپ قوييلان صورات يالي گوز اونگينه گتريب، روحنگا، جانينگا، اون ایكي سونکينگه اورانيان بيتلري بار. شاحيري، گلينگ انصاف برینگ نهننگ تاريفلامايلي، نهننگ آُومالي، نهننگ لاليالي سوز آچمان دميپ دورايلي، يوق اوندا بير آنگردا بيانصافليقبولار، تاریخينگ گله جگینده حوكمان يوزي قارا بولاريس.
بيز بولا بولا، تاریخينگ رحمسيز حهكه ميتنده آصيل يوزی قارا بولماريس شاحيرينگ ديليندن اشدیلي:
قايقاريپ گز دُشینگي يةله بريپ،
بِلنِد توت باشينگي آسمانا گرةيپ،
يئريالي سخي بول ساچاقينگ سريب
چِندن آشا اوسمه، يةلينگ بيلن بول.
«ايلينينگ بيلن بول ديهن قوشغيدان»
يئر باقالي شاحير گيدره يول قويماندر، قاچارا يودا. شاحيرينگ هَربير قوشغيسيني اوقاسانگ اُول سني دوغري اوز وجدانينگ، اوز انصافينگ اونگونده چات ماچات قويّادا دوري بر يار. ايل شاحيري قربانگلدي آهونبر گنبدكاوس شهرينينگ، تكه محّلهسينينگ غريب چاتماسيندا (كأشكي چاتما بوردي، زوردان دورةن كومه سينده) 1325 نجيشمسي ييليندا دنيا اینيار. بو تايدا محّلهنينگ آدين گترمگ ميزدن مقصد، اُول ييل لاردا بيرنأچه اويلي تكهبولان سونگ اولارا ايكي اويلي لردييل يا اكن، البت شاحيرینگ دنيا گلن كومهسي اوي حاسابينا گيرمان اكني.
شول ييللرده تركمنصحرانيگ آدغازانان مشهور سازنده و بخشيسي اُرازمُخمّدتكه ده شول ايكي اويلنگ بيري اكن. غريبنگدا، هيچ زادي بولماسا، خدايي بار دييلن بير نقل بار. شاحيرميز بيلن بخشي ارازمحمّدتكهنگ اوغلي دوغري برگيجهده، بر ساغاتدا بيلهجه دنيا اینيارلر. بخشي ارازمخمّدتكهنينگ ايلكينجي پرزندي اولام اوغيل بولان سونگ، اوچ گيجه گونديز توي توتوپ آيديم ساز ادمهلي بوليارلر. بخشا خبر بريليار: قاريباي آقانگدا بير قولي بولان يالي. اوندا يوريته اوزي گليپ شاحيري قوتلاپ: آي تُووُيي يگن! قيامت گون قونگشيدان دييلن گورينگ بار گلينگ سيزم شو اوچ گيجه گونديز بيزده گچيراي ینگ………
شيله ليگبيلن اوچگيجه ـ گونديز توي توتوپ آيديم سازبولوپ، شاحيرا آدقويمالي بوليار. بخشي ياتان ئيري ياغشي شهيد ارازمخمّدتكه، اوز اوغلينا آنه آغشامسي بولان سونگ همده كونه بير آد داقمالي بولوپ آناكاكا، و شاحيرا قربان ارتيري قربانليق بولان سونگ قربانگلدي داقيار. ینهبير ايلآرادا روايت بار، ارازمخمد باخشي شاحيرينگ آتاسينا آيديپدر شو اوغلنينگ يا برينجي باخشي بولار يا قوُيي شاحير، سبابين سوران لاريندا اؤ آيديپ دِیر: شو اوغلانينگ آقيسي بو اوغلانلارينگ آغلاماسينا منگزهميار. آقيسيندا بير زارين هنگ بار، آچ ليقه جدملي، سويت بريلنده ده اوليپ اوچوپ بارانوق، گويه شو وقت همّه سويدي امسه، آغشام سويدسيز قالايجاق يالي و شيله رأگلار……
چا قاليقدان ييتي ذهينلي، بيرزاد آيد سانگ ايكي قايتالاپ يورمالي دأل، بر آي دان سوراسانگدا دوغري صوراتدا قایتالاپ جواب بريان اكن:
يا ايرراگ دوغديم ميقان، ياداگيجا قالانلار دان؟
يا تقديرينگ كرونينه، آغير، تالانگ، سالانلاردان؟
يا دوغريسي بو دورميشدا، شور بخت آدين آلان لاردان؟
یئريوزينينگ بدبختليقي، دينگه مانگا ديرة يار دوست.
يوقارقي بيتلر شاحيردان حاراي آدلي قوشغيدان، شاحير ارازمخمد ارازنيازي دوستنه يازيپدر، اولام جوغاب بريار:
سن يالي بولاردي يادا بولمازدي، كُنبدينگ غم توتان كوچهلرينده
غصهلار آيديما، هنگه گلمزدي، برچ توتيب ياتيردي آدم سِرينده
سن شوندا ياساپدينگ اوز سطرلرينگ، يورگينگ دِرلرين قوشغا سينگديريپ.
كاته ـ كاته ياتان حسرتلارينگي گوزلرینگدن دومه ـ دومه اِنگدريپ.
شاحيرينگ ياشايشي ديسنگ چيلشريملي. اونگ ياشايشي مداما بير اوستي آچيلماديق سيّر يالي آيدينگ ـ آچيقدأل، سيّرلي ياشايشيني شيله قورجالاسانگ، بلّلي، آچيق بيرزات آنگلاب بيلمرسنگ، يونه هر حيلي نقتاسانگدا، اوني تنقيد الِكندن گچر سنگده ،دينگه بير مانا يهترسينگ، شاحير صداقتلي، و پالي، ايل گونينه مداما مهربان، شيله خور و زاردا بولسا و اطانينا، اولكهسينه آنگردا بير اوقيبلي وپادار:
ماوي آسمانلي اولكام، غم باسماسين هيچ هاچان،
گولكي بيلن گوز آچيسن، تازه دنياگوز آچان.
و يا:
غانيم، قوقيم جان وطن جان سانگا قربان وطن
مدام سور دوران وطن گلدورانلي واطانيم.
شاحيرینگ هميشه بيرمانگا آيديان سوزي بار، اولام. آدام نأچه ييل اولسه اولايان اكن. من اون(10) ييل اوليپ بيردن ديرهلديم. شول اون ييل مني بير عمر ايزا قويدي.
بولسا دا سونگي بهبيت اكن … . اينها شولار يالي بير اوستي باسيق واقالار شاحيرینگ ياشایشیندا بار. آدامي داش گورینك دن باقيپ اونگ بارسينده حكم ادمك نادوغري زات ميقان دييان. شول اولديم دييان 10 ييلدا اينها «انسان» يالي چونگيرمانالي قوشغيني ايلينه هوديرلابدر دینگه بير «انسان» دألده، «كرون غرةن» يالي پايامالار شول ييللارينگ حاصيلي.
خراسانينگ مشهد شهرينده آواره بولوپ گزيپ يوران شول 10 ييلده، ياشايان كوچهسينده چاقالارا ارتهكي آيديپ برراكن، چاقالاردا شاحيرا«الف . ب» يازماني پوزماني اورةدر اكني. آدمينگ داش گورنیگندان قارماق شيله بير ايشه سبب بوليار. چاقالارينگ آتالاري ـ انهلري«عمو آوارا» بير ايشچي، گونديز ميدان بارده يوك يوك لهيار، آغشام سيزه ارتهكي آيديپ بريار، سيزهم اونگا يازمانا ـ پوزمانه، حاسيب ـ حسيب اورة دينگ حقني ايياي ماسين لار دييان اكني:
قارداش دييپ قوانانيم قوردبولدي
تقديره باق يادايل بيزه يورد بولدي
ياردييپ يانانيم جانا درد بولدي
واخ نيلايين غاي اوستنه غاي عمريم.
شاحير ادبيات عالمندا كوپ فورمالار بيلن سينانشيپ گوريپدر. چاقالار ادبياتيندا، مشهور«انهجان» ديين شغري1377، ايران راديو، تلويزيوننگ آلتينجي فستيواليندا، توتوش ايراندا برينجي شغر تاناليپ اینگ اولي اورنه ايه بوليار. بيله بير برينجيليگلر نأچه گزگ شاحيرا ال بريپدِر. فستيوال لاردا مداما شاحير قوشغيسيني ايكي ديلده اوقهيار ـ تركمن ديلينده ـ پارس ديلينده. فراغي ديين مشهور شغرياينگ سونگقي چاپا چيقان مختومقليفراغينينگ كامل ديوانينا گيريپ، شاحير ابديليگ شاحيرلار خطرنا گيريا. فراغينينگ پارس ديلينده ترجمهسي ديسنگ بير عاجايپ اويدگشيگ. فستيوالدا بيك ادبيات استادلارنينگ بيري سوريار:
پارس ديليندان تركمن ديلينه گچردينگمي يا تركمن دن پارسا. اُول دانشگاه ادبيات تهرانينگ بلّلي بير استادلارنينگ بيري اكن. اديل شو سوراغ دولت محمدآزادنيگ پارس ترجيمهسنهده بوليار مسكينقليچنگ پارس ترجيمهسنه.
شاحير قرق ييلا قولاي ادبيات ايشنده، يازيپ قويون پايامالاري، دستانلاري پارس ديلينده ـ قوشغولاري ديسنگ كأن. اُول رباغيني دا سيناپ گوروپ شاحير عمر خيامنگ آتاسينا رحمت ايبريپ اوزينه شيله يوزلهنياز: «بولي بر قربانيم غزلنيگ بيلن»……..
شوندان مأليم بوليار شاحير «غزلسرا»، كوپ قوشغيلاري غزل صورتيندا قوشولوبدر البته پايامالاري را بار:«ياشليق خيجويي» يا بيلهگزن دنگ دوشلارا، مثنوي قالبدا آق قوشغيدا بار. شاحيرينگ اوز آيديشينا گورا قوشغيني آق قوشغي بيلن باشلاديم:
«اوزانم» ـ «غيسغهجيقبهار» ـ «سويگي» و ……
شاحيرليق یانغيندان باشلانيار ديّيار شاحير كريمقربان نپس. شاحير قربانگلديده سويگيدن ینگهليب يانان یئري كأن.
شاحيرا آرامیزدا یاشیان واقتیندا پورصات اِل برمان، قوشغيلاريني چاپ اتمانه مومكينچيليك دورامادی و اوز كتابيني گؤرماني آراميزدان چيقيپ گيدندیر.
اونگي بولاندان سونگي بولسون ديين آتالار نقلي بيلن سوزيمي سونگ لايان.
یاتان یری یاغتی بولسون، روحی شاد
محمودپايدار
+ نوشته شده در چهارشنبه ۱۳۹۱/۰۴/۲۸ ساعت 10:8 توسط محمد قجقی
|