عزیز علیزاده در مصاحبه با تلویزیون شیان ( مرکز استان شانسی ) ضمن اشاره به روابط دیرینه ایران و چین اظهارداشت: جاده ابريشم براساس گسترش تعاملات اين دو كشورشكل گرفت.
به گزارش اداره كل روابط عمومي و اطلاع رساني سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، عزیز علیزاده در اين مصاحبه به روابط دیرینه ایران و چین ، تبادلات میان این دو کشور از گذشته دور ،همکاریهای مشترک و همچنین تلاش های انجام شده برای به ثبت جهانی رساندن این میراث بزرگ در سازمان یونسکو توسط ایران مطالبي را بيان كرد.
جاده ابریشم به گهواره و راه تاریخی مهمی در جهت پدیداری و رشد تمدنهای شرق وغرب تبدیل شده بود.
با مطالعه تاریخ چین درخواهید یافت که در زمان سلسله تانگ، به علت رونق تجارت دریایی بین فارس و چین ، فارسیان در سواحل دریای جنوب چین به " صاحب کشتی " ملقب شده بودند. یوان شن ( Yuan shen ) شاعر بزرگ چین در زمان تانگ در شعر خود نوشت: " مردم جنوب چین فارسیان را صاحب کشتی می خوانند." در کنار داد و ستد تجاری و روابط بازرگانی که از گذشته های دور برقرار بوده ، مبادلات فرهنگی و هنری و تاثیرگذاری و تاثیرپذیری فرهنگی ، علمی و آموزشی بین دو کشور نیز جریان داشته و اوج این روابط در دوران طلائی و بالندگی تجارت در مسیر جاده ابریشم بوده است .
فرهنگ و هنر و حتی ادیان و آیین های مختلف ایرانی از طریق جاده ابریشم وارد چین شده که آثار و نشانه های باقیمانده از آن دوران حکایت از عمق تاثیر گذاری فرهنگ ایرانی در حوزه تمدنی چین دارد .
نخستين كساني كه اسلام را به سرزمين چين بردند و موجب رواج زبان فارسي در آن سرزمين شدند، ايرانيان بودند. مهتاج الطلب»، نخستين كتاب آموزش دستور زبان فارسي بود كه به چيني منتشر شد. «چانگ جي مي»، با نام اسلامي « محمدبن حكيم اصفهاني»، نويسنده اين كتاب بود.
جاده ابریشم در طول هزاران سال ، نه تنها صفحه درخشانی در تاریخ جهان گشوده ، بلکه بدنبال رشد جامعه بشری تاثیر عمیق و نقش فعالانه ای برای توسعه روابط چین و ایران در آینده ایفاء می کند.
ايرانيان، دانش بسيار در زمينه پزشكي، گياهشناسي، نجوم، رياضي، معماري و شناخت ادويه داشتند و چينيها هم به خوبي با هنر نقاشي، سفالگري و مينياتور آشنا بودند.جاده ابريشم، اين دو كشور را به يكديگر پيوند ميداد؛ جادهاي كه خود براساس گسترش تعاملات ميان اين دو كشور، شكل گرفته بود.
ايرانيان بسياري در شهرهاي ساحلي چين، خانه ساختند و با زنان چيني ازدواج كردند و در آنجا ماندند و به گسترش فرهنگ و آيينهاي ايراني در آن منطقه، حتي بهطور ناخودآگاه پرداختند.
در دوران شكوه و رونق شهر چانگان، ( شيان) امروزي ، حدود پنج هزار ايراني از بازرگان و هنرمند و صنعتگردر اين شهر زندگي ميكردند.هنوز هم پس از اينهمه سال، گلستان سعدي، يكي از مهمترين كتابهاي آموزش زبان فارسي درچين است و واژههايي چون « خدا، بانگ، آبدست( وضو) ، دوست، دشمن، نماز بامداد، نماز پيشين(ظهر)، نماز خفتن( عشاء)، نام ايام هفته و... از واژههاي فارسي است كه در ميان مسلمانان چيني رواج دارد.
در خصوص تلاش ایران برای ثبت جاده ابریشم به عنوان میراث فرهنگی باید گفت که ، جاده ابريشم ظرفيت هاي زيادي از نظر آثار تاريخي، جاذبه هاي توريستي و تنوع اقوام و سنن کشورهاي اين حوزه دارد . مي توان با تعريف مسير گردشگري و ايجاد امکانات و تجهيزات در اين مسير، عاملي براي جذب گردشگران خارجي باشد.
در تفاهم هایي که در جريان اجلاس وزراي گردشگري کشورهاي عضو اکو در آنتالياي ترکيه صورت گرفت ،و در متن بيانيه اين اجلاس نيز به آن اشاره شد، که بحث احياي جاده ابريشم با محوريت ايران و با همکاري کشورهاي عضو پيگيري شود.
مرکز پژوهش هاي ميراث فرهنگي از سال 1387، فعاليت هاي خود براي شناسايي راه ها و آثار باستاني موجود در راه ابريشم را آغاز کرد.
در هجدهمين نشست مجمع عمومي سازمان جهاني گردشگري که در آستانه پايتخت قزاقستان برگزار شد، موضوع احياي جاده ابريشم ازسوي رييس سازمان ميراث فرهنگي ايران مطرح شد که مورد استقبال اعضا قرار گرفت.
به دليل تهاجم رسانه اي کشورهاي مخالف ايران و تلاش آنها براي جلوگيري از ورود گردشگران خارجي به کشور ايران ، این امر انگيزه بيشتري براي احياي اين جاده شد و جمهوری اسلامی ایران در اين زمينه تلاش بسیاری دارد .
ایران ، به عنوان يکي از کشورهاي مطرح در امر گردشگري است که مي تواند با معرفي آثار تاريخي و فرهنگي خود و احياي جاده ابريشم به عنوان دستاورد تمدن ايراني گام مهمي در صنعت گردشگري بردارد.