کرونولوژی تاریخ ترکان از قدیمی ترین ایّام تا سقوط سلجوقیان روم

         قبل از میلاد

  -     اوایل هزاره ی چهارم قبل از میلاد:دوره ی تاثیر گذاری فرهنگ " آنو"

  -  اواسط هزاره ی دوم قبل از میلاد: دوره ی تاثیر گذاری فرهنگ " آفاناسیو"

  - اوایل هزاره ی دوم قبل ازمیلاد: پیدایش فرهنگ " دشت ها"

  - بین سال های۱۷۰۰ تا ۱۲۰۰ قبل از میلاد: دوره ی فرهنگ" آندرو نووا"

  - قرن هشتم قبل ازمیلاد: حضور اسکیت ها در دشت های پهناور آسیای میانه

  - قرن هفتم قبل از میلاد: فرمانروایی " آلپ ار تونگا" ( اسفندیار)

  - سال ۳۵۰ قبل از میلاد:جنگ و مجادلات " تومریس" فرمانروای اسکیت ها با " داریوش شاه ایران

  - سال ۲۱۴ قبل ازمیلاد: ساخته شدن دیوار معروف چین

  - سال ۲۰۹قبل از میلاد: رسیدن " مته " به  مقام " تانهویی" هون ها

  - سال ۲۰۳ قبل از میلاد: " مته" یوئه چی ها را مغلوب ساخت.

  - سال ۱۹۷ قبل از میلاد: هون ها چس از شکست دادن امپراتور چین و سپاه 320000 نفری او،

       با آن دولت معاهده ای امضاء نمودند.

  - سال ۱۷۴ قبل از میلاد: در گذشت" مته " فرمانروای بزرگ هون ها.

  -  سال ۵۴ قبل از میلاد: اتحادیه ی " هون " تجزیه شد.

 -  سال ۳۶ قبل از میلاد: فرو پاشی دولت" چی چی"

     پس از میلاد

    - سال ۴۸ / م . هون ها به " هون های شمالی" و " هون های جنوبی" تقسیم شدند.

      - سال ۱۴۷ تا۱۵۶/ م دولت هون شمالی به دست " سین پی" ها از میان برداشته شد.

      - سال ۲۱۶/ م فرو پاشیدن دولت هون جنوبی.

     - پس از سال ۲۲۰ / م حاکمیت هون ها بر چین شمالی.

     - پس از سال ۲۲۰/م  هون های تحت سلطه ی " بالامیر، گوت های شرقی و غربی را مغلوب ساختند.

     - پس از ۳۷۵ / م توجه هون ها به اروپا. آغاز کوچ اقوام.

    - سال ۴۳۴ / م  امضای معاهده ی " کونستا نتینا"( مارگوس) بین هون ها و بیزانس.

    - سال ۴۴۲-۴۴۱ / م   اولین لشگر کشی " آتیلا" به بیزانس ( بالکان).

   - سال ۴۴۷/ م  پس ازانجام دومین لشگر کشی آتیلا به بیزانس، معاهده ی صلح" آناتولیوس" امضاء شد.

  - سال ۴۵۱ / م  نبرد " کا تالاونوم" ( کمپوس موریاسوس ) بین دولت اروپایی هون و روم.

    -  سال  ۴۵۲/ م  لشگر کشی آتیلا به ایتالیا .

     - سال ۴۵۳ / م  در گذشت آتیلا.

  - تقریبآ سال ۴۷۰ / م  دولت " آق هون" ( هون های سفید ) دولت " گوپتا" را در هند شمالی منقرض نمود.

  -سال ۵۳۴/ م  دولت " تابقاچ" به دو قسمت تقسیم شد.

  - سال ۵۵۳ / م  " موکان" به فرمانروایی گوک ترک رسید.

  - سال ۵۵۵ / م  گوک ترک ها، دولت " آوار" را از میان برداشتند.

  -سال ۵۵۷/ م  انقراض دولت آق هون.

  - نیمه ی دوم قرن ۶ / م مهاجرت " سابارها ( سابرها ) به قفقاز.

  -سال ۵۷۰/ م  آوارها در اروپای مرکزی دولت بزرگی تاسیس نمودند.

  -سال ۵۸۲/ م  دولت گوک ترک ، به دو قسمت تجزیه شد.

  - سال ۶۰۳ م  مرگ " تاردو " خاقان گوک ترک غربی و پسر " ایستمی یابغو "

  - سال  ۶۳۰ / م " خزرها " یک دولت مستقل تشکیل دادند.

  - پس از سال  ۶۳۰/ م  تاسیس " دولت بزرگ بلغار "

  - پس از سال ۶۶۵ / م  مهاجرت بخشی از بلغارها به " بالکان " و بخش دیگری از ایشان به کناره های ولگا.

  - سال ۶۷۹ / م  تاسیس دولت" تونا بلغار "

  - سال ۶۸۲/ م  تاسیس "" دومین دولت گوک ترک "

  - سال ۶۹۲/ م  در گذشت " ایلتریش خاقان ".

  - سال ۶۹۲ تا ۷۱۶ / م دوره ی فرمانروایی " کاپگان خاقان " بر گوک ترک ها.

  - سال ۶۹۸ / م  پیروزی های متوالی  کاپگان خاقان بر چین. نشکیل مجدد " دولت متّحد  بزرگ ترک ".

  - سال ۷۱۶/ م درگذشت کاچگان خاقان .

  - سال ۷۱۶ تا ۷۳۴ / م  دوره ی فرمانروایی " بیلگه خاقان " بر  گوک ترک ها.

 - پس از سال ۷۲۵ / م  در گذشت " تونیو کوگ " فرمانروا و دولتمرد مشهور دوره ی گوک ترک .

 - سال ۷۳۱/ م     مرگ"  کول تکین ".

 - سال  ۷۴۴ / م    تاسیس " دولت اویغور ".

 - سال  ۷۵۱ / م   وقوع " جنگ تالاس ".

 -  سال ۷۶۶ / م  سقوط حاکمیت " تورگیش ".

 - سال ۸۰۵/ م  فروپاشی " دولت آوار ".

  - سال ۸۴۰/ م  تاسیس " دولت قره خانی " – سقوط " دولت  اویغور " .

 - سال ۸۶۴/ م  بلغارهای" تونا " بر دین مسیح در آمدند.

 - سال ۸۶۸ / م   تاسیس " دولت آل طولون " .

 - سال ۸۶۹/ م   مجارهای تحت حاکمیت" آرپاد" منطقه ی تونا- تیسا  را اشغال نمودند و در موطن

  فعلی خود استقرار یافتند.

 - سال ۹۳۵ / م  تاسیس " دولت آل اخشید".

 -  سال ۹۶۳/ م   تشکیل " دولت غزنوی".

 - سال ۹۶۵ / م  سرنگونی " دولت خزر" .

 - سال ۹۶۹ / م   فروپاشی " دولت آل اخشید" .

 -  سال ۱۰۰۰ / م  مجارها بر دین مسیح در آمدند.

 - سال ۱۰۲۵/ م  حضور سلطان محمود غزنوی در سمرقند و ملاقات او با " یوسف قادر خان قره خانی"-

محمود غزنوی ، با مکر و حیله ، " ارسلان یبغوی سلجوقی" را به زندان انداخت.

 - سال ۱۰۲۸ / م  اویغوران تحت سلطه ی" تانگوت" در آمدند.

- سال ۱۰۳۵ / م  ورود سلجوقیان به خراسان – قشون غزنوی در " نسا " از سلجوقیان شکست خورد.

 - سال ۱۰۴۰ / م  وقوع جنگ " دندانقان" و تاسیس " دولت سلجوقی"

 - سال ۱۰۴۲ / م  تا 1211 / م  دوره ی " دولت قره خانی شرقی"

 - سال ۱۰۴۲/ م  تا ۱۲۱۲ / م  دوره ی " دولت قره خانی غربی"

 -  سال ۱۰۷۱ / م  پیروزی آلب ارسلان سلجوقی در" نبرد ملاز گرد "

 - سال ۱۰۷۲ / م  تا ۱۲۰۲ / م  دوره ی " امیر نشین سلتوقی "

 - سال ۱۰۷۷/ م  سلیمانشاه به عنوان" ملک" تعیین گردید. تاسیس " دولت سلجوقیان آناتولی"

 - سال / م  ۱۰۸۰ تا ۱۲۷۷ دوره ی امیر نشین " آل دانشمند"

 - سال ۱۰۸۰ /م تا ۱۲۲۸ دوره ی امیر نشین " منگوجک"

 - سال ۱۰۸۶ / م  در گذشت سلیمانشاه .

 -  سال ۱۰۹۱ / م  پچنک هایی که گرفتار هجوم سواران " کومان" شده بودند، متلاشی گشتند

 - سال ۱۰۹۲ / م  در گذشت " ملک شاه، سلطان سلجوقیان بزرگ " – تاسیس سلجوقیان سوریه

 - سال ۱۰۹۶/ م  در گذشت" چاکا" امیر ازمیر – آغاز جنگ اوّل صلیبی.

 - سال ۱۰۹۹ / م  صلیبیون، قدس تحت سلطه ی فاطمیون را متصرّف شدند. قیام " محمد طپر"

 - سال ۱۱۰۲/ م  تا 1409 دوره تشکیا " امیر نشین آرتوقی"

 - سال ۱۱۰۴ / م  " سوکمن بی آرتوقی" صلیبیون را در " جنگ حرّان" به سختی شکست داد.

 - سال ۱۱۰۷ / م  در گذشت" سلطان قلیچ ارسلان اوّل"

 - سال ۱۱۰۸8 / م  تاسیس " امیر نشین آرتوقی " در ماردین.

 - سال ۱۱۱۹/ م  " امیر ایلغازی" آرتوقی مکرّرآ، صلیبیون را گرفتار شکست های سنگین نمود.

 - سال ۱۱۱۹/ م تا ۱۱۹۴/ م  دوره ی دولت های سلجوقیان عراق و خراسان.

 - سال ۱۱۲۲ / م  " امیر ملک"  کنت صلیبی " اورفا" را به همراه " سینیور بیره جیک"

  مغلوب و اسیر نمود.

 - سال ۱۱۲۳/ م  " امیر ملک غازی" بودون دوّم " شاه قدس" را مغلوب و اسیر نمود.

 - سال ۱۱۳۰/ م  آل دانشمند، بوهم دوّم،امیر انتاکیه و فرمانده ی صلیبیون را مغلوب ساخت.

 - سال ۱۱۳۴ / در گذشت " امیر غازی دانشمندی"

 -  سال ۱۱۴۷ / م  آغاز جنگ های دوّم صلیبی .

 - سال ۱۱۵۳/  م  سلطان سنجر پس از شکست از " اوغوز ها " به اسارت در آمد.

 - سال ۱۱۵۵ / م  در گذشت  "سلطان مسعود سلجوقی "( ازسلاطین سلجوقیان آناتولی) .

 - سال ۱۱۵۷ / م  در گذشت سلطان سنجر .

 - سال ۱۱۶۴ / م  " امیر نجم الدین آلپی آرتوقی"  و " آتا بی نور الدین محمود" قشون صلیبی را در "

     آرتاخ" گرفتار شکست نمودند.

 - سال ۱۱۷۶ / م  در گذشت امیر نجم الدین آلپی آرتوقی- پیروزی در  نبرد " میر یو کفا لو ن "

 - سال ۱۱۷۸ / م  سرنگونی امیر نشین دانشمندی .

 - سال ۱۱۸۷ / م  سقوط دولت غزنوی – صلاح الدین ایّوبی صلیبیون را در " حیتّین شکست داد و وارد قدس

گردید.

 - سال  ۱۱۸۹/ م  آغاز جنگ های سوّم صلیبی .

 - سال ۱۱۹۲ / م  در گذشت " سلطان قلیچ ارسلان دوّم .

 - سال ۱۱۹۳ / م  در گذشت صلاح الدین ایّوبی .

 - سال ۱۱۹۴ "  تکش خوارزمشاه "، به عمر دولت سلجوقیان عراق و خراسان پایان بخشید.

 - سال ۱۲۰۲ / م  آغاز جنگ های چهارم صلیبی .

 - سال ۱۲۰۲/ م  پایان عمر " امیر نشین سلتوقی"

 - سال ۱۲۰۲/ م  صلیبیون پس از تصرّف استانبول" امپراتوری لاتین" را در آن شهر تاسیس نمودند.

 - سال ۱۲۰۹ / م  وابسته شدن " دولت اویغور ترکستان شرقی" به مغولان.

 - سال  ۱۲۰۹ / م  چنگیز خان ، پکن را فتح نموده ، چین را تحت سلطه ی خویش در آورد.

 - سال ۱۲۲۰ / م  در گذشت " سلطان عزّ الدین کیکاووس اوّل"

 - سال ۱۲۲۶/ م  اویغوران تحت حاکمیت مغولان در آمدند.

 - سال ۱۲۲۷ /م  درگذشت چنگیز خان.

 - سال ۱۲۳۰ وقوع  جنگ " یاسی چمن" بین " علاء الدین کیقباد " و " جلال الدّین خوارزمشاه"

 - سال ۱۲۳۷ / م  در گذشت علاء الدّین کیقباد اوّل، سلطان سلجوقیان آناتولی.

  - سال ۱۲۳۹ / م " کومان ها" به شکلی قاطع و سنگین از مغولان شکست خورده و متلاشی گشتند.

 - سال ۱۲۴۳ / م  سلجوقیان آناتولی در جنگ" کوسه داغ" مغلوب مغولان شدند.