گزارشی کوتاه بر« گوُرش» کشتی سنتی ترکمن

می دانیم که در اردیبهشت ماه هر سا ل و بویژه در هفته ی آخر آن، مراسم بزرگداشت شاعر و اندیشمند متصوف ترکمن، مختومقلی فراغی بر پا می شود. چند هفته قبل و پس از آنکه به پیشنهاد جناب آقای  مهندس " جان محمد آخوندی" مقرّر شد با مساعد ت و هما هنگی « بنیاد مختومقلی فراغی» یک دوره مسابقه ی « گوُرش» در روستای « آجی قوشان» اجراء گردد،جلسه ای با حضور پیشکسوتان گوُرش ترکمن صحرا، در دفتر بنیاد مختومقلی فراغی تشکیل شد.

   در ضمن صحبت های مربوط به چگونگی برگزاری بی عیب و اشکا ل مسابقه، به موضوع فوق العاده جالبی برخورد نمودم.جناب آقای « شاه ولی بازیا ر»- از پیشکسوتا ن گوُرش و از برگزار کنندگان مسابقات در سطح استان گلستان- به برگزاری 140 مسابقه ی گوُرش ، در استان گلستان در سال 1389 اشاره نمودند.ایشان همه ی اطلاعا ت مربوط به تمامی کشتی های انجام شده در بیست و چند سال گذشته را، که شامل: محل زمان برگزاری، منا سبت آن، داوران و امنای آن، اسامی برندگا ن ومقدار جوایزنقدی هر دوره، چگونگی ضبط مراسم( عکس برداری ، فیل برداری)، کشتی هایی که به عللی ادامه نیا فته اند –و امثالهم را گرد آوری نموده است.

 قبل از این که  « نمونه ای» از این دفتر تقدیم شود، ذکر این موارد را مفید می دانم.فرهنگ مقوله ای بسیار گسترده است، که جنبه های مختلف زندگی انسان – اعم از مادّی و معنوی- را در بر می گیرد. کشتی و " گوُرش" هم از این قاعده جدا نیست. جزئیات مربوط به لباس کشتی گیران، چگونگی بستن شال  ویژه گوُرش، داوران و امنای میدان کشتی، کیفیت اهدای جوایز ، نحوه ی مدیریت میدان کشتی، نوع برخورد تماشا گران و خیلی از این گونه موارد، بر آیند فرهنگ یک قوم است، لذا برگزاری  گوُرش و گسترش و تعمیم آن قطعآ مفید و ضروری است، و احیاء و باز آفرینی ارزش هایی چون : پهلوانی، صداقت، رقابت سالم، رفاقت، مردانگی و امثالهم را به دنبال خواهد داشت.

این مطلب را با ذکر موردی از « دفتر گوُرش سال  1389» آقای شاه ولی بازیار به پایان می بریم.

   در مورخه ی 6 ربیع الثانی- مطابق با 2/1/1389 در روستای  قره قاشلی بندر ترکمن به مناسبت عروسی – با داوری آقایان: ارازدردی قنقرمه، تقان تراج، حاجی آمان قره قول، عثمان خوجه، ارجان کر و مورسل تراج ، با مجری گری اقایان: ملّا اترک نیک خوی سیّد، شاه ولی بازیار و لقمان عظیمی

برگزار گردید. تعداد کشتی های برگزار شده 25و جایزه ی بزرگ این مسابقات 000/800ریال و کم ترین جایزه 000/260  ریال بوده است.