اَبوسَعيدِ گورَكان دانشنامه ایران جلد: 1 شماره مقاله:924
اَبوسَعيدِ گورَكان gurakan] sa'id-e ، ميرزا abu سلطان ابوسعيد، پسر ميرزا سلطان محمد، پسر ميرزا ميرانشاه، پسر سوم امير تيمور گوركان حك 54 -73ق/450-469م، پادشاه ماوراءالنهر و خراسان. وي در سمرقند بر تخت سلطنت جلوس كرد و به سرعت بلخ را تصرف نمود و از حدود بدخشان تا مرغاب به دست او افتاد. در اين ميان، رود جيحون به عنوان مرزي ميان متصرفات او و ابوالقاسم بابر مشخص شد. با مرگ ابوالقاسم، ابوسعيد بر هرات مستولى شد، ولى توانايى حفظ آن را نداشت و ابراهيم نوة شاهرخ بر آن ديار حاكم گشت.
ابوسعيد پس از شكست سلطان حسين بايقرا به هرات بازگشت و براي جلب خشنودي مردم كه از ستم مأموران حكومت به ستوه آمده بودند، دستور داد تا مستوفيان و مأمورانى را كه در گرفتن مال از رعايا افراط كرده بودند، به شدت تنبيه كنند و شيخ احمد صراف را كه از بازرگانان قرض بسياري به نام حكومت گرفته بود، در دروازة ملك پوست كندند و خواجه معزالدين شيرازي را نيز در ديگ آب جوش انداختند. همچنين گفته شده كه وقتى مغولان قلماق يا كلوك در 69 ق به بلاد ماوراءالنهر تاختند و قتل و خرابى بسيار كردند، سپاهيان ابوسعيد آنان را شكست دادند و سرهايشان را با ارابه‌ها به سمرقند فرستادند. سرانجام، ابوسعيد در جنگ با اوزون حسن آق‌قويونلو شكست سختى خورد و پس از اسارت به قتل رسيد.
پس از قتل ابوسعيد اردوي بزرگ او از هم پاشيد و تركمانان دست به غارت و چپاول زدند، ولى اوزون حسن خود به لشكرگاه آمد و تركمانان را از آن عمل بازداشت و چند تن را كه باز نمى‌ايستادند، با تير زد و دستور داد كه حرم و خانوادة ابوسعيد را از دستبرد محفوظ دارند. ابوسعيد پس از شاهرخ دومين سلطان مقتدر از اخلاف تيمور بود كه بر قسمت وسيعى از متصرفات تيمور، از حدود مغولستان تا عراق و از ماوراءالنهر تا سيستان و قندهار حكومت كرد و اين‌همه را نه به وراثت، بلكه به زور شمشير به دست آورد.*
منبع: دایره المعارف بزرگ اسلامی
وبلاگ رسمی بنیادمختومقلی فراغی