تصحیح و انتشار یکی دیگر از تذکره های مهم زبان پارسی
این تذکره از نظر دقت و صحت و ذکر پاره ای رویدادهای عصر شاعران، بویژه شرح احوال و آثار شعرای هم عصر او از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آزاد در این تذکره به نقد اظهارات ارباب تذکره در مورد شاعران پرداخته، ایرادات آنان را پاسخ و به برخی اشتباهات تذکره نویسان در ترجمه شاعران اشاره کرده است. از دیگر ویژگی های خاص این تذکره پرداختن به شرح پاره ای ابیات مشکل شاعران و ذکر شواهد شعری برای آن ابیات است. دیدگاه انتقادی آزاد بلگرامی در این تذکره حائز اهمیت و درخور توجه است.
در پیشگفتار مصححین آمده است: "تذکرۀ خزانۀ عامره نمونه ای از میراث مشترک تمدن ایران و هند است که افزون بر اطلاعات ذی قیمتی که در شرح احوال و آثار پاره ای از سرآمدان شعر فارسی ایران و هند به دست می دهد، حاوی نکات تاریخی عمیق و دقیقی از برهه ای از حیات سیاسی و اجتماعی هند است که شاید در هیچ کتابی به این اندازه به تفصیل و با شرح جزئیات ذکر نشده باشد".
میرغلامعلی آزاد بلگرامی از نویسندگان برجسته و پر تألیف قرن دوازده قمری در هندوستان است. وی منتقدی دانشور است که با احاطه به زبانهای فارسی، عربی و اردو و مطالعۀ آثار ادبی، تاریخی و دینیِ این سه زبان، آثار بسیاری در تاریخ، ادبیات، شعر، حدیث، مناقب و بویژه تذکره نویسی به یادگار گذاشته است.
در بخش آثار آزاد، سی و پنج اثر از او معرفی شده که به برخی از آنها اشاره می شود:
در تذکره: ید بیضا (تألیف 1145ق)، خزانۀ عامره (تألیف1176ق)، مآثرالکلام تاریخ بلگرام (تألیف1162ق) شجرۀ طیبه(؟)، روضة الاولیا(تألیف1161ق).
در منقبت: سند السعادات فی حسن خاتمه السادات/ در تفسیر: شرح قطعۀ نعمت الله خان عالی شیرازی
همچنین دیوان فارسی اشعار، غزلان الهند در علم بدیع و صنایع شعری، سفرنامه و منظومه ها و مثنوی هایی به زبان فارسی و همچنین دواوین و آثار عربی بسیاری نیز از او به یادگار مانده است.
احوال آزاد، خاندان آزاد، آزاد و مدح بزرگان، استادان آزاد، مذهب و طریقۀ آزاد، آخر عمر آزاد، امرا و شاعران معاصر آزاد، شاگردان آزاد، ویژگیهای سبکی خزانۀ عامره، خزانۀ عامره و نقد ادبی، نسخه پژوهی و شیوۀ تصحیح خزانۀ عامره از جمله مطالبی است که در مقدمۀ مصححین به آن پرداخته شده است.
نفیسه ایرانی
منبع:www.mirasmaktoob.ir
وبلاگ رسمی بنیادمختومقلی فراغی