ابناهوازي سازمان اسناد و کتابخانه ملّی جمهوری اسلامی ایران
ابناهوازي. وي كتابدار كتابخانه مشهد ابوحنيفه در بغداد بود (151:3). ابوسعيدبن منصور عميد خوارزمي مستوفي آلپارسلان سلجوقي در سال 459 ق. با ساختن گنبدي بر فراز آرامگاه ابوحنيفه، آنجا را به مقبرهاي مبدل ساخت و در جوار آن مدرسهاي نيز براي شاگردان ابوحنيفه تأسيس كرد (209:2). اين مدرسه نخستين مدرسهاي بود كه در عراق عصر اسلامي گشايش مييافت (151:3).
تاريخ دقيقي از آغاز كار كتابخانه اين مجموعه در دست نيست. اولين مطلبي كه از وجود كتابخانه در اين مجموعه خبر ميدهد به سال 493 ق. باز ميگردد. در اين سال يحييبن عيسيبن جزله طبيب در بستر مرگ كتابهاي خود را به اين مقبره و مدرسه وقف كرد (209:2). محمودبن عمر زمخشري ( ـ 538 ق.) و سبط ابن جوزي نيز كتابهاي خود را به اين كتابخانه وقف كرده بودند (210:2). اين آرامگاه و مدرسه در (151:3).ابن اهوازي، كه عش او را "ابوالاهوازي" خوانده است (210:2)، و عبدالعزيز عليبن ابي سعيد خوارزمي از مهمترين كتابداران اين كتابخانه بودهاند. ابن اهوازي در ربيعالاول سال 569 ق. درگذشت (1: ج 10، ص 248). درباره زندگي، نسب، تحصيلات و دانش وي اطلاعي در دست نيست.
مآخذ: 1) ابن جوزي. المنتظم في تاريخالملوك و الامم. حيدرآباد، دكن :[بينا[، 1358 ق.=1317؛ 2) عش، يوسف. كتابخانههاي عمومي و نيمهعمومي در قرون وسطي (بينالنهرين، سوريه و مصر). ترجمه اسدالله علوي. مشهد: آستان قدس رضوي، بنياد پژوهشهاي اسلامي، 1372؛ 3) عواد، گورگيس. خزائنالكتبالقديمه فيالعراق. بيروت: دارالرائد العربي، 1406 ق.= 1364.
مژده كماليفرد