بنیاد مختومقلی فراغی

میراث مکتوب- مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی بعنوان یکی از مراکز فعال در زمینة پژوهش‌های مرتبط با دانشنامه‌نویسی از دیرباز به گردآوری منابع لازم برای نگارش چنان آثاری پرداخته که نتیجة آن در قالب کتابخانه‌ای ارزشمند و پربار، بعنوان یکی از اجزای اصلی آن مرکز به فعالیت و خدمات‌رسانی به پژوهشگران می‌پردازد.
این کتابخانه در کنار گردآوری متون چاپی، اسناد و همچنین عکس‌های تاریخی، بخشی را نیز به نسخه‌های خطی اختصاص داده  که پیش از این، دو جلد از فهارس نسخه‌های آن مرکز منتشر شده و جلد سوم آن به تازگی در دسترس پژوهشگران نهاده شده است. مجموعة خطی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی تاکنون موفق به گردآوری 1938 جلد نسخة خطی شده که بخشی از آن‌ها شامل نسخه‌هایی است که از سوی فرهنگ‌دوستان به آن مجموعه اهدا شده است. برای نمونه نخستین جلد از فهارس آن مجموعه شامل شناسایی مجموعة اهدایی خاندان سلطانعلی سلطانی (شیخ‌الاسلامی بهبهانی) به آن مرکز بود که شامل 528 جلد نسخة خطی می‌شد. مجموعة یاد شده از دیدگاه سلیقة مرحوم سلطانی در گردآوری نسخه‌های مرتبط با تاریخ علم دارای ارزشمندی‌های ویژه‌ای است. همینگونه است، بخشی از نسخه‌های شناسانده شده در جلد سوم که به یک سوم بهای واقعی آن‌ها از دکتر صادق کیا خریداری شده است.
جلد سوم فهارس کتابخانة مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی به شناسایی 811 مجلد از نسخه‌های آن مجموعه (شامل 1112 عنوان و 1473 نسخه) اختصاص یافته است.

فهرست‌نویسی نسخه‌های این جلد نیز همانند دو جلد پیشین توسط استاد احمد منزوی به سرانجام رسیده است. در این جلد نیز همانند مجلدات پیشین، هرکدام از آثار –اعم از فارسی و عربی و...- به ترتیب الفبایی در جایگاه خود قرار گرفته و محتویات هرکدام از مجموعه‌ها نیز به اختصار در پایان همین جلد به اختصار معرفی شده و دستیابی به آگاهی بیشتر به بخش الفبایی ارجاع داده شده است.
در بخش الفبایی، پس از یادکرد نام هر اثر، به ارائة آگاهی‌های اساسی دربارة زندگی مؤلف آن پرداخته شده و در صورت لزوم، برای آگاهی بیشتر به منابع دیگری برای دستیابی به شرح حال و آثار آن نویسنده ارجاع داده شده است. سپس در ذیل همین بخش به شناسایی نسخه یا نسخه‌های موجود از آن اثر در میان نسخه‌های شناسانده شده در این جلد پرداخته شده است.
از جمله نسخه‌های ارزشمند شناسانده در این جلد، می‌توان به دستنویسی از السامی فی‌الاسامی (مورخ 591 ق) و همچنین دستنویسی از البلغة المترجم ادیب یعقوب نیشابوری (کتابت سدة هشتم) و همچنین اثری ناشناخته دربارة مساحت (مورخ 740 ق) اشاره کرد.