بنیاد مختومقلی فراغی

مراسم با قرائت آیاتی روح بخش از کلام ا... مجید توسط قاقاحاجی برزین آغاز شد . آنگاه آتانظر برزین یکی از اعضای فعال جمعیت ضمن خوش آمدگویی به حضار از حضور گرم اساتید محترمی چون : قدیر گوگلانی استاد پیشکسوت فرهنگی ، قربان صحت بدخشان پژوهشگر فولکلور ترکمن و آنادردی عنصری محقق تاریخ و ادبیات ترکمن و محمد قجقی مدیر عامل بنیاد مختومقلی فراغی و جمعی از اعضای انجمن ادبی شعر ترکمنی میراث  گنبد تشکر و قدردانی نمودند و سپس حاضرین را با سلسله فعالیتهای انجام شده در سال 1389 توسط جمعیت ، آشنا کردند و از حمایت بی دریغ مردم سپاسگزاری نمودند و خطاب به فرهنگ دوستان گفتند جمعیت مختومقلی نیازمند نظرات ، پیشنهادها و انتقادهای سازنده شما جهت پربارکردن برنامه هایش می باشد . و آنگاه اعلام داشتند چون نیمی از جمعیت جامعه بشری را زنان تشکیل می دهند و زنان ستون خانواده هستند و وظیفه  ی سنگین تربیت فرزندان را به عهده دارند، لذا موضوع نشست شصت و سوم جمعیت به زنان اختصاص داده شد. سپس خانم معصومه کسلخه رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با ترکمن ها در ماه اسفند را بصورت روزشمار به اطلاع حاضرین رساندند .
آنگاه نخستین سخنران این مراسم خانم مهندس ارازگل قرنجیک از فعالین عرصه های اجتماعی و فرهنگی کلاله به جایگاه فراخوانده شدند. ایشان از برگزارکنندگان و دست اندرکاران و اعضای جمعیت تشکر کردند و تلاش های شبانه روزی آنها را ستودند و در ادامه گفتند قبل از آغاز سخن مایلم در مورد واقعه ی مهم تاریخی 8مارس روز جهانی زن همانی که کلارازتکین آلمانی در سال1921 آن را اعلام کرد اشاره ای داشته باشم و آن اینکه زنان کارگر کارگاههای پارچه بافی در نیویورک آمریکا به خیابانها ریختند و خواهان حق رای برای زنان و بهبود شرایط نامناسب کار شدند و بالاخره زنان با مبارزات خود سازمان ملل را قانع کردند که 8مارس را بعنوان «روز حقوق زنان و صلح بین المللی »وارد تقــویم رسمی خـود بکند ؛و در ایران تولد حضرت فاطمه (س) روز زن نامیده می شود و این هر دو بهانه ای است برای توجه و اهمیت دادن به قشر زنان و گرامی داشتن و ارج نهادن به آنان .
خانم مهندس قرنجیک در بخش اول سخنرانی خود از دیدگاه اسلام نسبت به زن سخن گفتند و ادامه دادند منشاء خلقت همه مایکی است ، خدا دو جنس زن و مرد را با ویژگی های خاص خود آفریده است اما مشترکاتی هم دارند .پیامبر اسلام( ص) همیشه توصیه کرده اند که با زنان خود با مهربانی و صمیمت رفتار کنید .آدمهای بزرگوار زنان را گرامی می دارند و به آنها احترام می گذارند. حتی در کتابهای آسمانی دیگر چون تورات و انجیل آمده است :به همسران خود با دست و زبان اهانت نکنید . آدمهای پست و زبون هستند که به زنان خود بی احترامی کرده و اذیت می کنند .خداوند عالم می گوید تمام مردان و زنان که عمل صالح انجام دهند و به همدیگر کمک کنند و خیرخواه هم باشند به کوچکترین خدمت و کارنیکشان پاداش خواهیم داد.
این فعال اجتماعی اشاره کردند که در دوره های تاریخی گذشته به قشر زنان ستم های زیادی شده ، این ظلم و ستم ها دستور دین نیست، بلکه بیشتر نشأت می گیرد از فرهنگ و سنتی که به وی آموخته شده است ،که در خانواده ی زن و شوهر چگونه رفتار کند . البته در دوران معاصر این گونه نیست حالا زنان آگاه شده اند و اکنون هر رفتار ناروائی را به بهانه ی اینکه سنت و فرهنگ است ، نمی پذیرند.
خانم قرنجیک در مورد فعالیتهای زنان چنین ادامه دادند : 60 الی 70 درصد زنان ترکمن خانه دار هستند و امور خانه و تربیت فرزندان را بعهده دارند 30الی40درصد نیز در بیرون از خانه به کار اشتغال دارند. زنان در منزل کارهای خانه را بنا به اختیار و علاقه  ی خود انجام دهند و تحمیل و دستوری از سوی شوهر نباید باشد. زن عموما مایه ی آرامش و آسایش خانواده است و می تواند در شرایط سخت زندگی با عواطف زنانه و مادرانه در بهبود سلامت و بهداشت روانی خانواده موثر باشد.زنان ترکمن هم در صحنه ی  اقتصاد و معیشت و هم در حوزه ی  تربیت فرزندان دوشادوش مردان کار و فعالیت می کنند . زنان روستایی در صنایع کوچک خانگی با تولید قالی و قالیچه ، قارچین ، چاشو و با پرورش کرم ابریشم و نگهداری حیوانات خانگی می توانند نقش بسزایی در درآمدزائی خانواده داشته باشند دولت هم می خواهد و برنامه دارد که اشتغال خانگی را تقویت بکند.
در گذشته های نه چندان دور زنان در مزارع پنبه و شالی به شوهران خود کمک می کردند و یا در خانه غذا پخته و آن را برای شوهرانشان که در مزرعه مشغول کار بودند می بردند و بدین ترتیب وظیفه ی خود را ادا می کردند . حالا هم زنان می توانند همچون گذشته در اقتصاد خانواده فعال باشند و به شوهر ان خود یاری برسانند. از طرفی زنان ترکمن هیچ موقع از مسئولیتهای اجتماعی و فرهنگی خود غافل نبودند و شرکت فعالی در مراسم برگزاری عروسی ، اعیاد عید قربان و عید سعید فطر داشتند و بدین ترتیب سنن فرهنگی و اجتماعی خود را پاس داشته است.
خانم قرنجیک به زنان و مردان توصیه کردند که نسبت به یکدیگر قدرشناس باشند، همدیگر را دوست بدارند و خوبی های یکدیگر را ببینند . محبت ، احترام متقابل و قدرشناسی باعث تداوم زندگی و سلامت خانواده می شود . به مردان تاکید کردند که در کارها با همسر و دختران خود مشورت کنند و مساوات را برقرار نمایند و حتی اگر قرار است به فرزندان خود برتری قائل شوند،خوب است که دختران را برتر قرار دهند.
خانم مهندس قرنجیک اشاره کردند که در جهان امروز تحولات عظیمی بوقوع پیوسته است و اصلا دنیا خیلی فرق کرده است . رسانه های ارتباطی از قبیل رادیو ، تلویزیون ، اینترنت ، ماهواره گسترش یافته است. اکنون دنیا طوری شده است که به همدیگر وابسته اند.از محیط زیست مثال می آوریم. وقتی از عراق و عربستان گردوخاک بلند می شود ،به کشورهای هم جوار نیز می رسد و هوای آن کشور ها را نیز آلوده می کند و یا در تونس خیزش ایجاد شده، مثل موج به سایر کشورها نیز اثر خود را گذاشت. زمان فرق کرده و زنان نیز فرق کرده اند ، زنان چه می خواهند؟ چه نیاز دارند؟ احترام ، محبت و آرامش می خواهند و در عین حال دختران امروز خواستار آن هستند که با اجازه والدینشان شریک زندگی آینده ی  خود را  خودشان انتخاب کنند، اجبار و زور در کار نباشد. اما در عین حال که در زندگی مایل هستند خودشان تصمیم بگیرند، لازم است به بزرگان خانواده خود نیز احترام بگذارند. دختران حتی بعد از رفتن به خانه بخت، نیاز به حمایت و پشتیبانی دارند . در پایان خانم قرنجیک از حضار محترم که حوصله بخرج دادند وبه  سخنان ایشان گوش دادند، صمیمانه تقدیر و تشکر کردند.
 در ادامه برنامه خانم جمیله مخدومی شعر «اقبال بولمادی» و خانم نادیا ممی زاده شعر «ییقمایان أردن» را  ازدیوان مختومقلی قرائت نمودند . سپس گروه فولکلور دختران شهرستان کلاله روی سن رفتند و با سردادن لأله معروف «چونگنگورغویی» ناله های دختران را که بر خلاف میل و انتظار خود به عقد ازدواج ناخواسته در آمده بودند، را یادآور شدند.  بعد برنامه ی دیگر مونجیق آتدی ، ائخممل لأله و نواختن قوپوز را به طرز زیبایی اجراء کردند که بسیار مورد توجه و تشویق حضار قرار گرفتند.



    سخنران بعدی آقای خدای بردی صفری بود. ایشان از فرهنگیان بازنشسته بوده و در معاونت اداری –پشتیبانی آموزش و پرورش سالهای زیادی را انجام وظیفه کرده اند. آقای صفری سخنان خود را این گونه آغاز کردند: اگر بـر زندگی بشری در دوره های مختلف تاریخی نظری بیندازیم، به یک واقعیت انکارناپذیری می رسیم که : هر جا و هر زمان زندگییی شکل گرفته و خانه و خانواده ای تشکیل شده است ،زن به عنوان یک رکن اصلی به آن معنا و مفهوم بخشیده است. به عبارت دیگر زندگی و جامعه با وجود زن معنا یافته است .بنابراین نقش زنان در شکل گیری تمدن ها و تشکیل اجتماعات بشری و قوام و دوام آن در طول تاریخ انکارناپذیر است.
   گواه بر این مدعا این است که ما سری به گذشته ی اقوام و ملل داشته باشیم و تاریخ زندگانی آنان را مرور کنیم، منجمله تاریخ زندگی قوم ترکمن را ،به واقعیتی پی می بریم که از وجود زنان بلند همت مادران قهرمان ، مادر بزرگ های فداکار حکایت دارند که از خود میراث گران بهایی به یادگار گذاشته اند که می تواند برای نسل حال و آینده یک سرمایه فکری و یک الگوی تربیتی باشد.
  آقای خداوردی صفری ادبیات شفاهی ، لأله ها ، هوودی ها وهنرها و... فرآورده های صنایع دستی را مهم ترین و با ارزش ترین میراث زنان ترکمن دانسته و تاکید کردند که درهر یک از این مواریث معانی زیادی نهفته است . در لأله ها، گاه ناله هایی شنیده می شود، که از نامردمی ها و ناملایمات روزگار شکوه ها دارند . در هوودی ها نکات ظریف و پنهان تربیتی نهفته است، که مادران ترکمن با زبان مادرانه و با لطافت و نرمی به فرزندان خود ضمن ارمغان آرامش و آسودگی ، راه و روش زندگی را می آموزند، که چگونه در آینده انسانی مهربان ، فداکار و سخت کوش باشند به عبارتی فرزندان خویش را هم تعلیم می دهند و هم پرورش.
  کارشناس مسایل آموزش و پرورش بیان کردند که مادران در مسایل اجتماعی و تربیتی به این مهم رسیده اند، که اگر در تعلیم و تربیت پدر اشتباه کند، پسران نیز دهها بار اشتباه خواهند کرد و اگر مادر اشتباه کند قطعا دختران نیز مرتکب خطا و اشتباه خواهند شد . هم چنان اشتباه پدر زن ها ، مادرزن ها ، پدرشوهرها و مادرشوهرها در الگو بودن ، موجب اشتباهات جبران ناپذیر نوعروسان و تازه دامادها خواهد شد . با این باورها نکات ظریف تربیتی را در سالم سازی اجتماع بشری و جامعه انسانی بکار می گرفتند، که همانا احترام به بزرگترها و اطاعت از دستورات پدر و مادر برای کوچکترها و فرزندان توسط پدر و مادر یک فریضه بوده است.
  آقای صفری از زنان و مادران نسل کنونی از آنان خواستند، با الهام از گذشتگان و با استفاده از آموزه های دینی و علم جدید تعلیم و تربیت نسبت به تربیت فرزندان بکوشند . فرزندانی تربیت کنند با شخصیت های متعادل و متناسب زمانه. که چنین تربیتی می طلبد والدین علی الخصوص مادران هم معلم باشند ، هم مربی. در آموزش از این موضوع ها غفلت نکنند، که در ابتدا با زبان بومی و قومی خود فرزندان خویش را تعلیم دهند .چرا که هر کس با زبان مادری خود بیگانه باشد به دشواری می تواند با زبان مادری – ملی خود آشنا شده از گنجینه های گرانسنگ آن بهره ببرد.
فعال اجتماعی و فرهنگی در ادامه سخنان خود ، وظیفه ی مادران و زنان را در اجتماع امروز بسی سنگین و دشوار دانستند .چرا که آنان هم فرزندان خود را با معیارهای معقول تعلیم بدهند و تربیت بکنند و با میراث های هنری و فرهنگی خود آشنا سازند و هم آنان را از خطرات تهاجمات فرهنگی حفظ نمایند و با چالش ها و ناهنجارها دست و پنجه نرم کنند.
آقای صفری در پایان اظهار امیداوری کردند ، مادران ترکمن که همچون اسلاف خود ، با ایثار و فداکاری و با عواطف مادرانه دوشادوش مردان در تامین معیشت زندگی و حفظ سنت های نیکوی اجتماعی و فرهنگی و تعلیم و تربیت فرزندان تلاش و کوشش نمایند.
گروه نی نوازان تقی یوسفی نیا به همراه یان باغشی معروف احمد کشواد دو سرود با نامهای «تورکمنده بار و جان اِنِم» را اجراء نمودند. ادامه دهندگان برنامه امروز سه شاعر به نامهای قمرالدین سیدی ، اتوز فرهمندیان و حسین مسلمی از شاعران کلاله بودند که سروده های خود را قرائت کردند. سپس نوبت به اجرای موسیقی سنتی ترکمنی توسط گروه دختران دولت محمد آزادی به رهبری استاد دکتر مجید تکه نوازنده معروف ترکمن رسید. نخستین اجراء موسیقی این گروه قطعه «هرگز ترا فراموش نخواهم کرد» در وصف مادر بود که این ترانه را به همه زنان و دختران دنیا اهداء کردند. در ادامه ترانه سرایی «دور نالار» و یک قطعه ساز را به حضار تقدیم کردند که با استقبال پرشور آنان مواجه شد.
دکتر مجید تکه ضمن تشکر از بانیان این محفل فرهنگی گفتند:« از من خواسته شد که اسامی کسانی را که به آنها موسیقی آموزش داده ام را بنویسم ، تا آن جا که به ذهنم می رسید ، اسامی شاگردانم را شمردم که شمار آنها نزدیک به چهارصدنفر رسید و خوشبختانه باید بگویم که یک سوم آنها دختران و زنان بودند.
حسن ختام برنامه اختصاص داشت به دعای خیر پدر علمی منطقه استاد قدیر گوگلانی استاد پیشکسوت 80ساله در حالی که تاخیه ی ترکمنی قرمز رنگی بر سر داشت پشت تریبون قرار گرفت و چنین گفت: خانم ها سلام !، خـانم ها سلام !، خـانم ها سلام! ، سلام بر همه حضار مجلس، در همه ی قاره ها جمعیت زنان زیاد هستند. آنها جنگ ها ، ناملایمات و سختی ها و مبارزات زیادی را دیده اند و توصیه ام به زنان و مادران این است که به بچه هایتان بیاموزید و بفهمانید که درس عصای پیری است ، بگذارید بچه هایتان درس بخوانند ، تحصیل کنند، استاد پیر فرزانه این جملات را به نشانه ی تاکید سه بار تکرار کردند و بدین ترتیب همایش با پیام زیبا و معنی دار استاد خاتمه یافت.

حاشیه های نشست شصت و سوم جمعیت:
1-در این نشست بیش از یکصدوپنجاه تن از زنان ، مردان و جوانان منطقه شرکت داشتند.
2-برپایی نمایشگاه کتاب آثار نویسندگان و شاعران ترکمن توسط کتابفروش سیار قاقاحاجی برزین
3-در فواصل برنامه مجری اشعاری را از دیوان مختومقلی و نیز شعرهای سعادالصباح قرائت کردند.
4-اعلام آدرس اینترنتی ، « فایلهای صوتی خوانش دیوان مختومقلی».
5-اعلام برگزاری نشست شصت و چهارم جمعیت مختومقلی با موضوع ادبیات ترکمن در پایان فروردین سال 1390.
6-اعلام برگزاری مراسم یادبود دولت محمد آزادی در روز دوم فروردین سال 1390 در جوار آرامگاه ابدی دولت محمد آزادی و مختومقلی فراغی در آق توقای.
7-قدردانی و تشکر از گروه فولکلور دختران شهرستان کلاله و گروه موسیقی دختران دولت محمد آزادی و شاعران و دخترخانم هایی که اشعاری را از دیوان مختومقلی فراغی قرائت کرده بودند با تقدیم هدایایی به رسم یادبود.
منبع:www.magtymguly.ir