اِبْن‌ِ عِبْري‌ ebri] [ebn-e در سريانى‌: بر عبرايا و در لاتينى‌: بارهبرايوس‌، ابوالفرج‌ يوحنا مارغريغوريوس‌ بن‌ تاج‌ الدين‌ 23 - 85ق‌/226- 286م‌، سراسقف‌ و دانشمند برجستة يعقوبى‌. وي‌ در ملطية ارمنستان‌ كوچك‌ به‌ دنيا آمد. نزد پدر و چند تن‌ از دانشمندان‌ ملطيه‌ به‌ تحصيل‌ علوم‌ و از جمله‌ پزشكى‌پرداخت‌ و زبان‌ و ادبيات‌ سريانى‌ و عربى‌ و يونانى‌ را نيز فراگرفت‌. در 44ق‌ در جوانى‌ به‌ اسقفى‌ جوباس‌ گوباش‌ نزديك‌ ملطيه‌، و يك‌ سال‌ بعد به‌ اسقفى‌ لاقبين‌ لاقابين‌ گماشته‌ شد و چندي‌ بعد به‌ مقام‌ مَفريانى‌ سر اسقفى‌ مشرق‌ كه‌ به‌ امور مسيحيان‌ يعقوبى‌ بين‌ النهرين‌ و غرب‌ ايران‌ رسيدگى‌ مى‌كرد، منصوب‌ شد و تا پايان‌ عمر دراين‌ سمت‌ ماند.
ابن‌ عبري‌ آثار بسيار و متنوعى‌ به‌ عربى‌ و سريانى‌ پديد آورد كه‌ مهم‌ترين‌ آنها عبارت‌اند از ايثيقون‌ اتيكا، در تهذيب‌ اخلاق‌؛ منارة الاقداس‌، در اصول‌ اعتقادي‌ كليساي‌ يعقوبى‌ از مبدأ تا معاد؛ ترجمة اشارات‌ و تنبيهات‌ ابن‌سينا؛ ترجمة زبدة الاسرار اثيرالدين‌ ابهري‌؛ الصعود العقلى‌، در هيئت‌؛ تاريخ‌، كه‌ مهم‌ترين‌ اثر اوست‌ و بارها چاپ‌ و منتشر شده‌ است‌؛ تاريخ‌ مختصر الدول‌، كه‌ ترجمه‌ و نگارش‌ عربى‌ بخش‌ اول‌ تاريخ‌ اوست‌. علاوه‌ بر اينها، ابن‌ عبري‌ آثاري‌ در پزشكى‌، زبان‌شناسى‌، ادب‌ و شعر نيز داشته‌ است‌.*

منبع: دایره المعارف بزرگ اسلامی